غم نان اصناف و کندی پرداخت تسهیلات

ایمان ربیعی

 شیوع دوباره کرونا یا از راه رسیدن موج دوم این بیماری، حالا اصناف را بیش از همه مشاغل تحت‌تاثیر قرار داده است. تعطیلی بسیاری از واحدهای صنفی با هدف مهار کرونا از یک سو و کاهش شدید مراجعه مردم به برخی دیگر از واحدهای صنفی برای خرید کالا و خدمت از سوی دیگر سبب شده است اصناف با مشکلات متعددی روبرو شوند.

براساس تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا فعالیت برخی از صنوف از جمله چایخانه‌ها و قهوه‌خانه‌ها، کافه‌ها، آرایشگاه‌های زنانه و سالن‌های زیبایی، سینما‌ها و تالارهای پذیرایی ممنوع اعلام شده است. این اما همه ماجرا نیست. حتی برخی مشاغل نظیر رستوران‌ها، فروشندگان لباس، فروشندگان لوازم چوبی و مبلمان و... نیز این روزها با کسادی فعالیت و تعطیلی بازار مواجه هستند.

 کمتر کسی این روزها ریسک حضور در رستوران را به جان می‌خرد و اغلب کسانی که رستوران می‌روند نیز ترجیح می‌دهند غذای بیرون‌بر  را   انتخاب کنند. حالا اما وضعیت به گونه‌ای دیگر است. به نظر می‌رسد شیوع مجدد کرونا این دسته از مشاغل را با فشاری جدی روبرو می‌کند.

 چند شغل در معرض خطر قرار دارد؟

 بررسی‌ها نشان می‌دهد که واحدهای صنفی نزدیک به 3 میلیون و 500 هزار شغل مستقیم را در کشور ایجاد کرده‌اند. بخش مهمی از اشتغال غیرمستقیم نیز در ارتباط با واحدهای صنفی است. بسیاری از افرادی که سال‌های طولانی به شغل دستفروشی و ... اشتغال داشتند حالا با بیکاری مطلق روبرو هستند.

نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت در اصناف کشور و عضو هیئت رئیسه اتاق اصناف ایران و تهران با اشاره به تاثیر کرونا بر فعالیت صنوف و همچنین عملکرد دولت توضیح می‌دهد: حدود ۷۰۰ هزار واحد صنفی امروز در معرض خطر جدی هستند.

ابراهیم درستی می‌گوید: درست است که خط مقدم مبارزه با کرونا، تیم پزشکی و کادر درمان است، اما نباید از سایر صنوفی که خدمات عمومی به مردم ارائه می‌کنند غافل شد.

وی با اشاره به پیگیری‌ها درباره مشکلات مالیاتی صنوف گفت: با مسئولان مربوطه مذاکره شده تا اجرای ماده 186 که براساس آن صنوف تا قبل از تسویه‌حساب کامل نمی‌توانند پروانه کسب بگیرند، تا پایان شهریور به تعویق بیافتد.

نماینده اصناف در سازمان امور مالیاتی افزود: در بعضی از صنوف درآمد اسفند و فروردین برابر با یک سال کاری است و امسال که این درآمد که به نام درآمد شب عید شناخته می‌شود، وجود نداشت، اصناف ضرر اقتصادی زیادی دیده‌اند و شغل‌های مختلفی به دلیل آنکه به عنوان شغل‌های پرخطر شناخته می‌شدند، نتوانستند فعالیت کنند و در کرونا آسیب دیدند. ما پیشنهاد دادیم که نه تنها به مالیات سال 97 آنها اضافه نشود بلکه این مالیات کسر و در برخی صنوف معاف بشنود.

درستی تصریح کرد: جدولی آماده کرده‌ایم که در آن شغل‌های پرخطر و کم‌خطر مشخص شده‌اند تا معلوم شود که چه شغل‌ها و صنوفی می‌توانند از مالیات معاف شوند.

وی افزود: ما همچنان در دوران کرونا هستیم و زود است که برای دوران پساکرونا برنامه‌ریزی کنیم. باید امروز از همه ابزارها همچون فضای مجازی و اینترنت برای کمک به اصناف استفاده کنیم و بسیاری از واحدهای صنفی می‌توانند با استفاده از اینترنت و فروش مجازی درآمد خود را افزایش بدهند.

 برنامه‌های حمایتی چیست؟

 آخرین بررسی‌ها نشان می‌دهد اعتباری با هدف حمایت از مشاغل در معرض خطر و آسیب‌دیده کرونا در نظر گرفته شده است.

مقرر شده  ۷۵ هزار میلیارد تومان اعتبار حمایتی در بحث کرونا اختصاص یابد. از این مبلغ ۲۵ هزار میلیارد تومان صرف پرداخت وام یک میلیون تومانی به یارانه‌بگیران شد و 50 هزار میلیارد تومان برای پرداخت به واحدهای صنفی، تولیدی و ... آسیب‌دیده از کرونا خواهد شد. پیش‌بینی شده است واحد‌های صنفی که از نظر اجاره‌بها و کارگران متضرر شدند به ازای هر کارگر ۱۲ میلیون تومان و واحد‌هایی که ضرر و زیان آن‌ها بیشتر بود مانند تالار‌های پذیرایی و رستوران‌ها به ازای هر کارگر ۱۶ میلیون تومان تسهیلات پرداخت ‌شود. قاسم نوده فراهانی، رئیس اتاق اصناف تهران در این باره توضیح داده است: سود این تسهیلات ۱۲ درصد است که باید به متصدیان وحد‌های صنفی پرداخت شود. رئیس بانک مرکزی اعلام کرد به بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات ابلاغ شده، اما بانک‌ها با بیان اینکه چنین موضوعی ابلاغ نشده از پرداخت تسهیلات خودداری می‌کنند.

رئیس اتاق اصناف تهران با انتقاد از مصوبه ستاد مقابله با کرونا، تصریح کرد: در ستاد فقط ۱۰ رسته شغلی دیده شده در صورتی که ۸۰ درصد اصناف دچار ضرر و زیان شدند. برای تعیین این ۱۰ رسته هیچ مشورتی با اصناف صورت نگرفته و اطلاع از چگونگی تعیین آن نداریم و این موضوع مورد قبول اتاق اصناف نیست.

اصناف چقدر آسیب دیدند؟

 بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد بین 2.5 تا 6 میلیون نفر در اثر شیوع کرونا در معرض بیکاری هستند. همین اتفاق البته برای مشاغلی با بنیه ضعیف‌تر مانند اصناف بیشتر نمود دارد. به نظر می‌رسد با توجه به کندی پرداخت تسهیلات به اصناف در شرایط کنونی، لازم است بازنگری جدی و ملموسی در این حوزه صورت گیرد تا امکان حل بحران در شرایط کنونی فراهم شود.

به نظر می‌رسد با توجه به کندی پرداخت تسهیلات به اصناف، لازم است بازنگری جدی و ملموسی در این حوزه صورت گیرد تا امکان حل بحران در شرایط کنونی فراهم شود

 برآوردهای متعددی درباره خسارت کرونا به واحدهای صنفی شده است. ممبینی، رئیس اتاق ایران درخصوص میزان خسارت ناشی از تعطیلی اصناف می‌گوید: ما برآورد اولیه را براساس دو معیار انجام دادیم. نخست میزان اشتغال واحدهای صنفی؛ که در این بخش، واحدهای صنفی دارای پروانه کسب مدنظر ما قرار گرفتند و فرضیه ما بر عدم تعدیل نیروی آنها بود. دوم نیز میزان اجاره‌بهای واحدهای صنفی مورد توجه قرار گرفت. برآورد ما براساس این دو معیار نشان داد که خسارت ماهانه اصناف در شرایط کرونایی، ۲۵ هزار میلیارد تومان است. البته روند تعطیلی برخی از اصناف همچنان ادامه دارد.

برخی بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان درآمد واحدهای صنفی کاهشی بین 25 تا 70 درصد را تجربه کرده است و از این رو تسریع در اجرای سیاست‌های حمایتی با هدف حمایت از اشتغال ضروری است.