نرگس رسولی

«یا شانس و یا اقبال» قدیم‌تر‌ها کسانی که در لاتاری‌ها و قرعه‌کشی‌های خاص شرکت می‌کردند، اغلب در مواجهه با این  پرسش که چرا در این راه هزینه می‌کنید و حاضرید پول‌تان را در قبال قرعه‌کشی بی‌بازگشت پرداخت کنید؟ این جمله را بر زبان می‌آوردند. این جمله شتری بود که پای همه قرعه‌کشی‌های  رسمی و غیر رسمی می‌نشست،  حال اگر چه سال‌هاست که این بساط برچیده شده؛  حتی در دهه 80  هم که یکباره قرعه‌کشی بانک‌ها به محملی برای رقابت‌های خاص مبدل شده بود با دستور بانک مرکزی این شانس‌آزمایی برچیده شد. اما گویا با تغییر ادبیات این بار این شعار به گونه‌ای دیگر بر سر سفره خانه‌های ایرانی نشسته است و از طرف همگان پذیرفته شده و مقبول است. این بار مردم بر سر خودرودار شدن  شانس خود را محک می‌زنند. طبق آنچه جاده مخصوصی‌ها وعده داده بودند البته با نظر دولت قرار شد تا 25 هزار دستگاه خودرو شانسی بین 5 میلیون نفر متقاضی ثبت‌نام کرده قرعه‌کشی شده و درنهایت سه ماهه به دست متقاضیان آن برسد .

البته مابقی متقاضیان هم می‌توانند در دوره‌های بعدی قرعه‌کشی شرکت کرده و این بار به جای سه ماهه تقریبا یک ساله خودروی خود را تحویل بگیرند. به این ترتیب جاده مخصوصی‌ها فرصت مناسب را در اختیار دارند تا با دریافت وجه خوردوهایی که به تازگی حکم افزایب قیمت خورده‌اند هم چرخشان را بچرخانند و هم سهمشان از بازار را حفظ کنند. البته سایر خودروسازان از ورطه قرعه‌کشی به دور هستند و خودشان  طبق روال گذشته باید با پیش‌فروش و .... خودرو بفروشند و مردم هم چشم انتظار دریافت خودروهایی باشند که ممکن است با شرایط حاکم حتی دیر به دستشان برسد. گویا ایستادن در صف انتظار بخشی از زندگی ایرانی‌هاست که از آن لذت هم می‌برند.

25هزار خودرو و 4.3 میلیون متقاضی

به هر روی طبق آنچه اعلام شده است برای 25 هزار دستگاه خودرو 4 میلیون و360هزار و153نفر  ثبت‌نام کرده‌اند که اگر شانس داشته باشند و جزو برنده‌ها باشند، طی سه ماه آینده خودرودار خواهند شد .

طی دیروز و امروز سایپا و ایران خودرو در فرآیندی که موردتأیید نهادهای نظارتی قرار گرفته است قرعه‌کشی‌های این 25 هزار دستگاه را انجام می‌دهند و مابقی خیل عظیم خریداران خودرو باید در ثبت‌نام‌های بعدی شرکت کرده و دوباره بخت خود را بیازمایند. در قرعه‌کشی بعدی البته خودروها سه ماه تحویل داده نمی‌شوند و تقریبا 9 ماه زمان برای دریافت خودرو لازم است.

طبق آنچه اعلام شده البته برای 25 هزار خودرو،  10 درصد بیشتر قرعه‌کشی انجام خواهد شد تا اگر در مدت سه روز اعلام شده برای واریز وجه فرد خریدار امکان واریز نداشت نفرات جایگزین بتوانند واریز را انجام داده و خودروی موردنظر را دریافت کنند. سبدی که برای آبی پوشان 5 محصول و برای نارنجی پوشان 7 محصول را شامل می‌شود.

احتکاری‌ها

در همین حال  طبق آنچه تاکنون اعلام شده به غیر از خودروهایی که قرار است با روش قرعه‌کشی به دست مردم برسد، احتکاری‌هایی که ارزش و اعتباری چند صد میلیارد تومانی دارند نیز قرار است با قیمت مصوب وارد بازار شوند تا بازار به تعادل و آرامش برسد. به این ترتیب بعید نیست که تا یکی دو ماه آینده چنانچه تعهدات اجرایی شود و احتکاری‌ها هم واقعا وارد بازار شوند، بازار خودرو  کمی روی آرامش را ببیند و کمکی از فشار قیمتی کاسته شود .

البته تا پیش از این بحث دپو 30 هزار خودرو توسط خودروسازان هم مطرح بود که اگر همین 25 هزار خودرو را جزو همان دپویی‌ها بخوانیم و عمل به تعهدات قبلی را هم ضمیمه این میزان بکنیم قطعا بازار روی خوش را می‌بیند که البته باز هم تنها باید امیدوار بود آنچه پیش‌بینی می‌شود محقق شود و بازار خلاف تمام تصورات حرکت نکند. چرا که قیمت خودروها  طبق مصوبه جدید و در زمان تحویل اعمال خواهد شد و برندگان قرعه‌کشی مبلغ پیش‌پرداخت هر خودرو را از درگاه ایران‌خودرو واریز می‌کنند و الباقی وجه خودروها در زمان ارسال دعوتنامه با لحاظ هزینه‌های قانونی تعیین و دریافت می‌شود.

یکی دیگر از دلایلی که می‌توان به آرامش بازار امیدوار بود راستی‌آزمایی انجام شده است که به موجب آن  افرادی که پلاک خودروی سواری فعال دارند، کسانی‌که در هر دو گروه خودروسازی ثبت‌نام کرده‌اند، کسانی که سن مجاز برای ثبت نام ندارند و کسانی که در 36 ماه گذشته خودرو از خودروسازی‌ها خریداری کرده‌اند از گردونه قرعه‌کشی خارج می‌شوند و این یعنی ورود مصرف‌کننده اصلی و کاهش متقاضی خرید.

خریدار موظف است در طول 48 ساعت وجه خودرو را واریز کند تا به عنوان خریدار رسمی معرفی شود. اسامی منتخبین این طرح پس از پایان قرعه‌کشی و تایید نهادهای نظارتی به صورت عمومی منتشر می‌شود. البته متقاضیانی که در قرعه‌کشی طرح فروش فوق‌العاده ایران خودرو برنده نشوند نیز می‌توانند در طرح پیش‌فروش 12 مدل از محصولات تولیدی این خودروساز مشارکت کنند. مشاهده سهمیه هر 4 محصول شرکت ایران خودرو در این طرح فروش فوری نشان می‌دهد کمترین سهم به رانا با ظرفیت 630 دستگاه اختصاص دارد. علاوه بر این سهمیه پژو پارس (TU5) 4 هزار دستگاه، سهمیه پژو 206 معمولی 6 هزار و 370 دستگاه و سهمیه پژو 405 اس ال ایکس 4 هزار دستگاه اعلام شده است. بر این اساس افرادی که برای خرید پژو 405 ثبت‌نام کرده‌اند بیشترین شانس برنده شدن را دارند و ثبت‌‌نام‌کنندگان پژو پارس کمترین شانس را دارند به طوری که از بین 542 متقاضی یک نفر برنده خواهد شد.

گویا خودروسازان از این روش فروش خوششان آمده و قصد دارند تا پایان سال با همین روش باز هم خودرو بفروشند. طرحی که پیش از این هم بارها اجرا شده و کمکی به بازار نکرده و فقط و فقط بر میزان تعهدات معوق خودروسازان افزوده است. البته  تنها تفاوت این روش با روش‌های قبلی عدم واریز وجه توسط متقاضی است .

طبق آنچه اعلام شده ،10 درصد بیشتر قرعه‌کشی انجام خواهد شد تا اگر در مدت سه روز اعلام شده برای واریز وجه فرد خریدار امکان واریز نداشت نفرات جایگزین بتوانند واریز را انجام داده و خودروی موردنظر را دریافت کنند

به گونه‌ای که بابک رحمانی، معاون بازاریابی و فروش ایران خودرو از آغاز عرضه 45 هزار دستگاه دیگر از محصولات این خودروساز از 18 خردادماه خبر داد و خاطرنشان کرده که در این طرح پیش فروش، 12 مدل از خودروهای تولیدی ایران خودرو قابل عرضه است.

در این طرح پیش‌فروش، متقاضیانی که در فروش فوق‌العاده انتخاب نشده‌اند می‌توانند با رعایت شرایط بدون دریافت مجدد کد کاربری و کلمه عبور ثبت‌نام کنند.

 در صورت درخواست بیش از ظرفیت بخشنامه، انتخاب متقاضیان از طریق قرعه‌کشی خواهد بود و در صورتی‌که تعداد متقاضیان از ظرفیت کمتر باشد، تعیین اولویت تحویل خودروها با قرعه‌کشی مشخص خواهد شد.