کارشناسان: مقصر وزارت جهاد کشاورزی و صمت هستند

دیروز فیلمی از زنده به گور شدن ۱۵ میلیون جوجه در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد که واکنش‌های منفی بسیاری به دنبال داشت. انجمن تولیدکنندگان جوجه یک روزه علت معدوم‌سازی این جوجه‌ها را کمبود دان و نهاده‌های طیور اعلام کرد و اندکی بعد معاون وزیر کشاورزی عنوان کرد که  این موضوع عادی است و پیش از این نیز این کار انجام می‌شده، اما فیلمی از آن منتشر نمی‌شده است.

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ از دیروز فیلم‌های معدوم‌سازی جوجه‌های یکروزه بلوا به پا کرده به نحوی که سوژه رسانه‌های خارجی نیز شده است. در یک فیلم جوجه‌ها را با بیل در کیسه‌های زباله می‌ریزند و در فیلم دیگر با کامیون به محلی برای دفن می‌برند و با بیل مکانیکی آن‌ها را درون چاله سرازیر می‌کنند.

دیدن این صحنه‌ها درحالی که جوجه‌ها هنوز زنده هستند و صدای آن‌ها در تمام طول فیلم به گوش می‌رسد برای هر کس دلخراش است. افزایش قیمت نهاده‌ها، کاهش شدید قیمت مرغ و در پی آن جوجه یکروزه دلیل این اقدام عنوان می‌شود.

روز گذشته حبیب اسدالله نژاد، نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران کشور،‌ در گفت‌وگو با ایلنا با تاکید بر اینکه مرغداران در حال حاضر نهاده‌های دامی را به سختی و با قیمت بالا تامین می‌کنند، اظهار کرد: در حال حاضر هر کیلوگرم ذرت با قیمت 2 هزار و 400 تومان و هر کیلوگرم سویا با قیمت 3 هزار و 500 تومان به دست مرغداران می‌رسد.

وی ادامه داد: نکته قابل توجه این است که این نهاده‌ها با ارز 4200 تومانی وارد شده و قیمت مصوب ذرت یک هزار و 500 تومان و قیمت مصوب سویا 2 هزار و 450 تومان است.

اسدالله‌نژاد با بیان اینکه افزایش قیمت نهاده‌ها دامی افزایش قیمت دان را به دنبال داشته است، افزود: قیمت هر کیلوگرم دان نیز از 3 هزار و 400 تومان گذشت در حالی که اگر نهاده‌ها با قیمت مصوب تامین شود قیمت هر کیلوگرم دان نباید بیش از 2 هزار و 600 تومان باشد.

وی اظهار کرد: با توجه به اینکه هر کیلوگرم دان آماده 800 تومان گران‌تر به دست مرغدار می‌رسد، اگر هر مرغ 2.5 کیلوگرمی در طول دوره پرورش 4.5 کیلوگرم دان مصرف کند قیمت تمام شده تولید هر کیلوگرم مرغ برای مرغدار یک هزار و 400 تومان افزایش می‌یابد.

اسدالله نژاد قیمت خرید هر کیلوگرم مرغ از مرغداران را 5 هزار 600 تا 6 هزار تومان و قیمت تمام شده تولید را 10 هزار و 500 تا 11 هزار تومان عنوان کرد.

آمار‌ها نشان می‌دهد روزانه در کشور 5 هزار و 500 تا 6 هزار تن مرغ تولید می‌شود با یک حساب سرانگشتی می‌توان دریافت که در حال حاضر مرغداران تا چه میزان زیان می‌دهند.

بدون شک جلوگیری از زیان یک صنعت تولیدی تضمین  تدام تولید و پایداری آن است و بی‌توجهی به آن می‌تواند نتایج اقتصادی سنگینی برای کشور و مصرف‌کننده به دنبال داشته باشد.

یکی از راه‌حل‌های تنظیم بازار و جلوگیری از زیان تولیدکنندگان کنترل تولید است، راهکاری که به نظر می‌رسد انجمن جوجه یکروزه با معدوسازی سعی در انجام آن دارد.

هر چند محمدرضا صدیق پور دبیر اجرایی انجمن تولیدکنندگان جوجه یکروزه معدوسازی جدید جوجه در روزهای تاخیر را تکذیب کرده و فیلم‌های منتشر شده در فضای مجازی را متعلق به گذشته می‌داند اما این هشدار را نیز داد که در صورت عدم کنترل تولید اقدام معدوم‌سازی راهکاری است که این انجمن چاره‌ای جز اجرای آن ندارد.

وی یادآور تاکید: در نامه‌ای که اکنون با نام دستور به معدوسازی جوجه‌های یکروزه منتشر شده ما به روشنی عنوان کرده‌ایم که تولیدکنندگان تولید جوجه یکروزه را متوقف کنند نه اینکه اقدام معدوسازی شود.

صدیق پور توضیح داد: روند 21 روزه تولید جوجه به این شکل است که تخم مرغ 18 روز در یک دستگاه قرار گرفته و 3 روز باقی مانده برای تبدیل به جوجه به دستگاه دیگری منتقل می‌شود، ما در این نامه از تولیدکنندگان خواسته‌ایم برای کنترل تولید از انتقال تخم مرغ‌ها به دستگاه دوم برای تبدیل به جوحه خودداری کنند.

وی تاکید کرد: در واقع برای روز شنبه و یکشنبه که در نامه ذکر شده جوجه‌ مازادی تولید نشده که دستور معدوسازی آن داده شود. صدیق پور تاکید کرد: هر چند به تازگی معدوم‌سازی انجام نشده اما در صورت مازاد تولید و عدم کنترل بازار چاره‌ای جز انتخاب این راهکار برای انجمن باقی نمی‌ماند.

مرتضی رضایی، معاون تولیدات دامی وزارت جهادکشاورزی در گفت‌گوی تلوزیونی نیز این راهکار را تائید کرد و افزود: معدم‌سازی جوجه یکروزه در شرایط مازاد تولید برای تنظیم بازار اقدامی است که در دنیا متداول است.

وی ادامه داد: شرایط پیش آمده برای صنعت مرغداری را غیر قابل پیش بینی دانست و شیوع ویروس کرونا را مقصر شرایط پیش آمده عنوان کرد.

رضایی قول داد به زودی اقدامات حمایتی این وزارخانه برای مرغداران اجرا خواهد شد تا میزان آسیب به صنعت مرغداری کاهش یابد.

 اما آیا نمی‌شود با برنام ریزی دقیق برای تولید از این اتفاقات جلوگیری کرد؟ آیا راه حل دیگری برای به جز معدوم‌سازی جوجه‌های یکروزه برای کنترل تولید و جلوگیری از زیان مرغداران وجود ندارد؟ راهکارهای مانند صادرات یا توزیع جوجه‌ها یکروزه در مناطق محروم؟

حسن مهربانی یگانه، استاد دانشگاه تهران در گفت‌وگو با ایلنا به این سوالات پاسخ داد.

وی ضمن مقصر دانستن وزارت جهادکشاوری و وزارت صمت به عنوان دستگاه‌های تصمیم گیرنده و تصمیم‌ساز، اظهار کرد: این دو وزارتخانه به عنوان مسئولین اصلی تولید و بازار باید برنامه کارشناسی‌تری را برای صنعت مرغداری در نظر می‌گرفتند.

وی با اشاره به سنگ اندازهای متعدد برای صادرات مرغ این راهکار را برای تنظیم بازار سریع غیرقابل استفاده دانست.

مهربانی یگانه گفت: سال گذشته دولت برای صادرات مرغ تعرفه 5 هزار تومانی برای هر کیلوگرم تعیین کرد با این کار عملا دست تجار را برای صادرات این محصول بست و بازار را به رقبای خارجی در بازارهای هدف واگذار کرد.

مهربانی یگانه اتفاقی که امروز برای بازار مرغ افتاده است را نتیجه تصمیمات غلطی دانست که در گذشته برای صادرت گرفته شده است.

این استاد دانشگاه توزیع جوجه یکروزه‌های مازاد در مناطق محروم را غیر قابل اجرا دانست و افزود: جوجه‌های یکروزه صنعتی با حساسیت‌های بالا امکان رشد در شرایط بومی را ندارند و احتمال تلافات آن‌ها بسیار بالا است، ضمن اینکه امکان توزیع نیز وجود ندارد.

به گفته مهربانی یگانه؛ واحدهای تولید در هر ماه 17 روز و در هر روز 7.5 میلیون قطعه تولید جوجه دارند.

وی اضافه کرد: اگر عدم سازگاری جوجه‌های صنعتی با محیط بومی را در نظر نگیریم هیچ مکانیزمی وجود ندارد تا بتواند این میزان جوجه را در منطق محروم توزیع کنمد.

مهربانی یگانه تاکید کرد : علاوه بر آن نظارت بر پرورش و سلامت این حجم از جوجه در مناطق محروم برای جلوگیری از شیوع بیماری نیز موضوع دیگری است که این راهکار را غیر عملی می‌کند.

به گزارش ایلنا؛ به نظر می‌رسد بهترین راهکار برای جلوگیری از وقوع چنین اتفاقات دلخراشی برنامه‌ریزی دقیق، کارشناسی و انعطاف‌پذیر همراه با حفظ و توجه به بازارهای صادراتی باشد که دستگاه‌های مسئول تولید و تنظیم بازار تا امروز نتوانسته‌اند از پس آن به خوبی برآیند.