رفتاری که ریشه در عقلانیت و شم اقتصادی دارد
نام: پدر، رسالت: خاموش‌کردن کولر!
در ایران نوعاً پدرها مسئول اقتصاد خانوار هستند و طبیعی است که برخلاف بقیه اعضای خانواده که صرفا دغدغه خنک شدن دارند، باید میان مطلوبیت خنک شدن و تاثیر هزینه‌های اضافی ناشی از آن، تدبیر کند تا نه سیخ بسوزد و نه کباب سرد شود! بسیاری از افرادی که برای صرفه جویی، کولر را از ساعت ۲۳ تا ۷ صبح خاموش می‌کنند به این نکته توجه ندارند که در این ساعات قیمت برق، ارزان‌ترین تعرفه را دارد
مهدی الیاسی، روزنامه نگار
همه با لطیفه‌هایی در مورد خاموش کردن کولر توسط پدرها آشنا هستند به نحوی که می‌توان گفت فصل تابستان با خاطره خاموش کردن کولر به دست پدر، عجین شده است!
نگاهی به برخی جوک‌هایی که در این خصوص ساخته شده نیز خالی از لطف نیست! تعداد این جوک‌ها آنقدر زیاد شده که پژوهشگری با ذوق قصد دارد این لطفیه‌ها را در قالب مجموعه طنز «کولر و بابام» به صورت کتابی جیبی منتشر کند. دو نمونه از این لطفیه‌ها:«دیروز تولد بابام بود و منم پول نداشتم واسش چیزی بگیرم ، واسه همین رفتم کولرو خاموش کردم وقتی اومد خونه و دید کولر خاموشه اشک تو چشماش جمع شده بود و توی همون حالت گفت» کار کی بوده ؟ منم گفتم «قابلی نداشت بابا، تولدت مبارک. فک کنم خیییلی خوشش اومد.»
«دیشب مهمون داشتیم یه تعارف الکی زدیم گفتیم: شما حق پدری به گردن ما داری. آقا گیر داد که هوا خنک شده اجازه بدین کولرو خاموش کنم!»
رفتار عقلایی پدرها
اگر چه این رفتار پدرها در در میان جوانان به سخره گرفته شده اما این رفتار از منظر اقتصادی هرگز چیز عجیب و خنده داری نیست. فصل تابستان، فصل گرمی هواست آن هم در کشور خشک و عموما کویری ایران که گرمای هوا گاه به 40 درجه هم میرسد. در نتیجه خنک بودن منزل به دغدغه نخست اهالی خانه تبدیل می‌شود. در ایران نوعاً پدرها مسئول اقتصاد خانوار هستند و طبیعی است که برخلاف بقیه اعضای خانواده که صرفا دغدغه خنک شدن دارند، باید میان مطلوبیت خنک شدن و تاثیر هزینه‌های اضافی ناشی از آن، تدبیر کند تا نه سیخ بسوزد و نه کباب سرد شود! در اقتصاد، مصرف، ترکیبی است از میل به مطلوب‌ها و سیگنال‌های قیمت. رفتار عقلایی مصرف کننده زمانی شکل می‌گیرد که این دو در موازنه قرار داشته باشند. از این رو رفتار پدرها و توجه شان به روشن نبودن بی‌رویه کولر در فصل تابستان نه تنها عجیب نیست که نمونه‌ایست از رفتار عقلایی مصرف کننده. ضروری است این رفتار عقلایی به سایر اعضای خانواده نیز تسری یابد. چرا که منابع درآمدی عموم خانواده‌ها محدود است و اگر مامور پست قبض برق نجومی را به درب منزل آورد ، هزینه ناشی از آن موجب می‌شود پدر ناچار شود برای پرداخت آن از سایر هزینه‌های اعضای خانواده بکاهد تا منبع پرداخت آن را تامین کند و بالانس بودجه خانوار برقرار بماند. قبض نجومی برق ناشی از مصرف نادرست وسایل سرمایشی، در نهایت به زیان همه اعضای خانواده است ، چرا که ممکن است موجب کاهش سایر هزینه‌های رفاهی و تفریحی آنان شود. درک این نکته به همدلی همه اعضای خانواده و کمک برای کاهش مصرف برق در تابستان یاری می‌رساند، تا فقط پدرها در معرض این اتهام نباشند که خاموش کننده کولر هستند.
قبض‌های نجومی برق از آن قبض‌هایی است که میتواند خواب خوش ظهرگاهی یا شبانه زیر کولر را از چشم برباید و دغدغه قیمت مصرف برق را به دغدغه‌ای تابستانی تبدیل کند. اما در این فصل داغ چگونه می‌توان از سرمای کولر لذت برد و دغدغه قبض را نداشت؟
تعرفه برق در ساعات روز متفاوت است
قبل از اینکه بخواهیم در مورد روش‌های کاهش رقم قبض برق صحبت کنیم، لازم است که درمورد تعرفه برق در ساعات مختلف شبانه روز بگوییم. از منظر تعرفه‌های برق، ۲۴ ساعت شبانه روز به ۳ دسته تقسیم می‌شود: ساعات اوج بار، میان بار و کم بار.در ساعات اوج بار قیمت برق بالا می‌رود و در ساعات کم بار به شدت کاهش پیدا می‌کند. ساعات اوج بار بین ۱۹ تا ۲۳ است. ساعات کم بار ۲۳ تا ۷ صبح و ساعات میان بار ۷ تا ۱۹ است. البته در فصل تابستان زمان پیک بار مصرف علاوه براین ساعات، از ساعت ۱۲ تا ۱۶ نیز می‌باشد. نکته مهم این است که در ساعات اوج بار تعرفه ۵ برابر حالت کم بار است. لذا اگر می‌خواهید غصه قبض برق آخر ماه را کاهش دهید، اولین نکته این است که به زمانی که در حال استفاده از برق هستید توجه داشته باشید. بسیاری از افرادی ( بخوانید پدرهایی) که برای صرفه جویی، کولر را از ساعت 23 تا 7 صبح خاموش می‌کنند به این نکته توجه ندارند که در این ساعات قیمت برق ، ارزان‌ترین تعرفه را دارد.
کولرهای گازی و اسپیلت
یکی از پرمصرف‌ترین وسایل برقی خانگی، کولرهای گازی است. استفاده از این کولرها، هزینه برق شما را به شدت افزایش می‌دهد. اما چگونه می‌توان مصرف برق در این کولرها را کاهش داد؟
استفاده صحیح و بهره برداری مناسب از کولرگازی و اسپیلت ها مانند هر وسیله دیگری نیازمند دریافت اطلاعاتی است که در صورت توجه به آنها علاوه بر بهره مندی ازهوای خنک و مطبوع کولرگازی و اسپلیت در فصل گرم تابستان ، از پرداخت هزینه سرسام آور برق مصرفی جلوگیری می نماید و متقابلا بدون توجه به آن موارد ممکن است با هزینه سنگین برق مصرفی مواجه شوید.
به عبارت دیگر همانطور که به دلیل جهش بهای گاز مصرفی نمی توان استفاده از دستگاههای گرمایشی پکیج و موتور خانه را در فصل زمستان تعطیل کرد و باید راهکارهای جلوگیری از اتلاف حرارتی ساختمانها در فصل سرما را بازگو نمود تا مشترکان حتی المقدور با هزینه متعادل گاز مصرفی روبرو شوند، برای فصل تابستان نیز لازم است راههای کاهش برق مصرفی را که باعث جلوگیری از مصرف بی رویه برق و هزینه های سنگین مربوطه می گردد، برای آگاهی مصرف کنندگان بازگو نمود چرا که امروزه استفاده از کولرگازی به دلیل مزایا و هوای بسیار خنک و مطبوع آنها در ایران و اغلب نقاط جهان با استقبال بسیاری مواجه گردیده و به سرعت در حال افزایش است.
چگونگی انتخاب کولر گازی یا اسپلیت مناسب
بهتر است از اسپلیت ها یا کولر گازی استفاده نمایید که دارای اینورتر یا سطح مصرف انرژی A یا B باشند. اصولا اینورترها متناسب با میزان مصرف ، دور مورد نیاز موتور (کمپرسور) را افزایش یا کاهش می دهند.
اگر واحد آپارتمانی مورد استفاده شما در طبقه فوقانی ساختمان واقع شده است ، به دلیل تابش نور گرم خورشید به سقف ساختمان در تابستان و انتقال حرارت آن به واحد زیر سقف،ناگزیر باید به ازاء هر متر مربع از مساحت اتاق یا سالن بین 600 تا 800 (BTU) ظرفیت برودتی در نظر بگیرید ولی اگر در طبقات وسط ساختمان ساکن هستید به ازاء هر متر مربع می توانید حدود 400 تا 600 (BTU) ظرفیت برودتی برای کولرگازی یا اسپلیت مورد نیاز خود در نظر بگیرید.
بطور مثال : برای یک هال نشیمن 25 متری که در طبقه وسط ساختمان واقع گردیده ، یک اسپیلت BTU 12000 با مصرف برق 0.8 KW می تواند کافی باشد.
اگر ساختمان شما دارای کولر آبی است ولی به دلیل کانال کشی غیر اصولی وغلط آن یکی از اتاقها یا هال نشیمن خنک نمی شود. می توانید دریچه کانال کولر آن محل را ببندید و بجای آن برای آن قسمت یک اسپیلت یا کولر گازی مناسب طبق راهنمای فوق انتخاب نمائید.
در مورد اینکه چه مارک یا برندی را از انواع موجود در بازار انتخاب نماییم ،دقیقاً نمی توان اظهار نظر کرد زیرا اولا این دستگاه ها همگی از نظر ساختار و قطعات مشابه هستند و ثانیا بر اساس اینکه چه ظرفیتی و چند پانل مورد نظر شما باشد، طیف محصولات آنها با هم متفاوتند ولی بطور کلی چون استفاده از کولر های اسپیلت و گازی نیازمند دریافت خدمات بعد از فروش مناسب می باشد بهتر است خوشنام ترین ها را در زمینه خدمات بعد از فروش انتخاب کنید.
اگر کنتور برق واحد شما 25 آمپر است ، مجموع آمپراژ مصرفی اسپلیت ها یا کولر های گازی که انتخاب می نمایید نباید از 20 آمپربیشتر باشد. البته آمپر ارائه شده در برق مصرفی اسپلیت ها ، آمپر راه انداز و اولیه است و پس از راه اندازی معمولا جریان برق مورد نیاز حدود 30% از آمپر راه انداز کمتر خواهد بود.البته ناگفته نماند، تبلیغاتی که شرکت های وارد کننده کولرهای گازی اینورتر مبنی بر کاهش مصرف برق 60 درصدی در این کولرها دارند نه اثبات شده است و نه منطقی . بطور مثال فرض کنید در ماه های تیر و مرداد که دمای هوا حتی به 40 درجه هم میرسد و کولر شما و کمپرسور آن برای تامین دمای هوای دلخواه و مطلوب مثلا 24 درجه تقریبا به صورت دائم در حال کار می باشند ، به نظر شما آیا واقعا میزان کاهش مصرف برق صرفا بدلیل تبدیل برق متناوب شهری به جریان برق DC و استارت آرام دور موتور کمپرسور کولر اینورتر میتواند تا 60 درصد باشد؟
بهره برداری بهینه از اسپلیت‌ها
در صورتی که مایل هستید در کنار بهره مندی از هوای خنک و مطبوع کولرگازی و اسپلیت هزینه برق مصرفی شما خیلی بالا نباشد می توانید دمای کولر را روی 26 درجه سانتیگراد تنظیم نمایید در اینصورت با وجود روشن بودن فن پنل داخلی که مصرف برق آن بین 15 تا 30 وات است در بیشتر زمانها کمپرسور دستگاه که بیشترین سهم را در برق مصرفی کولر دارد خاموش خواهد بود. در اینجا مجددا یاد آوری می نماییم قرار داشتن پنل داخلی مستقیماً روبروی محل نشستن ساکنین نیز کمک مؤثری به تأمین هوای خنک محل مورد نظر می نماید.اگر هنوز لامپ های آپارتمان خود را به لامپهای کم مصرف تغییر نداده اید ، بدانید گرمای حاصل از لامپ های قدیمی تاثیر بسزایی در ایجاد گرمای مزاحم در ساختمان شما دارد وموجب افزایش زمان های کارکرد کولر اسپیلیت و مصرف برق بیشتر می گردد بنابراین لازم است فورا نسبت به تعویض آنها با لامپهای کم مصرف اقدام نمائید.
اگر سطح پنجره ها نسبت به سطح کل واحد شما زیاد است و پنجره رو به شرق و خصوصا رو به غروب دارید توصیه می شود جهت جلوگیری از ورود تشعشع گرمایی در تابستان از پنجره های دو جداره یا پوشش های ضد حرارت و ضد UV روی سطح شیشه پنجره ها استفاده نمائید. این پوشش ها که به راحتی بر سطح شیشه قرار می گیرند یکبار برای همیشه خیال شما را از ورود تششع گرمایی در تابستان و همچنین تششع سرما در زمستان راحت می نماید.
اما در خصوص پنجره های ساختمان ها بهترین گزینه استفاده از پنجره های UPVC با شیشه های دوجداره و آنتی رفلکس می باشد. اگر در حال ساخت یا بازسازی ساختمان خود هستید بهتر است از پنجره های UPVC استفاده نمایید، زیرا این پنجره ها با جلوگیری از نفوذ هوای سرد و گرم و ورود صدا و غبار و ذرات معلق هوا باعث بیشترین آسایش و آرامش در محیط داخلی آپارتمان خصوصا در شهر های شلوغ و آلوده می شوند.
بهتر است با مدیریت امورخانه، استفاده از اجاق گاز، اتو و دیگر لوازمی که موجب ایجاد گرما در فضای منزل می گردد را بین ساعات 7 تا 10 شب انجام ندهید. چرا که گرمای حاصله موجب افزایش زمان کار کولر گازی و اسپلیت و مصرف برق بیشتر می‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید