بباخت، هر چه بودش

فائزه ناصح، دکترای روانشناسی عمومی 

داستان فیلم «هت‌تریک» از یک مهمانی شروع می‌شود که لیدا به همراه همسرش فرزاد به آن دعوت شده‌اند. لیدا عکاس است و شوهرش فرزاد دقیقا معلوم نیست چه کاره است. در این مهمانی کیوان، دوست مشترک این زوج نیز همراه با دوستش حضور دارد که این چهار نفر در راه برگشت به خانه تصادف می‌کنند و فرار آنها تازه آغاز ماجراهایی است که در خلال قصه روایت می‌شود.

«هت‌تریک» فیلم شخصیت محوری است و روایت فیلم بر عهده شخصیت‌هاست اما باید درنظر داشت شکل‌گیری شخصیت‌های این در موازات بافت سینمایی، کارکرد روانشناسانه هم دارند که چهار شخصیت را با بحران‌هایی که روبرو می‌شوند با چالش‌های متعددی مواجه می‌سازد. در‌واقع هدف فیلم «هت‌تریک»نشان دادن چگونگی رابطه‌ها است بطوریکه معضلات زندگی دو زوج آنقدر متعددند که موضوع مهمی چون مرگ و زندگی شخصی دیگر در برابر بحران‌های زندگانی آنها، هیچ قلمداد می‌شود؛ به بیانی دیگر فیلمساز احتمالا تعمدا درام را به این سمت و سو می برد تا بحران اصلی را در خیل عظیم بحران‌های ثانویه کمرنگ جلوه دهد، که به لحاظ منطقی چنین امری را  نمی‌توان پذیرفت.

فیلم «هت‌تریک» داستان چندان غنی‌ای را دربر ندارد و عناصر قصه و شخصیت پردازی کاراکتر‌های فیلم هم در نوع رابطه و دروغ و پنهان‌کاری خلاصه می‌شوند تا نمایشی از قضاوت را به تصویر بکشند؛ بنابراین فیلمساز دیالوگ‌ها را از نظر نوع کلمات، بیان افراد و میزان تنش‌ها در حالات آرامش، خشم به‌خوبی طراحی کرده است تا با همین روند، راز‌های نهان شخصیت‌های فیلم پی‌در‌پی فاش و ابراز شوند.‌

فیلمنامه «هت‌تریک» همچنین نیم‌نگاهی هم به موضوع قمار و شرط‌بندی‌های آنلاین دارد؛ موضوعی که با وجود هشدارهای متعدد پلیس و کارشناسان گوناگون، همچنان پابرجاست و هنوز عملا جلوی آن گرفته نشده است.

از منظر روانشناسی باید متذکر شد متاسفانه در حال حاضر شیوع قمار آنلاین و اعتیاد به این بازی‌ها به حدی رسیده که تبدیل به نوعی اعتیاد در میان جوانان شده است؛ آنهایی که می‌بازند برای برگرداندن مال از دست رفته‌ خود پای بازی مجدد می‌نشینند و آنهایی هم که می‌برند، طمع کرده و همچنان بازی را ادامه می‌دهند.

به باور کارشناسان افراد به بهانه سرگرمی و گذران وقت و یا به طمع برد و جبران باخت قبلی خویش پا به این ورطه خطرناک می‌گذارد. فارغ از آنکه بدانند این فرآیند نه تنها باعث سرگرمی نیست بلکه نوعی اعتیاد محسوب می‌شود و آسیب‌های جدی را به دنبال دارد. 

از منظر آسیب شناسی اجتماعی می‌توان خاطر نشان کرد قمار بازی و شکل‌های مختلف آن در قالب شرط‌بندی‌های گوناگون در فضای جامعه نوعی ناهنجاری اجتماعی قلمداد می‌شود که مسبب پدید‌آیی آسیب‌های دیگری همچون مانند بی‌اخلاقی، طلاق، خودکشی و نزاع‌های دسته جمعی خواهد شد. 

از منظر روانشناختی عادت به قمار یک مشکل روانی محسوب می‌شود که ناشی از مشکل در کنترل انگیزش و تکانه‌ها‌ی فرد قمارباز است. قماربازهای حرفه‌ای معمولاً نمی‌توانند در مقابل برخی از رفتارهای خویش، حتی اگر خطرناک هم باشد، مقاومت کنند.

بنابراین قماربازی یک بیماری پیش‌رونده است که معمولاً در ابتدا در قالب یک فعالیت تفریحی شروع می‌شود، اما با گذشت زمان شخص کنترل خود را در برابر انگیزش‌ها و تکانه‌های خویش از دست می‌دهد و زمان بسیار بیشتری را صرف این عادت مخرب می‌کند. بطوریکه سرانجام قمار همه جنبه‌های زندگی این فرد را در بر می‌گیرد و برایش ادامۀ زندگی بدون قمار بشدت مشکل می‌شود.

نکته حائز اهمیت آن است که فرایند قمار آنلاین شامل گروه‌های سنی خاصی نیست و در حال حاضر هر فردی با هر سن و سالی با استفاده از تکنولوژی می‌تواند اقدام به بازی و قمار کند؛ بنابراین از یک سو وظیفه خانواده‌ها است که ماهیت قمار را برای جوانان و نوجوانان خود روشن کنند و به آنها یادآوری کنند به منظور برد یا براساس تبلیغات نادرست جذب این شبکه‌ها نشوند. از سوی دیگر نهادهای فرهنگی و متولیان فرهنگ در جامعه نیز با بهره‌مندی از راهبرد‌های متخصصان روانشناس باید برای آگاه‌سازی جوانان و خانواده‌ها اقدام نمایند و در کنار آگاه‌سازی، امکانات تفریحی سالم و ارزان قیمت را نیز برای آنان فراهم آورند.