نظری بر نقش خلاقیت در هنر
تفکر خلاق عامل هنر خلاق
فاطمه خامسی، کارشناس ارشد نقاشی و مدرس دانشگاه
در دنیایی زندگی میکنیم که انسان باید برای بقا در جامعه دارای حرکتی رو به جلو و خلاق باشد. نخستین قدمی که افراد میتوانند در جهت خلاقیت بردارند بازآفرینی زندگی و تفکر خود است و رسیدن به این خلاقیت با آموختن هنر آسان میشود. خلاقیت یعنی عمیقتر کندن، میل به دانستن، خلاقیت یعنی تعیین افکار و نظریات جدید، خلاقیت ایجاد پیوستگی بین ایدهها است؛ خلاقیت فرآیندی است ذهنی و منشا تواناییهای ذهنی در تجربه و مطالعه است. خلاقیت یعنی فرد در برخورد با مسائل فکری نو و متفاوت ارائه دهد.
بستر مناسب برای بروز خلاقیت امنیت روانی، آرامش و آزادانه فکر و عمل کردن است. خلاقیت در ضمیر همه انسانها وجود دارد و هم قابل آموزش است و هم پرورش. نکته قابل تامل این است که تفکر خلاق شکل عالی تخیلات آزاد و بازیهای دوره کودکی است. در طبقهبندی نیازهای اساسی انسان خلاقیت در رأس قرار دارد.
در پرورش تفکر خلاق کسب معلومات، تقویت قدرت تخیل، داشتن آرزوهای منطقی، پشتکار و ریسکپذیری، کنجکاوی، اعتماد به نفس و شجاعت موثر است و عواملی مثل ترس و اضطراب و نبود بهداشت روانی در خانواده و جامعه فرد را از تفکر خلاق بازمیدارد. افراد خلاق انسانهایی منظم، با پشتکار بسیار، انعطافپذیر، انتقادپذیر و پرسشگر هستند و علاقهمند به آزمایش و تجربه. در دنیای معاصر تنها انسانهای توانا با ایجاد تغییر آگاهانه در فهم خود با تفکری خلاق و آزاد که انگیزه قوی و شوقی سرشار برای زندگی دارند موفق خواهند شد. اینان همیشه جاویدان و ماندگار خواهند ماند. پس کودکانمان را آزاد بگذاریم تا تجربه کنند، بیاموزند و شاد باشند که اینان همان افراد خلاق در آینده خواهند بود.
خلاقیت در هنر به انعطافپذیری ذهن هنرمند و قدرت درک او از ایده برای ساختار شکنی و ایجاد طرحی تازه است. هنرمند باید تمام تصاویر ذهنی و پیشینه فکریاش را در رابطه با آن موضوع دور بریزد و از صفر به موضوع اثرش فکر کند. ممکن است لزوما چیز تازهای به ذهناش نرسد چندان که گاه ایدهای خلاقانه از ترکیب و ادغام ایدههای پیشین بوجود میآید.
اما باید دانست خلاقیت در خلق آثار هنری فرآیند بسیار پیچیدهای است و عوامل بسیاری بر موفقیت یا شکست هنرمند در خلق اثری خلاقانه تاثیرگذار است. از یک سو هنرمندانی در عرصه تاریخ وجود داشتهاند که با آثار هنری خلاقانه و نوآورانه به ترویج انسانیترین ارزشها کمک کردهاند و از سوی دیگر اگر بخواهیم منصفانه نظر بدهیم تقریبا هیچ حرفه دیگری را نخواهیم یافت که نوآوری و خلاقیت در آن به اندازه هنر لازم به نظر برسد. به واقع اگر در هنر به اندازه کافی خلاق نباشید، خود به خود از این عرصه حذف خواهید شد.
دیدگاه تان را بنویسید