پگاه دهدار ،  راهنمای گردشگری

سی اردیبهشت ماه به نام روز ایرانگردی و ایرانشناسی نام‌گذاری شده است و در هفته‌ای که پشت سر گذاشتیم شاهد این روز گرامی بودیم.

۳۰ اردیبهشت ماه روز ایرانگردی و ایران شناسی نام گرفته تا اهمیت این موضوع و تأثیر ویژهِ گردشگری در فرهنگ و اقتصاد کشور یادآوری شود و با توجه به ظرفیت کم نظیر میراث فرهنگی ایران، تنوعات بالای زیست محیطی، امکانات جذب گردشگران سلامت و مراکز زیارتی و سیاحتی متعدد، از صنعت نه چندان نوپای گردشگری و ایرانگردی، حمایت بیشتری صورت گیرد.

براساس دیدگاه سازمان جهانی جهانگردی وابسته سازمان ملل متحد و ضوابط یونسکو، کشور عزیزمان ایران با داشتن انواع جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی، تاریخی، مذهبی و مانند آن در رتبهِ دهم جهانی از نظر جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی و رتبهِ پنجم جهانی از نظر جاذبه‌های طبیعی قرار دارد با این همه در استفاده از این امکانات برای جذب گردشگران و کسب درآمد و ایجاد اشتغال مرتبط هنوز توفیق چندانی بدست نیاورده است. بطوریکه تعداد بازدیدکنندگان داخلی و خارجی از ایران در مقایسه با تعداد گردشگران کشورهای بسیار کوچک و تازه تأسیس که از جاذبه‌های گردشگری ناچیزی برخوردارند، کمتر بوده و درآمدی که از این صنعت روبه‌رشد برای کشور حاصل شده به هیچ وجه با جایگاه جهانی ایران تناسبی ندارد.

مسئله‌ی رونق گردشگری، امروزه با وجود ویروس کرونا پیچیده‌تر و دشوارتر هم شده است. ویروسی که تمام معادلات و برنامه‌های جهانی را تحت تاثیر حضور خودش قرار داده و در این میان صنعت گردشگری بیشترین تاثیر و آسیب را از این مسئله دیده است.

حال پس از گذشت بیش از دو ماه از همه‌گیری این ویروس در جهان، تحقیقات و گفته‌ها به این سمت و سو رفته است که احتمالا تا مدت زیادی بشر از آن رهایی نخواهد داشت و باید به زندگی با وجود کرونا خو بگیریم و سبک جدید و متناسب با شرایط جدید را پیش بگیریم. بر همین اساس سفر و صنعت گردشگری دوران پساکرونا هم با دوران قبل از آن بسیار متفاوت خواهد بود و گرچه هنوز برنامه و تصمیمات دقیقی چه در ایران چه در سایر کشورها برای گردشگری پساکرونا تصویب نشده است اما طرح، ایده و گمانه‌زنی‌هایی صورت گرفته که کم کم به سمت و سوی اجرایی شدن خواهند رفت.

به طور مثال در این هفته شاهد بودیم که وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور از رفع محدودیت در طبیعت و مراکز تفریحی روباز با رعایت و اجرای پروتکل‌های بهداشتی خبر داد.

مونسان  افزود: برپایی چادر و کمپ‌های عمومی به قصد اقامت شبانه در بوستان‌های تفریحی در حجم بالا که موجب تجمع بیش از حد گردشگران و مسافران شود، همچنان ممنوع است و بهتر است از مراکز اقامتی رسمی دارای مجوز از این وزارتخانه استفاده شود.

حال که این رفع محدودیت با روز ایرانگردی و ایرانشناسی همزمان شده است بد نیست ایرانگردی و ایرانشناسی را از همین پایتخت و اطراف آن شروع کنیم و سری به طبیعت زیبای اطراف تهران در فصل بی‌بدیل بهار برای سفرهایی یک روزه بزنیم و از این همه نعمتی که پروردگار به ما ارزانی داشته لذت ببریم با این امید که روزی بیاید که همچون گذشته با آرامش دل به طبیعت بسپاریم و از سفرهای ایرانگردیمان نهایت بهره و لذت را ببریم...

تنگۀ واشی

یکی از لذت‌بخش‌ترین مقصدها برای سفرهای یک روزه اطراف تهران رودخانۀ تنگۀ واشی است که درحدودِ ۱۷۰ کیلومتر از پایتخت فاصله دارد.

تنگۀ واشی با یک رودخانه‌نوردی در تنگۀ اول که واشی نام دارد شروع می‌شود. جذاب‌ترین قسمتِ این سفرِ خنک در این رودخانه سپری می‌شود و جریان زلال آب حال‌تان را سرجا می‌آورد. در حین گذر از جریان زندگی‌بخشِ رودخانه و پشتِ‌سرگذاشتنِ صخره‌های کوچک و بزرگ، یکی از کتیبه‌‌های دیدنیِ به‌جامانده از دورۀ قاجار را بر دیوارۀ تنگه خواهید دید. این کتیبۀ خوش‌نقش یکی از صحنه‌های شکارِ فتحعلی‌شاه قاجار را در دشت ساواشی تصویر می‌کند. پس از رودخانه‌نوردی این دشتِ بهشتی در پیشِ روی شماست. این دشتِ دل‌فریب، با گستردگی سبز و سادۀ خود، خستگی مسیر را از تن‌تان بیرون می‌آورد و به شما فرصت استراحت در زیر سایۀ درختان و تماشای منظره‌ای از کوه‌های برافراشته و تنیده در ابرها را می‌دهد.

بعد از استراحت در این دشت باید یک رودخانه‌نوردی دیگر را در تنگۀ دوم شروع کنید که تنگۀ سا خوانده می‌شود. پیمودن این مسیر، در مقایسه با تنگۀ اول، راحت‌تر است و جریان و عمق آبِ رودخانه کمتر است. در انتهای این مسیر، یک آبشارِ دیدنی منتظر شماست.

چشم‌اندازهای دیدنی لواسان و سد لتیان

برای پایتخت‌نشین‌ها لواسان یکی از مناطق ییلاقی پرطرفدار در سفرهای یک روزه است، وبه ‌ واسطۀ طبیعت سبزش، در دامنه‌های البرز منظره‌ای دیدنی دارد. جریان رودخانۀ جاجرود به این منطقه طراوتی دل‌نشین می‌بخشد. این رودخانه در مسیرِ خود، به دریاچه سد لتیان می‌پیوندد. این دریاچه زیبایی لواسان را دوچندان کرده وبا گسترۀ آبی خود، نمایی جذاب به این منطقه بخشیده است.

باغ‌شهر لواسان به آب‌وهوای پاک و دلچسبش معروف است وبه همین دلیل، این منطقه در تمام سال می‌تواند مقصدی برای سفرهای یک روزه اطراف تهران باشد. علاوه بر آب‌وهوای مطلوب و تمیزی که دارد، در بهار و تابستان با سرسبزی و طراوتش، در پاییز با درختانِ هزاررنگش و در زمستان با نمای زمستانی کوهستان‌هایش پایتخت‌نشین‌ها را از خستگی‌ها و آلودگی‌های تهران دور می‌کند و آن‌ها را به تماشای منظره‌ای فراموش‌نشدنی از دامنه‌های البرز دعوت می‌کند.

دشت گرچال در روستای افجه

یکی دیگر از مقاصد جذاب برای سفرهای یک روزه روستایی به نام افجه است که تقریبا در ۸ کیلومتریِ لواسان واقع شده است. دشت گرچال یا دشت هویج در این روستای ییلاقی و کوهستانی منطقه‌ای شناخته‌شده است و بسیاری از تهرانی‌ها برای گذراندن یک روز شاد و مفرح به روستای افجه و دشت وسیع آن سفر می‌کنند. حضور در طبیعتی وسیع و خوش‌منظره که روزگاری سرزمین رشد هویج‌های نارنجی‌رنگ بوده، آن‌‌هم در هوای پاک و زیر آسمان صاف و آبی، تجربه‌ای دلچسب از سفرهای یک روزه اطراف تهران خواهد ساخت.

دشت گرچال در نواحی شمال‌شرقی لواسان و در بالادستِ روستای افجه واقع شده است. هرچند امروزه خبری از هویج‌های نارنجی رنگ در این دشتِ وسیع نیست، اما بسیاری از قسمت‌های آن را باغ‌های گیلاس با رنگ قرمز رنگ‌آمیزی کرده‌اند و با سبزی دشت ترکیبی دیدنی ساخته‌اند. چشم‌اندازهای دیدنی دشت گرچال و روستای افجه با گذر از رودخانه افجه و تبله دیدنی‌تر می‌شود و زمستان‌های این روستا، باوجودِ دمای پایین، مقصدی برای مسافرت‌های یک‌روزه محسوب می‌شود. همچنین شیفتگان کوه‌نوردی و صعود به ارتفاعات نیز در روستای افجه فرصت خوبی خواهند داشت و، علاوه بر صعود، با گذر از این روستای خوش‌منظره و دشتِ وسیعِ هویج، یک طبیعتگردی لذت‌بخش را نیز تجربه خواهند کرد.

دشت لار

یکی از جذاب‌ترینِ این پیشنهادها منطقه‌ای بهشتی به نام دشت لار در کوهپایۀ قلۀ همیشه‌استوارِ دماوند است. این دشتِ بهشتی که پارک ملی لار هم خوانده می‌شود از مناطق حفاظت‌شده به شمار می‌آید و شکار در آن ممنوع است. این دشت بهشتی دسترسی خوبی از تهران، آمل و دماوند دارد و به شقایق‌های سرخش مشهور است. پارک ملی لار، با وسعتی درحدودِ ۳۱ هزار هکتار، هوش از سرتان می‌برد. شما به یکی از زیباترین طبیعت‌های شمالی ایران وارد شده‌اید که نظیر آن را در تابلوهای رنگارنگ طبیعت دیده‌اید. حضور قلۀ خوش ‌قدوقامتِ دماوند، آسمان آبی و ابرهای خامه‌ای‌رنگ در دشتی که تا چشم کار می‌کند رنگ‌بازیِ طبیعت جلوه‌گر است زیباترین قابی است که باید با دوربین عکاسی‌تان ثبتش کنید.

گونه‌های جانوری در پارک ملی لار بسیار متنوع است. در این پارک ملی حیواناتی همچون پلنگ، خرس، شغال، آهو، عقاب طلایی، بز کوهی و... زندگی می‌کنند. همچنین گونۀ نادر قزل‌آلای خال‌قرمز در رودخانه و دریاچۀ لار زندگی می‌کند. از میان گونه‌های گیاهیِ این منطقه نیز می‌توان آویشن، کاسنی، مریم گلی، زرشک، شیرین بیان، بومادران، گلپر و صدها گیاه دیگر را نام برد. عطر این گیاهان در دشت لار سرمست‌تان می‌کند. وقتی صحبت از گل‌های دشت لار به میان می‌آید، گل‌های سرخ شقایق به ذهن می‌آید. وجودِ این گل‌ها لار را در اواخر بهار به یک بهشت بی‌بدیل تبدیل می‌کند. البته وسعت لار تنها با شقایق پوشیده نمی‌شود و گل‌های خوش‌رنگ‌وبویی همچون زنبق وحشیِ بنفش و گل زرد زیبایی لار را تکمیل می‌کنند.

دریاچۀ سد لار و دریاچۀ دیوآسیاب از دیگر جذابیت‌های لار هستند و این منطقه را خوش‌منظره کرده‌اند. رودخانه‌هایی همچون سفیدآب، لار و... در مسیر خود از دشت لار می‌گذرند و زندگی را در این دشتِ بهشتی به جریان می‌اندازند.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور: برپایی چادر و کمپ‌های عمومی به قصد اقامت شبانه در بوستان‌های تفریحی در حجم بالا که موجب تجمع بیش از حد گردشگران و مسافران شود، همچنان ممنوع است و بهتر است از مراکز اقامتی رسمی دارای مجوز از این وزارتخانه استفاده شود

شهرستانک

این‌بار سراغ مقصدی در غرب تهران می‌رویم. روستایی خوش‌آب‌ورنگ در جادۀ چالوس که روزگاری مقصد گشت‌وگذارهای شاهان قاجاری بوده است. شهرستانک در جادۀ چالوس و شمال کوه توچال واقع شده است و درحدودِ ۱۰۰ کیلومتر با پایتخت فاصله دارد. این روستا بدون شک یکی از زیباترین مناطقی است که می‌توانید برای سفرهای یک روزه اطراف تهران انتخاب کنید.

علاوه بر زیبایی‌های افسونگر طبیعت و آب‌وهوای بکر در این منطقه، کاخ ناصرالدین‌شاه و کتیبۀ قاجاری موجود در شهرستانک به این منطقه ویژگیِ تاریخی نیز بخشیده است. شهرستانک در هر فصل چهره‌ای منحصربه‌فرد دارد و هرکدام از چهره‌ها دیدنی است.

باغ‌های میوه به شهرستانک زندگی بخشیده‌اند. یکی از معروف‌ترین میوه‌های باغ‌های این منطقه زردآلوهای خوش‌طعم آن است که با شروع تابستان بر سرشاخه‌ها جلوه‌گری می‌کنند. علاوه بر کوچه‌باغ‌ها، وجود چشمه، رودخانه و آبشار نیز طبیعت این منطقه را دیدنی‌تر کرده است. اما مهم‌ترین ردپای طبیعت در شهرستانک درخت اُرس است که به‌علتِ قدمتش در بین اهالی بسیار ارزشمند است و گفته می‌شود که به ۲۸۰۰ سال پیش تعلق دارد. در تماشای این اثر جاودانِ طبیعت راهنمایی‌های مردمان محلی را از دست ندهید.

شهرستانک فرصتی فوق‌العاده است که یک روز را در کوچه‌باغ‌های رویایی فصل قدم بزنید و از طبیعت بدون دود و هوای پاک کوهستانی لذت ببرید.

سرزمینِ سنگیِ روستای وردیج و واریش

برای دورشدن از هیاهوی تهران و هوای خاکستریِ آن، روستاهای وردیج و واریش مقصدی فراموش‌نشدنی خواهد بود. این روستاها در شمال‌غربی تهران و در منطقۀ کن واقع شده‌اند و بخشی از شهرستان تهران به شمار می‌آید و به‌تازگی آن‌ها را در محدودۀ منطقۀ ۲۲ پایتخت گنجانده‌اند.

هوای پاک کوهستانی این منطقه سبب شده است که بسیاری از تهرانی‌ها آخرِ هفتۀ خود را در این منطقه سپری کنند. جاده‌ای زیبا و پرپیچ‌وخم به وردیج می‌رسد و سپس واریش نیز در این مسیر نمایان می‌شود. روستای زیبای وردیج را رودها و چشمه‌های بسیاری آباد کرده‌اند و به همین دلیل، در گوشه‌وکنارِ آن، باغ‌های متنوعی از میوه‌های گوناگونی همچون سیب، شاتوت، گردو و... سبز شده‌اند.

 گرچه هنوز برنامه و تصمیمات دقیقی چه در ایران چه در سایر کشورها برای گردشگری پساکرونا تصویب نشده است اما طرح، ایده و گمانه‌زنی‌هایی صورت گرفته که کم کم به سمت و سوی اجرایی شدن خواهند رفت

آبشار سه‌گانۀ لت‌مال و دامنۀ کوهستانیِ ارواحِ سنگی از دیدنی‌های وردیج است. وقتی پایتان را در دامنۀ ارواح سنگی بگذارید، موجودات سنگی مرموزی را خواهید دید که هویتی نامعلوم دارند. شاید تصور کنید انسان‌ها یا حیواناتی بوده‌اند که به سنگ تبدیل شده‌اند.

درنهایت و در انتهای جاده روستای واریش را خواهید دید که زیبایی و سرسبزیِ آن از وردیج افزون‌تر است. باغ‌های متنوعی از آلو، شاتوت، گیلاس و زردآلود این روستا را سبز کرده‌اند.