این روزها هموطنان مسیحی مشغول برگزاری آیین‌های کریسمس و جشن سال نوی میلادی هستند
غوغای رنگ در برخی نقاط ایران
پگاه دهدار ، راهنمای گردشگری
مانند مسیحیان سراسر دنیا، ارامنه و آشوری‌های ایران نیز در آخرین روزهای دسامبر، خود را برای رسیدن سال نو آماده میکنند و با برپایی مراسم خاص، کریسمس را جشن می‌گیرند.
بر اساس سنتی دیرینه، مسیحیان ابتدای سال خود را اول ژانویه می‌دانند. در قرن ۱۷ میلادی با اعلام تقدس ۲۵ دسامبر، این روز به‌عنوان روز کریسمس یا تولد حضرت عیسی مسیح شناخته شد و تقریبا همه پیروان دین مسیحیت، همین روز را به‌عنوان روز تولد عیسی مسیح، جشن می‌گیرند.
در این روز مسیحیان بی‌شماری اقدام به تزئین منزل و محیط کار خود کرده و تا پایان تعطیلات سال نو میلادی، به سفر رفته یا از مهمانان خود پذیرایی میکنند. به‌طور کلی تعطیلات کریسمس و سال نو میلادی ۱۲ روز است که برخی کشورها تنها پنج روز آن را جشن می‌گیرند و برخی دیگر همه ۱۲ روز را به تعطیلات اختصاص می‌دهند.
ارامنه ایران نیز مانند مسیحیان سراسر دنیا، در آخرین روزهای دسامبر، خود را برای رسیدن سال نو آماده میکنند. مسیحیان در ایرانی که بیش از ۹۷ درصد جمعیت آن را مسلمانان تشکیل داده‌اند، از اقلیت‌های مذهبی به شمار می‌آیند. مسیحیان ایرانی به دو بخش ارمنی‌ها و آشوری‌ها تقسیم می‌شوند که گرامیداشت آیین‌های کریسمس آنها با هم تفاوت دارد.
آشوری‌ها، اقوامی بودند که در سرزمین ایران کهن زندگی می‌کردند و از بدو پیدایش مسیحیت، به ویژه در قرن اول تا سوم میلادی به این آئین گرویدند. آنها مانند بیشتر مسیحیان دنیا، ۲۵ دسامبر را سالروز تولد عیسی مسیح می‌دانند و آن را گرامی می‌دارند.
مسیحیان آشوری از ۲۵ روز مانده به میلاد مسیح روزهای با عنوان روزه پرهیز می‌گیرند و در این مدت از صرف گوشت و لبنیات دوری می‌جویند. پس از فرا رسیدن ۲۵ دسامبر (چهارم دی)، آشوریان روزه خود را به پایان رسانده و با حضور در کلیسا، مراسم عشای ربانی به‌جا می‌آورند.
آنها در کلیسا گرد هم آمده و با ذکر دعا و انجام مراسم عشای ربانی توسط اسقف، آئین مخصوص زادروز حضرت مسیح (ع) را به‌جای آورده و با همین بهانه به دید و بازدید می‌پردازند. آیین آشوری‌ها به این ترتیب است که روز چهارم دی ماه (۲۵ دسامبر)، مردم برای دید و بازدید و عرض تبریک به روحانیون آشوری به کلیساها می‌روند و فردای آن روز، روحانیون هستند که به دید و بازدید هم کیشان خود می‌روند. از نکات قابل‌توجه دیگر این است که برخلاف همه مسیحیان که روز اول ژانویه را به‌عنوان آغاز سال نو می‌دانند، سال نو آشوری‌ها در ماه نیسان و همزمان با مراسم ۱۳ فروردین ایرانی‌ها است.
اگر آدم کنجکاوی باشید، می‌دانید که کریسمس ارامنه کمی دیرتر از هم‌کیشان خارجی‌شان است؛ حدودا ده روز دیرتر شروع می‌شود. یعنی در حالی که اکثر مسیحی‌های دنیا (از کاتولیک‌ها و پروتستان‌ها گرفته تا گروه عمده‌ای از ارتدوکس‌ها) ۲۵ دسامبر را روز ولادت حضرت عیسی مسیح (ع) می‌دانند، پیروان کلیسای مستقل ارامنه ۶ ژانویه را کریسمس می‌گیرند. با وجود این اختلاف، سال نوی مسیحی از همان شب اول ژانویه آغاز می‌شود و با مراسم خاص خودش همراه است.
این جشن در ایران روز به روز مردمی‌تر می‌شود و بسیاری از مسیحیان جوان از بیست و پنجم دسامبر، این جشن‌ها را شروع میکنند. درخت‌های کریسمس که با نوارهای قرمز و سبز و جعبه‌های طلایی تزیین شده‌اند، در پشت ویترین مغازه‌ها و ورودی‌های بزرگ یا هتل‌های مناطق مختلف تهران از جمله مناطق مسیحی‌نشین به نمایش گذاشته می‌شوند.
ارامنه ایران که بخش اصلی مسیحیان کشور را تشکیل می‌دهند، این روزها برای تدارک جشن‌هایشان سخت در جنب و جوش هستند. در «ده متری ارامنه» واقع در خیابان خواجه نظام تهران، جایی که همیشه بوی قهوه تازه آسیاب‌شده آدم را مست می‌کند، بازار خرید و شادباش گفتن به زبان ارمنی گرم است.
درختان تزئین‌شده در کنار تصاویری از حضرت مریم، یوسف و عیسی نوزاد نیز در مغازه‌های خیابان میرزای شیرازی و نجات‌اللهی تهران که بسیاری از ارامنه‌های ایران در آن مناطق ساکن هستند، به چشم می‌‌خورد. برخی از مسیحیان ایرانی بیست و پنجم دسامبر و اول ژانویه را به‌عنوان سال جدید جشن می‌گیرند. برخلاف کشورهایی که مراسم جشن مسیحیان به هتل‌های محل استقرار خارجی‌ها محدود می‌شود، در تهران چنین محدودیت‌هایی وجود ندارد.
پشت شیشه اغلب مغازه‌ها تراکت‌هایی چسبانده شده که کنار عکس رنگی چند جوان ارمنی، زمان و مکان جشن و اجرای موزیک زنده آنها را اعلام می‌کند. بهترین برنامه‌ها را باید در باشگاه «آرارات» سراغ گرفت؛ آنجا علاوه بر برپایی بازارچه خیریه (با کلی خوراکی مخصوص و کاردستی‌های ظریف)، بهترین گروه‌های موسیقی ارمنی برنامه دارند. دو یا سه شب اجرا در سالن سرپوشیده باشگاه، که البته جشن مفصلی است و به موزیک تنها اکتفا نمی‌شود. در ضمن، این برنامه‌ها ورودی گرانی هم دارد که هر سال صفرهای بلیط آن بیشتر می‌شود.
کافه قنادی «لرد» در ابتدای خیابان ویلا هم از آن مکان‌هایی است که با پیراشکی‌ها و شیرینی‌های خوش طعم و بو، وسوسه‌انگیز و شادی‌افزا، بوی عید را به مشام آدم می‌آورد. همه با سرعت و علاقه مشغول خریدهای سال نو هستند. چند صد متر آن طرف‌تر، خیابان سنایی در این چله زمستان به لطف وجود بابانوئل‌ها، کاج‌های مصنوعی سبز، زرق‌و‌برق فروشگاه‌ها و... رنگارنگ و چشم‌نواز شده است. اما عطر کاج واقعی را می‌توانید در خیابان کناری آن حس کنید، جایی که با وجود نکوهش قطع درختچه‌های کاج، مملو از درخت‌هایی است که وجب به وجب شاخه‌هایشان را با ریسمانی بسته‌اند تا حمل و نقل آنها آسان شود. کاج‌های مصنوعی قیمت بالایی دارند، هر چند آویختن گوی‌های رنگی، طبل‌های کوچک، عصاهای خط خطی قرمز و سفید، شمع‌ها و قندیل‌های یخی و بالاخره آن ستاره طلایی بالای قله‌اش به آن جذابیت خاصی می‌دهد.
شب اول ژانویه، ناقوس کلیساها به نشانه آغاز سال نو به صدا درمی‌آیند؛ درست راس ساعت ۱۲، همزمان با شروع نوروز مسیحی‌ها، خانواده‌های ارمنی گروه گروه وارد حیاط کلیسا می‌شوند. «کوکوپلو» خود را خورده‌اند و مجهز به لباس‌های گرم، هر آشنایی را که می‌بینند به ماچ و بوسه می‌گیرند. دخترها و پسرهای جوان حلقه‌های خودشان را دارند و بچه‌ها هم مشغول جست و خیز هستند.
اما در نیمه شب، دنگ دنگ ناقوس‌ها در شهر می‌پیچد، همه ساکت می‌شوند و آسمان را نگاه میکنند. لحظه دعا کردن رسیده است. صحن کلیسا شلوغ شده و در ناحیه‌ی جلوی محراب، کشیش‌ها و دستیاران جوان‌شان مشغول به جا آوردن آداب مذهبی می‌شوند. شمع‌ها می‌سوزند، عودها دود میکنند و پیروان «بره خدا» زانو زده، اشک می‌ریزند.
شب ۵ ژانویه مراسم بسیار باشکوهی در کلیساها انجام می‌شود. ارامنه دو جشن اصلی دارند، میلاد مسیح و دیگری عید پاک که عصر برگزار می‌شود. غیر از این مراسم، باداراک صبح‌ها برگزار می‌شود. مردم به کلیسا می‌روند و روزه‌شان را با مراسم عشاء ربانی باز میکنند و به‌عنوان تبرک، کره متبرک را به همه می‌دهند که آن را در غذایشان می‌ریزند. مراسم تبرک آب نیز وجود دارد که به یاد تعمید مسیح در رود اردن صلیبی را در ظرف آب بزرگی می‌اندازند و با روغن مقدس آن را تبرک می‌دهند و بعد یک نوجوان صلیب را بیرون می‌کشد و آب تبرک را بین مردم تقسیم میکنند که آن را هم برای تبرک خانه و هم برای شفای بیماران می‌برند. اما شاید بتوان گفت که یکی از باشکوه‌ترین مراسم‌ها و تزئینات کریسمس در اصفهان جریان دارد. مراسم سال نو میلادی هر سال نیمه شب اول ژانویه در بزرگ‌ترین و زیباترین کلیسای ایران یعنی کلیسای وانک واقع در محله ارامنه‌نشین جلفای اصفهان نیز برگزار می‌شود.
جلفا نامی است که از محله قدیمی‌تر جلفای آذربایجان، مامن اصلی ارامنه ایران گرفته شده و به همین جهت نام آن در اصفهان، جلفای نو است. این منطقه به دلیل رونقی که خود ارامنه با فعالیت و کار ایجاد کردند، به سرعت به یکی از قطب‌های مهم برای ارامنه ایران تبدیل شد. جلفای نو اصفهان نمادی از تساهل و مدارای شاه عباس با دیگر مذاهب است که در عهد صفوی و به ویژه دوره شاه اسماعیل کمرنگ شده بود. این محله که شبیه شهرکی ممتاز در دل شهر زیبای اصفهان است، سنگفرش‌هایی قدیمی و معماری تقریبا دست‌نخورده و نابی دارد. این منطقه خود به میدان بزرگ، میدان کوچک، چارسو، قاراکل، هاکوپجان، سنگ‌تراش‌ها، تبریزی‌ها (یا محلات) و ایروانی‌ها تقسیم می‌شود که اکنون اکثر آنها ساکنان ارمنی دارند. وجود دو حمام، چند کلیسا و چندین کاروانسرای محله جلفا نشان می‌دهد که این محل برای پایتخت صفوی تا چه اندازه اهمیت داشته است. حمام بزرگتر که به شهر یمانیان مشهور بود، معماری بسیار باشکوهی داشت و برای ساخت آن هزینه‌های گزافی پرداخت شده بود. از مشهورترین کلیساهای این محله می‌توان به کلیسای وانک اشاره کرد که ما بین خیابان حکیم نظامی و خیابان توحید واقع شده است و زیبایی بی حد و حصر آن، گردشگران مشتاق تور اصفهان و سایر میهمانان این شهر را سوی خود جذب می‌کند. کلیسای حیرت‌انگیز بیت اللحم و کلیسای مریم از دیگر کلیساهای زیبای محله جلفا شناخته می‌شوند که در مجاورت وانک قرار دارد و دیدن آنها خالی از لطف نخواهد بود. این محله، به خصوص حوالی میدان جلفا، امروزه نیز پر از کافه‌های دنج و خوش‌نشین است که هم پاتوقی برای جوانان به شمار می‌آید و هم سبب شده هویت معماری محله دست نخورده باقی بماند.
ارامنه اصفهان که بیشتر در محله جلفای این شهر زندگی میکنند، به مناسبت آغاز سال نو و میلاد حضرت مسیح جشن می‌گیرند. کلیسای وانک یکی از مکان‌های تاریخی و مذهبی ارامنه اصفهان است که در این محله قرار دارد و در این ایام آذین‌بندی می‌شود
ارامنه اصفهان که بیشتر در محله جلفای این شهر زندگی میکنند، به مناسبت آغاز سال نو و میلاد حضرت مسیح جشن می‌گیرند. کلیسای وانک یکی از مکان‌های تاریخی و مذهبی ارامنه اصفهان است که در محله جلفا قرار دارد و در این ایام آذین‌بندی می‌شود.
همه ساله با نزدیک شدن «کریسمس» در دل سرمای زمستان، می توان گرمایی عجیب را در این محله حس کرد. تمام مغازه‌ها با تزئینات ویژه‌ای به استقبال «کریسمس» و سال نو می‌روند. به برکت روز میلاد حضرت عیسی مسیح(ع) و جشن سال نو، این محله و خیابان‌های اطراف آن رنگ و بوی شادی به خود می‌گیرد. اوج جشن در این محله را می‌توان در داخل و اطراف کلیساها«وانک» و «بیت لحم» به تماشا نشست. کلیساهایی که به دلیل بزرگداشت مناسبت میلاد مسیح(ع) و آغاز سال نو، بهترین مراسم‌ها را تدارک می‌بینند. با پخش موزیک‌های مذهبی و آئینی و به صدا در آوردن «ناقوس» این کلیساها و تجمع مردم در این محله فضایی بسیار شاد و شور انگیز را به ارمغان می‌آورند.
یکی از مهم‌ترین کارهایی که در تمام نقاط جهان و در محله «جلفا» در شهر «اصفهان» در این ایام انجام می‌دهند، تزئین خیابان‌ها، خانه‌ها و معابر با درخت زیبا و معروف «کاج» که ویژه و نماد «کریسمس» می‌باشد است. درخت «کاج» که با تزئیناتی از جمله ستاره‌ای در نوک آن و پارچه‌های رنگی به دور آن تزئین می‌شود. این نماد از سال‌ها پیش در بین مسیحیان در ایام سال نو رواج داشته است. چراغ‌های رنگی، عصا و فرشته‌ای کوچک که به این درخت آویزان می‌شود زیبایی و جلوه خاصی را به این درخت می‌دهد. اغلب مغازه‌ها در این منطقه ویترین‌هایی متناسب با این ایام آماده کرده که می‌توان با تاریک شدن هوا، جشنی از نور را در این محله تماشا کرد. همان طور که هر مناسبتی با نمادی شناخته می‌شود، سال نو میلادی و جشن «کریسمس» نیز با درخت «کاج» و «بابا نوئل» شناخته شده است. «بابا نوئل» یا همان «پدر زمستان» که از قرن‌ها پیش نمادی برای این ایام به حساب می‌آمده، و درباره آن حکایت‌ها و نقل‌های بسیاری را گفته‌اند، با لباسی قرمز رنگ و ریشی بلند جایی در کنار درخت «کاج» «کریسمس» دارد. «بابانوئل» همیشه با کادویی همراه است، و بچه‌ها همه ساله منتظر آمدن این مرد مهربان در سال نو و آوردن هدیه ای برای آنها می‌باشند. برخی بر این باور هستند که «بابانوئل» که در بیشتر فروشگاه‌ها در محله «جلفا» می‌توانید آن را ببینید نماد مردی مهربان در قرن‌ها پیش بوده که برای فقرا همه ساله هدیه‌ای تهیه می‌کرده و در سال نو به آنها می‌داده.
در محله «جلفای» «اصفهان» در شب «کریسمس» می‌توان طعمی از بهترین غذاها و شیرینی‌ها را چشید. اغلب ارامنه به مناسبت آغاز سال نو و «کریسمس» غذاهای لذیذی را تدارک می‌بینند. برنج و ماهی و همچنین انواع «کوکو» به ویژه «کوکو سبزی» از خوشمزه‌ترین و رایج ترین غذاهایی است که می‌توان در این شب در این محله با صفا تجربه کرد. شربت و شیرین‌های خانگی و خوشمزه که اغلب توسط خود این افراد تهیه می‌شود نیز از جمله خوراکی‌های این مردم مهمان نواز است که با مهمان نوازی عجیبی از همه استقبال می کنند. کافی است در این ایام به محله «جلفا» در «اصفهان» قدم بگذارید، می‌توانید کافه‌های دنج و زیبا با بالاترین کیفیت غذاها و قهوه‌ها را در این محل تجربه کنید. رستوران‌های شیک و دمنوش خانه‌هایی که همانند آن را در کمتر نقطه‌ای از کشور می‌توانید بیابید. محله‌ای با فضایی بر گرفته از کوچه پس کوچه‌های اروپایی و با سنگ فرشی زیبا و درختان کاج و سرو بلند که پذیرای گردشگران و مهمانان و بومیان این شهر می‌باشد. بی شک تجربه سفر به این محله از جمله خاطرات فراموش نشدنی شما خواهد بود. مردمی که با وجود اقلیت آن ها در کشور «ایران» با فرهنگی دیرینه و با رسوماتی زیبا سال ها در کنار برادران مسلمان خود در یک منطقه زندگی کرده و احترام ویژه ای را برای دیگران قائل هستند. گاهی با قدم زدن در کوچه های محله «جلفا» و شنیدن صحبت محلی‌های این منطقه که با زبان شیرین «ارمنی» با یکدیگر صحبت میکنند، احساس می‌کنیم در یکی از خیابان‌های «ایروان» در کشور «ارمنستان» هستیم. با سفر در ایام «کریسمس» به «اصفهان» بی‌شک بهترین مراسم سال نو را در کشور می‌توان تجربه کرد.
دیدگاه تان را بنویسید