یک مستند، نماینده ایران در اسکار شد
حواشی انتخاب «در جست‌و‌جوی فریده» برای اسکار
آبان نامجو
ظاهرا شکل تصمیم‌گیری درباره انتخاب نماینده ایران در اسکار برخی رسانه‌ها را شاکی کرده، تابناک در این‌باره نوشته:
مشخص نیست چرا برای اولین بار یک ماه زودتر و حتی پیش از برگزاری جشنواره ونیز (که متری شیش و نیم در آن حضور و شانس برد جایزه دارد)، هیات انتخابی به تصمیم‌گیری شتابزده‌ای دست زده‌اند. خروجی این نشست‌های محرمانه، معرفی فیلم مستند «در جستجوی فریده» به عنوان گزینه نهایی و نماینده سینمای ایران برای اسکار است.
فیلم مستند «در جستجوی فریده» درباره زنی به نام فریده است که 40 سال پیش در حرم امام رضا رها شده و پس از انتقال به شیرخوارگاه توسط زوجی هلندی به فرزندی گرفته شده و به هلند برده می‌شود. فریده که در طول این سال‌ها به خاطر ترس از سفر به ایران و تمایل نداشتن خانواده‌اش به وطن بازنگشته، چند سالی است از راه دور جستجویی را برای پیدا کردن خانواده واقعی‌اش شروع کرده و حالا برای اولین بار به ایران سفر می‌کند تا زادگاهش را ببیند و با سه خانواده که مدعی‌اند خانواده واقعی او هستند، ملاقات کند.
تابناک پیچ ماجرا را آن جایی می‌داند که انگار زمزمه حذف رقبای «در جست‌و‌جوی فریده» در میان بوده: به گفته رائد فرید زاده، دبیر و سخنگوی هیات معرفی فیلم ایرانی به اسکار، رقبای نهایی مستند 88 دقیقه‌ای «در جستجوی فریده»، فیلم‌های «متری شیش و نیم» و «قصرشیرین» بوده‌اند! در واقع از نظر هیات انتخاب این فیلم مستند، از دو فیلم تحسین شده سال که حضور بین‌المللی موفقی داشته‌اند نیز مهم‌تر است
در فهرست اولیه نیز فیلم‌های مغزهای کوچک زنگ‌زده (هومن سیدی)، بمب، یک عاشقانه (پیمان معادی)، سرو زیر آب (محمدعلی باشه آهنگر)، آشغال‌های دوست داشتنی (محسن امیر یوسفی)، قصر شیرین (رضا میرکریمی)، در جستجوی فریده (آزاده موسوی و کوروش عطایی)، عرق سرد (سهیل بیرقی)، متری شش و نیم (سعید روستایی)، سرخ پوست (نیما جاویدی) و شبی که ماه کامل شد (نرگس آبیار) قرار داشته‌اند.
در این میان قطعاً اگر فیلم «متری شیش و نیم» در جشنواره ونیز جایزه می‌برد یا «قصرشیرین» به موفقیت دیگری دست می‌یافت، انتخاب مستند «در جستجوی فریده» به عنوان نماینده سینمای ایران از هم‌اکنون نیز عجیب‌تر می‌نمود بود و چه بسا این انتخاب شتاب‌زده، برای برخی که با بدگمانی به این ماجرا می‌نگرند، چنین متبادر سازد که این انتخاب با این سرعت انتخاب شده تا اساساً کار به آنجا نکشد و نتیجه بازی سریع‌تر از حد معمول مشخص شود. آن چه که مشخص است در هیات انتخاب افراد قابل اعتمادی چون معتمد آریا و مهرزاد دانش حضور داشتند و حتی مخالفان هم نمی‌توانند منکر ارزش‌های این فیلم شوند، همان‌طور که یکی از منتقدان این انتخاب نوشته:
نقدها پیرامون انتخاب اشتباه «در جستجوی فریده» نافی ارزش‌های این مستند نیست و بی‌شک این مستند جزو آثار مهم در حوزه مستند محسوب می‌شود اما نمی‌توان واقعیت را انکار کرد که نه این مستند و نه اغلب مستندهای مهم ایران در سال‌های اخیر توان رقابت با بهترین فیلم‌های سینمایی هر سال را نداشته و ندارند و هنوز مستند کلاس جهانی در ایران تولید نمی‌شود. این مستند نیز نتوانسته در جشنواره‌های کن، برلین یا ونیز حضور داشته باشد و درخشش چشمگیرش هیات انتخاب را متقاعد کرده باشد.
دیدگاه تان را بنویسید