خنکای دره‌نوردی در یک روز گرم تابستانی

پگاه دهدار ،  راهنمای گردشگری 

چندین سال است که جوانان عاشق طبیعت و البته حرفه‌ای‌های طبیعت‌گردی، بیشتر نقاط کمتر دیده شده کشورمان را پیدا کرده‌اند و برای ماجراجویی‌های پرهیجان وارد مناطق بکر ایران می‌شوند. سرتاسر ایران از میان جنگل‌های شمالی کشورمان و جنگل‌های ابر گرفته تا جزایر عجیب و غریب جنوب، پر از جاذبه‌های طبیعت‌گردی هستند که هر عاشق طبیعتی را به سمت خود می‌کشانند. از شرق و جاذبه‌های بیابانی گرفته تا غرب و ارتفاعات زاگرس نیز، پر از مناطقی هستند که هنوز کشف نشده‌اند یا برای کمتر کسی شناخته شده هستند.

در میان مراتع سرسبز و دشت‌های مابین داراب و فسا در استان شیراز ارتفاعاتی وجود دارد که درونش دره‌هایی را با حوضچه‌های آب در خود مخفی کرده است. مکانی که به دلیل سختی مسیر و دسترسی آن، شاید تا همین 10 سال پیش کسی از آن خبر نداشت. شاید در فیلم‌های ماجراجویانه جوانان بسیاری دیده‌اید که خود را از ارتفاعی بالا و روی صخره‌ها به درون حوضچه‌ها و دره‌ها شیرجه می‌زنند. بعضی از این فیلم‌ها در مکانی به نام تنگه رغز در استان شیراز کشورمان گرفته شده است.

تنگه رغز یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی شهر داراب در استان فارس است که می‌توانید هیجان طبیعت‌گردی را به معنای واقعی کلمه در آن احساس کنید. جایی پر از چشمه‌های زلال آب با آبشارهای زیبا که صدای غرش‌های آب آن هر کسی را به وجد می‌آورد

این تنگه یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی شهر داراب در استان فارس است که هیجان طبیعت‌گردی را به معنای واقعی کلمه در آن می‌توانید احساس کنید. جایی پر از چشمه‌های زلال آب با آبشارهای زیبا که صدای غرش‌های آب آن هر کسی را به وجد می‌آورد.

طبیعتی بکر و چشم‌نواز که گردشگران و طبیعت‌گران حرفه‌ای را از غیرحرفه‌ای جدا می‌کند. با این وجود شما هم با یک راهنمای حرفه‌ای می‌توانید این مسیر را طی کنید.

تنگه رغز

رِغِز نام تنگه‌ای نزدیک داراب در استان فارس است که تعداد زیادی آبشار و حوضچه دارد. گاهی به سفر می‌رویم تا به استراحت و آرامش برسیم، گاهی هم برای تزریق هیجان به روزهایمان راهی سفر می‌شویم. تنگه‌ رغز مقصد سفری از نوع دوم است! پریدن در حوضچه از ارتفاع زیاد، فرود در آبشار و شنا در آب زلال حوضچه، به اندازه‌ی چند ماه ماجراجویی دارد. برای رسیدن به آبشارهای تنگه‌ رغز فعالیت بدنی زیادی لازم است. میان دیواره‌های بلند این دره، به آبشارهای خروشان و آب‌های زلال حوضچه‌ها می‌رسید.

کافی است پا به این تنگه دیدنی بگذارید و گوش به نوای جان طبیعت بسپارید، صدای آب گاه غرش است و گاه ناله، گاه آرام است و گاه توفنده، گاه نرم و گاه غرنده، صحن آفتاب تنگه نیز متفاوت است. بعضی زودتر خورشید از دست می‌دهند و بعضی بیشتر با او مأنوس‌اند. حرارت و گرمی نیز یکسان نیست. بعضی جاها به شدت سرد است مانند آبشار نگین و بعضی جاها آفتاب سوزان دارد. زیبایی جام‌های پنج‌گانه و حرکت آرام آب و سر ریز شدن از آنها وصف ناشدنی است. در این تنگه ماهی‌ها از آدم فراری نیستند و آدم را در حین عبور از حوضچه همراهی می‌کنند. آب چشمه رغز پس از طی مسیر ۵ کیلومتری و خلق هزاران صحنه طبیعی بی‌نظیر و دل‌انگیز خفتان و خیزان خود را به پای کوه می‌رساند.رغز به معنای بکر و لغزنده است که از دو طرف با دیواره‌های بلند محصور شده و در دل این تنگه ۶۴ آبشار و یک صد حوضچه طبیعی جای گرفته است.  دره رغز به طول تقریبی ۴ کیلومتر در امتداد شمال به جنوب از سرچشمه رغز تا دره جنوب، تنها ۱2 آبشار و آبگیر دره جنوبی مورد توجه عموم مردم و کوهنوردان است. با رسیدن به آخرین آبشار دره جنوبی به ارتفاع ۳۵ متر این دره به بن بست می‌رسد. منطقه سرچشمه رغز نیز که از مسیر دیگری پیمایش می‌شود ، جنگلی زیباست که محل آغاز آب رغز است. رسیدن به این منطقه نیز با ۳ ساعت کوه‌پیمایی امکان‌پذیر است.

اگر بخواهید فقط از منطقه‌ سرچشمه بازدید کنید، بدون تجهیزات فنی می‌توانید دل به دریا بزنید و از چند حوضچه‌ی ابتدای مسیر بگذرید. زمانی که به آبشاری به بلندای ۲۳ متر برسید، دیگر با دست خالی نمی‌توانید به راه‌تان ادامه بدهید، بلکه به تجهیزات فنی و تخصص نیاز دارید که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.با گذشتن از حوضچه‌های اول، بقیه‌ی مسیر با دره‌نوردی طی می‌شود. باید به فرود و شیرجه مسلط باشید و در حد خوبی شنا بلد باشید. از دشواری مسیر که بگذریم پوشش گیاهی این ناحیه زیبا و چشم‌نواز است و می‌توانید گیاهانی مانند ارژن،‌ برنوک، انار، کل‌خنگ، مرزنجوش، پونه و پر سیاوشون را در محدوده‌ تنگه رغز ببینید.

آبشارهای این تنگه

محلی‌ها می‌گویند که اینجا ۶۴ آبشار دارد اما تنها ۱۴ آبشار برای گردشگران شناخته شده بوده و در بیشتر منابع تنها نام ۱۲ آبشار را خواهید دید. این آبشارها به دلیل ارتفاع بلند و نیاز به فرودی که دارند بسته به مشخصات و ویژگی‌های ظاهری‌شان توسط گردشگران نام گذاری شده‌اند. این آبشارها تا دره جنوبی ادامه می‌یابد و در نهایت به بن بست می‌رسد. شاید تا آبشار کبوتر را بتوانید بدون تجهیزات بروید اما از بعد از آن نیاز به تجهیزات دره نوردی حرفه‌ای دارید.

آبشار وداع یکی از زیباترین آبشارهای ایران  است که ۴۶ متر بلندا دارد. حوضچه‌‌ زیر این آبشار ۱۰ متر است. برای فرود از این آبشار و چند آبشار دیگر به طناب مخصوص کوهنوردی نیاز دارید. آبشار ۶۵ متری آذرخش، آبشار نگین با بلندای ۱۶ متر، آبشار کبوتر با بلندی ۲۵ متر، آبشار بوم‌رنگ با بلندی ۷ متر، آبشار مسعود، آبشار فتح، آبشار حوضچه، آبشار حکمت و آبشار جام تعدادی از معروف‌ترین آبشارهای این منطقه هستند.

چرا باید به دیدن تنگه رغز برویم؟

یک سفر ماجراجویانه‌ تکرارنشدنی که پر است از شیرجه، دره‌نوردی، سنگ‌نوردی، شنا و هیجان، پیشنهادی است که نباید رد کرد. سفر به تنگه رغز هم ورزش است و هم تفریح. برای بازدید از این جاذبه‌ی طبیعی، می‌توانید همراه تور و در کنار راهنما سفر کنید. گزینه‌ بعدی این است که درصورت داشتن تخصص و تجهیزات کامل همراه با راهنمای باتجربه به سفر بروید.

بهترین زمان سفر و باز دید از تنگه رغز

از آن جایی که این محدوده به چشمه‌ها و آبشارهای پر آبش مشهور است، بهتر است در فصل‌های پر آب یعنی مابین ماه‌های اردیبهشت تا اوایل مهر ماه به این تنگه سفر کنید. چرا که نه تنها درختان سرسبز جنگلی کنار مسیر دسترسی به تنگه رغز جذاب‌تر خواهد بود، بلکه می‌توانید گرمای سوزان تابستان را با آب و هوای خنک اطراف آب و نسیم خنکی که گه گاه می‌وزد، کمتر کنید. حتی اگر در این فصل وارد این منطقه می‌شوید، حتما قبل از شروع سفر اخبار هواشناسی را دنبال کنید و در هنگام بارندگی و سیلاب‌ها به هیچ عنوان، وارد این تنگه و این منطقه نشوید.

چه وسایلی همراه ببریم؟

برای سفر به آبشارهای دره‌ا‌ی مجبور هستید که دره‌نوردی را هم تجربه کنید، بنابراین ضمن این‌که باید تا حدی آموزش دره‌نوردی، سنگ‌نوردی و شنا دیده باشید، باید وسایل و تجهیزات کافی هم همراه ببرید. مهم‌تر از این‌ها، باید از لحاظ روحی و جسمی آمادگی کامل داشته باشید. ممکن است در جاهایی سرمای آب آزاردهنده باشد، یا فرود برایتان راحت نباشد و ایجاد استرس کند؛ پس لازم است تحمل کافی داشته باشید تا بتوانید از شیرجه در آب، شنا و تماشای منظره‌های بی‌نظیر میان دره لذت ببرید.

کوله‌ی یک روزه، چراغ قوه، کلاه، عینک آفتابی بنددار، آب، فلاسک چای، غذای سبک، ضد آفتاب، کیسه زباله، قلم دافع حشرات، یک دست کامل لباس اضافه و جعبه‌ی کمک‌های اولیه همراه داشته باشید. اما لوازم فنی هم لازم دارید. هارنس سنگ‌نوردی، ابزار فرود، طنابچه، کلاه ایمنی، جلیقه نجات، تسمه‌ی سنگ‌نوردی، لباس غواصی، کفش مناسب و صندل پشت و جلو بسته همراه ببرید. اگر قصد دارید شب در دره بمانید، چراغ قوه، بی‌واک و ملافه‌ اضافه با خود بردارید.

بهتر است کوله‌پشتی ضد‌آب داشته باشید یا آ‌ن‌را آب‌بندی کنید. وسایل‌تان را در زیپ‌کیپ و بعد در دو، سه تا کیسه فریزر بگذارید. بعد همه را در یک کیسه‌ی بزرگ قرار دهید و در کوله بچینید. هوای داخل کیسه‌ها را حتما خالی کنید.

هر چند که عموما کوله پشتی ضد آب را راهنمای حرفه‌ای بر دوش می‌گذارد و دیگر گردشگران به دلیل سختی مسیر، کوله پشتی برنمی‌دارند اما داشتن این وسیله کمکی بسیار کارآمد خواهد بود. عموما راهنما و کمک راهنماها در چنین تورهایی، کوله پشتی ضد آبی را بر دوش دارند و وسایل مورد نیاز ادامه راه و مسیر و دیگر گردشگران را حمل می‌کنند. چرا که این افراد بیشتر به مسیر و خطرات آن واقف بوده و قدرت حمل کوله را دارند.

همچنین به هیچ عنوان نباید آب درون این کوله پشتی نفوذ کند. چرا که نه تنها تمام وسایل شما خیس خواهند شد؛ بلکه وزن آن افزایش یافته و ادامه مسیر را برای شما با مشکل مواجه خواهد کرد.

تمام گردشگرانی که تور تنگه رغز را شروع می‌کنند، باید حتما جلیقه نجات داشته باشند. نحوه بستن جلیقه نجات بسیار اهمیت دارد. از دیگران برای محکم بستن جلیقه نجات کمک بخواهید. چرا که به تنهایی بستن جلیقه نجات سخت است. عموما راهنماها به افراد گروه در پوشیدن و بستن جلیقه نجات کمک خواهند کرد. یادتان باشد که با هر پرش به جلیقه نجات فشار خواهد آمد و اگر آن را درست نبسته باشید، از شما جدا خواهد شد و دیگر بدنتان را محکم نمی‌پوشاند. یکی از مهم‌ترین وسایلی که برای ایمنی در طول مسیر نیاز خواهید داشت، کلاه ایمنی است. در پرش‌ها از ارتفاع آبشارها به درون حوضچه‌ها، امکان اصابت ضربه به سر وجود دارد. حتما کلاه ایمنی به سر داشته باشید و بدون کلاه ایمنی مسیر تنگه رغز را ادامه ندهید.

نکاتی که قبل از سفر به تنگه رغز باید بدانید

بدون راهنما به آبشارها نروید. اگر از ارتفاع یا آب می‌ترسید، بهتر است در سرچشمه بمانید و به مسیر ادامه ندهید. درصورت بارندگی، سفر را به زمان دیگری موکول کنید.

اسپری ضد حشره را فراموش نکنید. با این اسپری از شر حشراتی که اطراف مناطق پر آب فراوانند، دور خواهید بود و اذیتتان نخواهند کرد.

ترجیحا از آب های این منطقه ننوشید. هر چند که آب این حوضچه‌ها آب چشمه هستند اما قمقمه‌ای به همراه داشته باشید و از دهانه ورودی چشمه آب چشمه را بنوشید.اگر می‌خواهید وسایل خود را به درون تنگه ببرید، حتما از کوله های ضد آب مخصوص دره نوردی و البته وسایل ضد آب استفاده کنید.

در طول مسیر دره با لانه‌های پرندگان وحشی بسیاری روبرو خواهید شد. کبوترهای وحشی در میان صخره‌ها لانه دارند. مراقب باشید تا لانه‌های پرندگان را خراب نکنید.

اگر از آب و شنا می‌ترسید، قید این سفر را بزنید.

اگر از ارتفاع می‌ترسید، پیشنهاد می دهیم که مقصد دیگری را برای طبیعت گردی انتخاب کنید.

برای اینکه این مسیر را طی کنید، باید حتما شنا بدانید.

همچنین از ماهی‌هایی که در حوضچه‌ها پیرامون شما شنا می‌کنند نترسید.

یادتان باشد که آب چشمه‌ها سرد است و با اینکه تابستان است هنگامی که از آب بیرون می‌آیید ممکن است با وزش باد خنک درون دره سردتان شود. سعی کنید لباس‌های وت سوت بپوشید یا لباس‌هایی که به سرعت خشک می شوند را انتخاب کنید.

جاذبه‌های نزدیک تنگه رغز کدامند؟

در شهر داراب و حوالی آن دیدنی‌های ارزشمندی وجود دارد. نقش شاپور، شهر باستانی دارابگرد و آتشکده‌ی آذرخش از جاهای دیدنی داراب هستند.

کجا اقامت کنیم؟

اگر مایل نیستید شب را در طبیعت بگذرانید، به هتل نقش شاپور بروید که نوساز و ۳ ستاره است.

چطور به تنگه رغز برویم؟

اگر از شیراز می‌خواهید به سمت تنگه رغز داراب بروید، باید مسیر جاده فسا و در نهایت جاده داراب را بپیمایید.  پس از شهر فسا به سمت داراب حرکت کنید. بیشتر پیشنهاد می‌دهیم که در بین مسیر، فرعی حسن آباد را پیش بگیرید و از سمت حسن آباد و مراتع سرسبز آن به سمت مسیر شروع دره حرکت کنید. در این منطقه دره رقز، تنگه آب باریک، دره رود شهر و چشمه نیگی قرار گرفته‌اند که خود از دیگر جاذبه‌های اطراف هستند. اگر از داراب به سمت تنگه حرکت کنید، ۳۵ کیلومتری را به سمت شمال غربی داراب و بخش حسن آباد باید رانندگی کنید.

 باقی مسیر بین ۴ تا ۵ کیلومتری درون دره را دیگر باید پیاده بروید. در مجموع از گردنه دراکویه تا ابتدای مسیر صخره‌نوردی و دره نوردی با ماشین حدود ۲ ساعت در جاده خاکی رانندگی دارید. در طول مسیر آبشارها دو چشمه را پیش‌رو خواهید داشت.