مصائب زن ایرانی را از دریچه هنر به تصویر کشیدم

نیما نوربخش 

در هفته‌ای که گذشت آخرین مجموعه از آثار هلیا سلمانی با عنوان «اِئا» در گالری کاما به نمایش درآمد و روز چهارشنبه ۲۹ آذر به کار خود پایان داد. این نمایشگاه مجموعه‌ای از ۱۲ طراحی و نقاشی این هنرمند در سبک سورئالیسم را در معرض دید علاقمندان به هنرهای تجسمی قرار داد که در ترکیبی از مفاهیم زن، اسطوره‌ و جامعه به تصویر کشیده بود.

جسارت هنرمند در خلق نقاشی اسطوره‌ای

شهرام زعفرانلو، منتقد هنری در مطلبی که درباره این مجموعه آثار منتشر کرد، نوشته است:«خلأ نقاشی اسطوره‌ای در هنر ایرانی بسیار مشهود است زیرا پرداختن به اسطوره در هیبتی هنری، نیازمند جسارتی چندوجهی و وجناتی پرکشمکش است. آنچه هلیا سلمانی بدان دست یازیده، فرم‌بخشی رویایی و شگفت‌آوری است در کالبد عجایب‌المخلوقات و غرایب‌الموجودات. گاهی شامل دگردیسی بطئی نامتکامل است و گاهی طعنه‌ای است هزل‌گونه به ارتباطات انسانی و شبه‌انسانی در قالبی پیکاروَش.»

 تماشای دنیای زنان از دریچه هنر زنان

به بهانه برگزاری این نمایشگاه با هلیا سلمانی به گفت‌وگو نشستیم. با هنرمندی که کارشناس ارشد نقاشی است و در کارنامه وی سابقه تدریس در دانشگاه‌های الزهرا تهران، شریعتی تهران و قدسیه ساری به چشم می‌خورد. او در قامت کیوریتور موفق به برگزاری نمایشگاه‌های گروهی متعددی در خارج از کشور با مفاهیمی همچون صلح و هنر آزاد بوده که از آن جمله می‌توان به نمایشگاه‌هایی در خانه کارگاه هانووفر آلمان، گالری آرتز استانبول، ردلت سنتر لندن و فرهنگسرای یونس امره استانبول اشاره داشت.

سلمانی پیرامون چیستی و چرایی بهره بردن از مضامین اجتماعی با محوریت زنان در آثارش گفت: «من به عنوان یک زن، سال‌هاست که از دریچه هنر روی سوژه زن و جایگاهش در جامعه کار می‌کنم. جایگاهی که در مقام تصمیم‌ساز، متاسفانه بسیار نادیده گرفته شده است.»

 او سپس به بیان قدرت غالب در پرسوناژهای محوری این مجموعه و درگزندبودن آنان اشاره کرد و افزود:«شاید نخستین چیزی که در این مجموعه به چشم بیاید اینست که در عین زن بودن کاراکترها، گاهی فیگورها به سمت مرد بودن هدایت شده‌اند. زنی که در دنیای مدرن باید پا به پای مردان بتازد و در این مسیر با موانع بیشتری بخاطر زن بودنش روبرو شود. راستش خود من هم از این قاعده مستثنا نیستم و از این گزندهای فرهنگی و اجتماعی دور نبودم. همین شد که تصمیم گرفتم این مصائب زن ایرانی را از دریچه هنر طراحی به تصویر بکشم.»

سلمانی در پاسخ به این پرسش که «چرا برای به تصویر کشیدن زنان نقاشی‌هایت از سبک سورئال بهره بردی»، تصریح کرد: «تماشای دنیای زنان از دریچه آثار زنان هنرمند، قطعا نزدیکترین وجه به حقیقت زندگی مادی است. فکر کردم این تجربیات شخصی شاید فقط با هنر سورئال قابل تلالو و تصور باشد.»