فرصت برای حل مشکل کاغذ تمام شده و در وقت اضافه هستیم!

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان هشدار داد: فرصت برای حل مشکل کاغذ تمام شده و اکنون. اکنون وقت تصمیم گرفتن بر سر حیات و ممات نشر کشور است، مسئله چگونه بودن مطرح نیست، مسئله بودن یا نبودن است.

با پایان یافتن تعطیلات نوروزی، بازار کاغذ با مشکلاتی مواجه شده و ناشران توانایی تهیه کردن کاغذ مازاد بر دریافت دولتی خود را ندارند. قیمت هر بند کاغذ، به شکلی مبهم افزایش پیدا کرده و طی روزهای اخیر درباره مساله واردات کاغذ واکنش‌هایی از سوی مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد صورت گرفته است. هومان حسن‌پور، رئیس اتحادیه ناشران، با روشن شدن زوایای این اتفاق ناگوار که رو به فاجعه شدن می‌رود، درباره مشکلات واردات کاغذ توضیحات مفصلی به خبرنگار ایرنا داد.

وی گفت: قیمت همه مواد اولیه کتاب به شکل سرسام‌آور بالا رفته است، در سال گذشته میانگین تا ۸۰۰ درصد، هزینه‌های چسب، سلفون، چاپ و گلاسه و... بالا رفت. تنها راهی که توانستیم قیمت کتاب را حفظ کنیم و دولت تدبیر خوبی برای آن به کار برد، کنترل کاغذ بود که دست کم یک بخش از هزینه‌ها را به عنوان کالای فرهنگی تهیه کرد و اجازه نداد ناشران به سمت کاغذ آزاد بروند.

اگر کاغذ دولتی تمام شود، هیچ ناشری نمی‌تواند کتاب چاپ کند

وی کاغذ را مشکل اصلی بازار نشر دانست و گفت: اکنون مشکل ما این است که سهمیه کاغذ دولتی رو به اتمام است و اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است تهیه کاغذ برای انتخابات هم با مشکل مواجه شود .قیمت کاغذ آزاد به شدت بالا رفته است و در صورت پایان یافتن کاغذ دولتی برای هیچ ناشری امکان تهیه کاغذ و انتشار کتاب وجود ندارد.

این ناشر اضافه کرد: کتابی را در نظر بگیرید که ۵۰۰ صفحه است، اگر بخواهد ۳ هزار نسخه منتشر شود، حدود ۱۱۰ بند کاغذ نیاز دارد که با قیمت آزاد، فقط هزینه کاغذ حدود ۸۰ میلیون تومان می‌شود! اگر ناشر ۱۰ عنوان کتاب منتشر کند، یک میلیارد تومان فقط هزینه کاغذ آن می‌شود که اصلا این حجم نقدینگی در بازار نشر نیست.

ارز لازم برای واردات کاغذ بسیار ناچیز است

رئیس اتحادیه ناشران با اشاره به این که از سال گذشته رایزنی‌ها را آغاز کرده است، گفت: بحث کاغذ با مبلغ اندکی قابل تامین است و نیاز به مبالغ هنگفت نیست اما اگر امروز اقدام نشود، کاغذ هم به سرنوشت دیگر کالاها دچار می‌شود، آن زمان نباید بگویند که ما خبر نداشتیم، چون اطلاع‌رسانی شده است و همه نهادهای مرتبط از وضعیت اطلاع دارند.

وی با بیان این که «تعطیلی ناشران کمترین نتیجه نبود کاغذ خواهد بود»، افزود:  کتاب مرغ نیست که بتوان برای آن صف ایستاد، اگر قیمت هر جلد کتاب ۴۰۰ هزار تومان باشد، دیگر صفی هم تشکیل نمی‌شود و باید با کتاب خداحافظی کرد! کسی کتاب نمی‌خرد و ناشر هم دیگر چاپ نمی‌کند و بنیان کار منهدم می‌شود.

کتاب گنجایش افزایش قیمت ندارد

وی با بیان این که قیمت کاغذ قابل کنترل نیست، افزود: مراحل قانونی لازم برای واردات و ترخیص کاغذ که مجوز آن هم دریافت شده، انجام نمی‌شود، مبلغی که می‌تواند نشر کشور را نجات بدهد، بسیار کم است، اگر کاغذ با ارز نیمایی وارد شود، با همین قیمت سرسام‌آور در بازار است اما اگر ارز به آن تخصیص داده شود می‌توانیم بخشی از بازار را کنترل کنیم، کتاب مثل محصولات دیگر نیست و کشش افزایش قیمت چند برابری را ندارد.

این ناشر درباره افزایش قیمت‌ها گفت: وقتی به کاغذ گلاسه، ارز ۴۲۰۰ تعلق نگرفت، همین موضوع باعث شد که کاغذ گلاسه از کیلویی ۱۱۰۰ تومان که یک بند کاغذ مقوا ۶۰ هزار تومان بود امروز به ۶۰۰ هزار تومان برسد، بندی که ۱۰۰ ورق مقوا دارد، یعنی هر یک ورق آن ۶ هزار تومان است که از هر برگ آن ۸ جلد برای کتاب درمی‌ِآید، یعنی هر جلد مقوای خام بدون چاپ حدود ۷۵۰ تومان است.

وی ادامه داد: کتاب گنجایش افزایش قیمت ندارد، ناشران از سود خود تا نقطه صفر گذشته‌اند، ادامه این کار فقط برای زنده نگه داشتن است، تنها امید است که بازار نشر را زنده نگه داشته است. ناشر تاکنون از هر هزینه‌ای کاسته است که کتاب منتشر شود، اما مساله کاغذ تیر خلاص است! افزایش قیمت کاغذ، نشر را از ریشه ساقط می‌کند! ناشر کتابفروش، توزیع کننده همه تعطیل می‌شوند و دیگر نمی‌توان هیچ فردایی برای چاپ کتاب متصور شد. حسن‌پور در پاسخ به این سوال که آیا کاغذ داخلی، برای مصرف ناشران کافی نیست گفت: تولید داخلی برای همه ما افتخار است اما کاغذ تولید داخل، حتی جوابگوی نیاز کتاب‌های آموزش و پرورش هم نیست. ما مسائل فنی هم داریم، ایران کشور خشکی است و کاغذ صنعت آب‌بری است و مواد اولیه مثل خمیر کاغذ که به آن باگات می‌گویند را ما از چغندر و امثال آن تولید می‌کنیم که الیاف آن کوتاه است و کیفیت کاغذی که از آن به دست می‌آید خوب نیست.

بودن یا نبودن مسأله این است

وی اقدامات اتحادیه ناشران و کتابفروشان، را در این موضوع چنین برشمرد: از سال گذشته به دنبال حل مشکل هستیم اما هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده است. از اسفند ۱۳۹۸ این موضوعات را مطرح کرده‌ام و اکنون در وقت اضافه هستیم. اینجا تصمیم گرفتن بر سر حیات و ممات نشر کشور است، مسئله چگونه بودن نیست، مسئله بودن یا نبودن است. رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان گفت: اینگونه ناشر نمی‌تواند بماند، ناشری که هزار و ۲۰۰ نفر پرسنل دارد، اگر سالی ۲۰ کتاب منتشر نکند، رسما تعطیل شده است، حتی اگر بخواهیم وامی بدهیم، باید پولی به صنعت نشر برگردد که بتوانیم بازپرداخت کنیم اما مردم کتاب ۴۰۰ هزار تومانی نمی‌خرند! ناشران سود خود را هر روز به قدری کم می‌کنند که دیگر با اضمحلال رو به رو می‌شوند، توانایی تحمل ضربه، تاحدی است و نامحدود نیست، آن زمان فریادها بلند می‌شود که ناشران تعطیل شدند.