نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران به صورت تحت وب به نشانی  https://book.icfi.ir در حال برگزاری است و تا ششم بهمن‌ماه نیز ادامه دارد.  به گزارش «توسعه ایرانی»، دسترسی به این نمایشگاه در همان ساعات اولیه با اختلالاتی همراه بود که تا دو روز به شکل گسترده ادامه یافت؛ به‌گونه‌ای که کاربران از«سرعت پایین» و «مشکلات فنی» وب‌سایت که در واقع تنها راه بازدید و خرید از نمایشگاه است خبر دادند و حتی آن را نوعی «افتضاح» و«آبروریزی» توصیف کردند. در واکنش به این شکایت‌ها، مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران که متصدی برگزاری این نمایشگاه مجازی است، روز پنج‌شنبه دوم بهمن «ضمن عذرخواهی» اعلام کرد که بخش فروش نمایشگاه مجازی «در حال ارتقای فنی است و تا ساعاتی دیگر در دسترس قرار خواهد گرفت.» یک روز قبل از آن نیز، روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران با انتشار اطلاعیه‌ای از بازدیدکنندگان و خریداران خواسته بود «با توجه به موج استقبال گسترده»، مراجعه به سایت را «به روزهای آینده و ساعت‌های مختلف موکول کنند.

سایت اینترنتی این نمایشگاه، قرار بود «به صورت ۲۴ ساعته»کتاب‌های ناشران داخلی را با تخفیف ۲۰درصدی و کتاب‌های ناشران خارجی را با تخفیف ۵۰درصدی ارائه دهد و ارسال پستی کتاب‌ها نیز رایگان باشد. خبرگزاری ایسنا در گزارشی درباره سایت نمایشگاه مجازی کتاب تهران از «کمبود سرعتی که گاه کسل‌کننده می‌شود» انتقاد کرد و نوشت: «در خبرهای مربوط به نمایشگاه مجازی کتاب گفته می‌شد که دیگر خبری از بسیاری از دغدغه‌های نمایشگاه فیزیکی از جمله تجمع، شلوغی و... و در یک کلام ترافیک نیست، اما در فضای مجازی این رویداد نیز باز پای ترافیک اینترنت! در میان است که شما را با تأخیر به صفحه‌های این رویداد می‌برد.»  مشکل در جست‌وجوی نام ناشر مورد نظر در فهرست ناشران، ایراد در «نشست‌های فرهنگی»، «رادیو نمایشگاه» و بخش خرید کتاب، از دیگر انتقادهای مطرح درباره سایت نمایشگاه مجازی کتاب تهران طی روزهای نخست برگزاری بود. نکته دیگر اینکه؛ سایت نمایشگاه مجازی کتاب تهران در همه جا قابل دسترس است؛‌ اما فقط از داخل ایران امکان خرید کتاب وجود دارد. ایسنا در این مورد نوشت: «این در حالی‌ است که این روزها حتی بسیاری از کتابفروشی‌های سراسر دنیا هم سفارش‌های خارجی می‌پذیرند و آن‌ها را به نقاط مختلف جهان ارسال می‌کنند.»

برخی ناشران گلایه‌مندند  و برخی به دیده اغماض می‌نگرند

ناشران نیز به عنوان وجه مهم این رویداد، با مشکلات برگزاری نمایشگاه دست و پنجه نرم می‌کنند. دیروز خبر رسید که مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی از ادامه حضور در نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران انصراف داد و روابط عمومی این مرکز در  اطلاعیه‌ای اعلام کرد که به دلیل مشکلات زیرساختی سامانه اولین نمایشگاه مجازی کتاب تهران و عدم رضایت کاربران از آن، مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی) از ادامه حضور در این نمایشگاه انصراف داده است.

اما مدیر انتشارات افق، قطعی مقطعی و کندی سایت در دو روز نخست و مشکلات ایجاد شده را به دیده اغماض می‌نگرد و می‌گوید: این اختلالات باتوجه به اینکه این نمایشگاه نخستین دوره خود را تجربه می‌کند، چیز عجیبی نیست. نباید با چند نقص کوچک در ابتدای راه، همه‌ زحمات و اهدافی را که پشت برگزاری این نمایشگاه است، زیر سوال برد. رضا هاشمی‌نژاد اظهار می‌کند: «شاید برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب از نظر اقتصادی اتفاق بزرگی را در حوزه نشر و کتاب رقم نزند، اما معتقدم خوب و ارزشمند است. »هرچند که از نقش حمایتی این رویداد برای ناشران نمی‌توان غافل شد، اما این حمایت دردسرهایی نیز برای آنها به دنبال داشته است.  خبرگزاری ایسنا برخی از مشکلات و مسائل ناشران را در روزهای اخیر به روایت خود آنها فهرست کرده است؛  

- نکته‌ای که در سرچ با آن مواجه شدم و بسیار برایم جالب بود و خود دوستان هنوز نتوانسته‌اند مشکلش را حل کنند، وجود کتاب‌های ناشران همنام در سامانه یا لینک صفحه ناشر اصلی است و نکته جالب‌تر آن‌جاست که کتاب‌های ناشر اصلی در صفحه خودش نیست.

- چند میلیاردی که خرج این سایت شد بهتر نبود به روش دیگری به خریداران یارانه داده شود؟

- ما که اصلا نمی‌توانیم وارد پنل‌مان شویم ببینیم چند سفارش داشته‌ایم.

-ناشران مشاهده می‌کنند که آنان به‌عنوان مدیران غرفه (که قرار بود از ساعت ۹ صبح تا ۶ بعدازظهر به‌صورت آنلاین در سایت حضور داشته باشند) حتی امکان لاگین کردن ندارند و یا حتی به‌عنوان خریدار دچار مشکلات جدی می‌شوند.

- بسیاری از اطلاعات کتاب‌های ناشران به‌صورت غلط و مشترک بین ناشران دیگر درج شده، اما مسئولین می‌فرمایند بین این همه اما و اگر، نمایشگاه دومیلیارد تومان فروش داشته است.

برخی انتقادات منصفانه نیستند

یک کارشناس دیجیتال مارکتینگ درباره بعضی تحلیل‌ها درباره سرعت و کارکرد سایت نمایشگاه مجازی گفت: در برخی از رسانه‌ها برای سنجش عملکرد وب‌سایت نمایشگاه مجازی کتاب از ابزارها و فاکتورهایی صحبت شده است که به هیچ عنوان ملاک سنجش عملکرد یک وب‌سایت نیست.

محمد لطیفی برخی نقدها را نشان‌ از ضعف دانش نگارنده نقدها از ماهیت هریک از روش‌ها و ابزارهای تحت‌وب می‌داند و براساس شواهد فنی عملکرد سایت نمایشگاه مجازی را خوب ارزیابی می‌کند.

به زعم لطیفی،‌ نادیده‌گرفتن نکات مثبت و پرداختن به نکات منفی این سایت، چندان منصفانه و اخلاقی نیست؛ ضمن اینکه ایراداتی در روزهای اول در ارائه خدمت به کاربران وجود داشته است که بیشتر، مربوط به سرور و زیرساخت این وب‌سایت بوده است که پس از بررسی مشکلات اولیه، به‌‌روزرسانی و ارتقا داده شده است.

 آماری از فروش نمایشگاه مجازی کتاب به هر حال،‌ دست‌اندرکاران نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران دیروز از ثبت ۴۳۸۷۳ سفارش از نخستین روز برپایی نمایشگاه تا ساعت 12 ظهر خبر دادند و آماری به شرح زیر ارائه کردند. تعداد کل سفارش‌ها: ۴۳۸۷۳/ تعداد کل سفارش‌های ارسال‌شده: ۶۶۹۹/ تعداد کل سفارش‌های در انتظار ارسال: ۳۷۱۷۴/ تعداد نسخه کتاب فروخته‌شده: ۲۴۳۸۶۷/ مبلغ کل فروش(ریال): ۱۲۳۴۳۰۲۴۳۴۶۷ نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران تا ششم بهمن‌ماه ادامه دارد.