شواهد حکایت از امکان وجود نوعی حیات فراتر از مرزهای سیاره آبی دارد
فرازمینی‌ها؛ از گمانه‌زنی تا واقعیت
بزرگ‌ترین سوال در تمام دنیا که هنوز هیچ‌کس نتوانسته پاسخی دقیق را برای آن ارائه کند، این است که آیا موجودات فضایی وجود دارند؟ از ایام بسیار دور، بشر در رویای کشف هم‌نوعانی از خود در ماورای زمین بود. بر‌این‌اساس وقتی که به دنیای اطراف خود می‌نگرید، تماشای میلیاردها میلیارد ستاره در پهنه وسیع کیهان شما را مجذوب خود خواهد کرد. آیا براستی همه این زیبایی‌ها مختص انسان طراحی شده است؟ با گذشت زمان و پیشرفت علم و تکنولوژی، با وجود آنکه تلاش برای کشف موجودات فضایی چندین دهه با جدیت بسیاری دنبال شده است، اما هنوز خبر و یا شواهدی واقعی از آنان در دسترس نیست. به‌راستی بشر چرا تصور می‌کند که در دنیا تنها موجود زنده محسوب می‌شود؟
آیا فراتر از زمین زندگی وجود دارد؟ بشر از زمانی که به خاطر می‌آورد به‌دنبال یافتن جوابی برای این سوال بوده است. البته در این میان شواهدی وجود دارند که امکان وجود نوعی از حیات را فراتر از مرزهای سیاره آبی ما نشان می‌دهند.
بشر از کجا باید بداند که فرازمینی‌ها چه شکل و هیبتی دارند؟ بشری که قبلا سابقه‌ای در دیدن فرازمینی‌ها نداشته است، قطعا نمی‌تواند تصویر روشنی از شکل و ماهیت متصور شود
طبق مدل‌های کیهان‌شناسی، زمین حدود 4.5 میلیارد سال پیش در سامانه خورشیدی متولد شد و از 3.6 میلیارد سال پیش پذیرای حیات ( در ابعاد میکروسکوپی و تک سلولی‌ها) بوده است. انسان‌ها به عنوان اولین موجودات هوشمند از بین میلیون‌ها گونه جانوری این سیاره را به تسخیر خود درآوردند. اما سوال اینجاست. آیا به جز کره‌زمین، موجودات هوشمندی چون انسان در این کیهان بزرگ وجود دارند؟!
در‌واقع مسئله حائز اهمیت آن است که چه چیزی شما را قانع خواهد کرد که فرازمینی‌ها در کیهان وجود دارند؟ این سوالیست که در‌واقع اصلی‌ترین سوال مطرح شده در کنفرانس زیست اخترشناسی دانشگاه استنفورد در کالیفرنیا بوده است. آیا به نظر شما فرازمینی‌ها باید شبیه به موجودات زنده اطراف ما باشند؟
برای پاسخ به سوال مطرح شده در کنفرانس زیست اخترشناسی دانشگاه استنفورد مبنی بر اینکه چه چیزی انسان را قانع می‌کند که فرازمینی‌ها وجود دارند و یا اینکه آیا فرازمینی‌ها حتما باید شبیه به موجودات زنده متعارف باشند، پاسخ‌های مختلفی ارائه شد که هیچ‌یک قانع‌کننده نبود.
در‌نهایت یکی از دانشمندان حاضر در کنفرانس راهکار نهایی را رونمایی کرد و با نشان دادن یک عکس از فرازمینی‌ها قصد داشت نشان دهد که حیات فرازمینی‌ها هم باید از یک سری قوانین مربوط به حیات پیروی کند.
بشر از کجا باید بداند که فرازمینی‌ها چه شکل و هیبتی دارند؟ در‌واقع اگر تجسم شود که عکسی واقعی از فرازمینی‌ها به دستمان برسد، انسان چگونه می‌تواند تشخیص دهد که این عکس واقعیت دارد؟ بنابراین بشری که قبلا سابقه‌ای در دیدن و همچنین ملاقات با فرازمینی‌ها نداشته است، قطعا نمی‌تواند تصویر روشنی از شکل و ماهیت فرازمینی‌ها متصور شود. ممکن است فرازمینی‌ها دارای اشکال عجیب و بسیار متفاوتی در قیاس با موجودات زنده روی زمین باشند و مسیر دیگری از حیات را طی نموده باشند.
تلاش برای شناخت بیشتر از فرازمینی‌ها
زیست اخترشناسی به مطالعه حیات بر روی دیگر سیارات می‌پردازد و در‌واقع یک حوزه بینا رشته‌ای مرکب از شیمی، ستاره‌شناسی و زیست‌شناسی است. این رشته علاقمندان بسیاری دارد و بخش خصوص و حتی ناسا مبالغ هنگفتی را برای توسعه این رشته هزینه می‌کنند. اما براستی زیست اخترشناسان به‌دنبال چه هستند؟
روی کره زمین همه موجودات زنده می‌دانند که چه تفاوت‌هایی بین موجودات و ارگانیزم‌های زنده با پدیده‌های بی‌جان وجود دارد. ارگانیزم‌های زنده از بخش‌های مختلف تشکیل شده‌اند که در همکاری با یکدیگر امکان بقا را فراهم می‌کنند. این همان اتفاقی است که در طبیعت بی‌جان مشاهده نمی‌شود.
زیست‌اختر‌شناسان معتقدند فرازمینی‌ها هم باید از انتخاب طبیعی پیروی کرده باشند و بر‌این‌اساس می‌توان برخی از ویژگی‌های آنها را پیش‌بینی کرد. انتخاب طبیعی از قوانین خاصی پیروی و گونه‌های خاصی از ارگانیزم‌های زنده را تولید می‌کند
موجودات زنده می‌خورند، بزرگ می‌شوند، زنده می‌مانند و تولید‌مثل می‌کنند. همه آنها برای بقا تلاش می‌کنند. زنده ماندن و تولید‌مثل دو مولفه اساسی موجودات زنده هستند. محققان و دانشمندان در صورتی وجود فرازمینی‌ها را تایید می‌کنند که چنین ویژگی‌هایی را در آنها مشاهده نمایند.
انتخاب طبیعی و فرازمینی‌ها
در این بین چیزی وجود دارد که می‌تواند برای شناخت فرازمینی‌ها مفید باشد. فرازمینی‌ها هم متاثر از انتخاب طبیعی (natural selection) هستند که در نظریات داروین در خصوص تکامل به آن پرداخته شده است. بر‌اساس این نظریه موجودات زنده‌ای که بتوانند خود را با شرایط تطابق دهند شانس بقای بیشتری دارند. معیارهای انتخاب طبیعی همواره ثابت هستند و تغییر نمی‌کنند. در انتخاب طبیعی موجودات زنده تلاش می‌کنند تا ژنهای خود را بقا ببخشند و این کار را از طریق تولید‌مثل انجام می‌دهند.
موجودات زنده خیلی خودخواه هستند و همکاری آنها در جهت بقا است. انسان‌ها نیز همانند موجدات زنده زمانی با‌هم همکاری می‌کنند که منفعت همکاری به خودشان باز‌گردد. یک زنبور خود را فدای ملکه می‌کند تا ملکه صدها زنبور دیگر که که تداوم دهنده ژن زنبور مرده هستند را تولید کند.
انتخاب طبیعی مولفه‌های مشخصی دارد و از‌اینرو می‌توان برای آن مدل‌های ریاضی طراحی کرد. همین غیر‌منعطف بودن انتخاب طبیعی باعث شده تا زیست اخترشناسان به آن علاقمند شوند. زیست اخترشناسان معتقدند فرازمینی‌ها هم باید از انتخاب طبیعی پیروی کرده باشند و بر این اساس می‌توان برخی از ویژگی‌های آنها را پیش‌بینی کرد.
بنابراین فرازمینی‌ها باید محصولی از انتخاب طبیعی باشند. انتخاب طبیعی از قوانین خاصی پیروی می‌کند و گونه‌های خاصی از ارگانیزم‌های زنده را تولید می‌کند. لذا زیست اخترشناسان با استفاده از نظریه‌های انتخاب طبیعی و ریاضیات تکامل می‌توانند پیش‌بینی‌هایی در خصوص فرازمینی‌ها داشته باشند. هرگونه‌ای از حیات محصولی از انتخاب طبیعی است و این قانون شامل فرازمینی‌ها هم می‌شود.
بر‌این‌اساس اگر حیاتی در سیارات دیگر در جریان باشد متاثر از انتخاب طبیعی است و همین امر می‌تواند این امکان را برای زمینی‌ها فراهم کند تا به گمانه‌زنی در مورد ماهیت حیات فرازمینی‌ها بپردازد.
با این وجود انسان‌ها نگاه محدودی نسبت به حیات بر روی سیارات دیگر دارند، زیرا دی.ان.ای و زندگی کربن‌بنیان، تصور آنها از حیات را بشدت محدود کرده است. ممکن است این دو در سیارات دیگر وجود نداشته باشند و حیات از قوانین دیگری پیروی کند، اما به هر حال باید توجه داشت که انتخاب طبیعی یک قانون کیهانی است.
انتخاب طبیعی به دی.ان.ای، شیمی کربن و یا وجود آب وابسته نیست. انتخاب طبیعی فرایندی ساده و تنها راه تداوم حیات است. با‌توجه به تمامی مطالب مطرح شده زیست اخترشناسان اعتقاد دارند که فرازمینی‌ها هم باید دارای اجزای متفاوتی باشند که با یکدیگر همکاری می‌کنند. هر قسمت از بدن آنها با کلیت موجود در ارتباط است و برای فعالیتی خاص طراحی شده است.
زیست اخترشناسان با استفاده از نظریات داروین سعی دارند سوالات مختلفی در خصوص فرازمینی‌ها را پاسخ دهند و به یقین آنها در آینده بهره‌های بیشتری از نظریات داروین خواهند برد.
دیدگاه تان را بنویسید