آلودگی هوا را به فرصت تبدیل کنیم

عطیه لواسانی

معضل آلودگی هوا، فقط یک تهدید نیست بلکه می‌توان آن را به دیده یک فرصت هم نگاه کرد. شاید اگر در همین تهران خودمان که آن را به عنوان یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان می‌شناسیم، به دنبال فرصت‌سازی باشیم، بتوانیم همان کارهایی را بکنیم که برخی ابداع‌گران دنیا کرده‌اند و موفق شویم از فرصت آلودگی، استفاده‌های ارزشمند بکنیم!

بر خلاف آنچه بسیاری از مردم ما تصور می‌کنند، آلودگی هوا مختص ایران و برخی شهرهای بزرگ‌مان مانند تهران و اصفهان نیست بلکه آلودگی هوا به طور فزاینده‌ای در حال تبدیل شدن به یک چالش بزرگ برای کشورهای سراسر جهان است.

سازمان جهانی بهداشت معتقد است سالیانه بیش از ۴ میلیون مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در سراسر جهان اتفاق می‌افتد.

با این حال، در سال‌های اخیر، شاهد گام‌های مهمی از سوی کشورها برای بسیج شهرها و افراد برای حفاظت از سلامتی و سیاره زمین از اثرات ویران‌کننده آلودگی هوا بوده‌ایم.

اتوبوس پاکسازی هوا

در بریتانیا موفق شده‌اند برای اولین بار یک اتوبوس شهری بسازند که قدرت پاکسازی نزدیک به ۱۰۰ درصدی هوا از ذرات معلق را دارد.

این نوآوری از گروه

«Go-Ahead» بزرگترین شرکت اتوبوس‌رانی و راه‌آهن بریتانیا است. این اتوبوس به نام «اتوبوس بلواستار» نام‌گذاری شده و دارای یک سیستم فیلتر هوا در سقف خود است.

این فیلتر قادر به حذف ریزگردهای هوا با کارایی تا ۹۹ و نیم درصد است و به طور موثر موجب پاکی هوا می‌شود.

بلواستار در ابتدا عملیات خود را از شهر ساوتهمپتون آغاز می‌کند، جایی که طبق آمارها، دارای هوای ناسالم است. این اتوبوس در یک آزمایش سه ماهه قرار خواهد گرفت که در آن ضمن جابجایی مسافران، رسالت ویژه خود را نیز انجام خواهد داد.

اگر بلواستار نتایج قابل قبولی را به جا بگذارد، گروه Go-Ahead به دنبال تولید ۴۶۰۰ اتوبوس دیگر از همین نوع خواهد رفت تا هوای شهر ساوتهمپتون را تا سال ۲۰۲۰ به طور کامل تمیز کند.

بلواستار می‌تواند هوا را به میزان معادل ۲۵ استخر شنا در ابعاد المپیکی تصفیه کند. اگر تمام اتوبوس‌ها این فناوری را داشته باشند، می‌توان تصور کرد که چه تغییری در کیفیت هوا ایجاد خواهد شد.

تبدیل دی‌اکسید کربن به سوخت

 دی‌اکسید کربن را به عنوان یکی از عوامل مهم آلاینده می‌شناسیم به طوری که کاهش دی‌اکسید کربن در جو، یکی از موضوعات مورد توجه در جهان امروز است. کاهش میزان دی‌اکسید کربنی که به هوا منتقل می‌شود، ضروری است اما باید راهی برای کاهش میزان دی‌اکسید کربن موجود در جو پیدا کرد.

سیستم‌های «جذب مستقیم هوا» یا «داک» که تاکنون برای از بین بردن دی‌اکسید کربن مورد استفاده قرار گرفته‌اند، یک راه احتمالی برای پاکسازی هوا در آینده هستند اما تاکنون تصور می‌شد که هزینه آنها بسیار بالاست. حالا یک شرکت کانادایی، هزینه این سیستم‌ها را کاهش داده و ادعا می‌کند که می‌توان از آنها به شکل کارآمدتری استفاده کرد.

کارخانه آزمایشی این شرکت، از یک برج خنک‌کننده صنعتی تشکیل شده که دی‌اکسید کربن را از هوا می‌گیرد، آن را از حالت گاز به جامد تبدیل می‌کند و سپس آن را به شکل گاز تصفیه شده بازمی‌گرداند. در آغاز این فرآیند، برای جذب دی‌اکسید کربن و تبدیل آن به کربنات، از هیدروکسید مایع استفاده می‌شود.

سپس، این گاز، پایه نوعی سوخت ترکیبی را تشکیل می‌دهد. فرآیند ابداع شده توسط این شرکت، «هوا به سوخت» نام دارد که در آن، برای تبدیل دی‌اکسید کربن به سوخت هیدروکربن مایع، از برق‌کافت و فناوری ترکیب سوخت استفاده می‌شود.

تجارتی پرسود

با استفاده از آلودگی!

اینکه آلودگی هوا را کنترل و مهار کنیم یا آن را از میان برداریم، موضوعی ضروری و فراگیر است اما اینکه بتوانیم از آلودگی، برای تولید ثروت استفاده کنیم، می‌تواند ماجرایی بسیار هیجان‌انگیز و خاص تلقی شود!

یک طراح هلندی به نام «دان روسگارد» در سال ۲۰۱۵ یک سازه طراحی کرد که هوای آلوده شهرها را مثل جاروبرقی می‌مکد و آلودگی‌ها را به شکل جواهرات تزئینی درمی‌آورد.

قرار است این برج‌ها در شهرهای مختلف سراسر جهان استفاده ‌شوند.

به طور خلاصه، برج ضد دود یک جاروبرقی عظیم ۷ متری است که با استفاده از تکنولوژی یونیزاسیون مثبت، هوای آلوده اطراف را می‌مکد.

این برج، دود و هوای آلوده را از بالای برج می‌مکد و هوای فیلتر شده را از طریق شش دریچه خود آزاد می‌کند.

برج روسگارد بیشتر از یک کتری برقی انرژی مصرف نمی‌کند و در عین حال می‌تواند عملا بیش از ۳۰ هزار متر مکعب بر ساعت هوای آلوده را تصفیه کند.

نحوه کار این برج بدین گونه است که برج توسط یک جریان مثبت کوچک شارژ می‌شود، یک الکترود، یون‌های مثبت را به هوا می‌فرستد. این یون‌ها خود را به ذرات گرد و غبار متصل می‌کنند. سطح شارژ منفی (الکترود معکوس) سپس یون‌های مثبت را به همراه ذرات گرد و غبار به خود جذب می‌کند.

ذرات گرد و غبار، همراه با یون‌ها جمع‌آوری و در داخل برج ذخیره می‌شوند. سپس، ذرات کربنی را که جمع‌آوری کرده، متراکم می‌کند و مکعب‌های کوچک و شیک می‌سازد که می‌توان آنها را در قطعات مختلف زیورآلات تعبیه کرد. هر مکعب کربن ایجاد شده از ۱۰۰۰ متر مکعب هوای آلوده بدست می‌آید. با توجه به میزان دی‌اکسیدکربنی که ما در شهرهای بزرگی مثل تهران تولید می‌کنیم، نصب چنین برجی در شهرهای ایران می‌تواند به تجارتی پرسود تبدیل شود!