قلع و قمع درختان و قاچاق چوب، بحران آب ایجاد می‌کند

اهمیت جنگل کاری و حفظ مراتع و جنگل‌ها به حدی زیاد است که آینده زمین و انسان به آن گره خورده و حذف آن از روی زمین به حذف انسانها می انجامد «طبق آمار، هر هکتار جنگل سالانه می‌تواند حدود 2000 متر مکعب آب را در خود ذخیره و همچنین هفت تن گرد و غبار را جذب کند».

به گزارش رکنا، معاون سازمان حفاظت محیط زیست گفته است در کشوری که ۹۳ درصد آن خشک و نیمه خشک است و تغییرات اقلیمی بر آن آثار زیادی گذاشته، علاوه بر بیلان منفی آب، افزایش دما که به گفته متخصصان ۲۸ میلیارد متر مکعب تبخیر را افزایش می‌دهد، موجب شده توسعه به دوش کشاورزی گذاشته شود.

هادی کیادلیری افزوده است: در ۱۶ سال اخیر و به علت افزایش تولید مواد غذایی، سه میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار از اراضی مرتعی، جنگلی و منابع طبیعی را برای کشت و زارعت از دست داده‌ایم و هم‌اینک واگذار کردن یک وجب از اراضی طبیعی برای کشاورزی کار اشتباهی است.

کاشت درخت غیربومی در هر منطقه خطر است نه سود

ناهید قدرتی فعال محیط‌زیست که از حدود دو سال پیش فعالیت‌های خود را در زمینه حفظ و معرفی گیاهان بومی ایران آغاز کرده با اشاره به اینکه کاشت درخت غیر بومی در هر منطقه خطر است نه سود؛ می‌گوید: کاشت درخت بلوط در مناطقی که این درخت بومی آنجا نبود، می‌توانست مشکلاتی ایجاد کند. بسیاری از افرادی که به‌طور داوطلبانه درخت می‌کاشتند، بدون دانش کافی از بومی بودن گیاهان و نیازهای آن‌ها، دچار سرخوردگی می‌شدند.

هدف اصلی قدرتی این است که مردم به اهمیت درختان بومی پی ببرند و از آن‌ها برای احیای منابع آبی و حفظ محیط‌زیست استفاده کنند. وی تأکید دارد که هر منطقه باید درختان بومی خود را بشناسد و در احیای جنگل‌ها و منابع آبی دقت کند. به‌عنوان مثال،او به این نکته اشاره کرد که تنها کاشت بلوط در زاگرس کافی نیست و باید تنوع درختان بومی منطقه نیز در نظر  گرفته شود.

درخت‌ها می‌توانند به بازگرداندن منابع آبی به مناطق کم‌آب کمک کنند

وی در خصوص تأثیر درختان بر منابع آبی گفت: «درخت‌ها می‌توانند به بازگرداندن منابع آبی به مناطق کم‌آب کمک کنند. اگر درختی بومی یک منطقه باشد، طبیعتاً با شرایط آن منطقه سازگار است و می‌تواند بدون نیاز به آبیاری زیاد، به رشد خود ادامه دهد. درختان بومی همچنین می‌توانند به تقویت ذخایر آب زیرزمینی کمک کنند.»

او همچنین افزود که درخت‌کاری باید با تحقیق و بررسی دقیق انجام شود تا از کاشت درختان غیر بومی و غیراصیل جلوگیری شود. بسیاری از مناطق که در آن‌ها درختان بومی قطع می‌شوند، برای پروژه‌های ساخت جاده یا سایر توسعه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و این امر تأثیرات منفی زیادی بر اکوسیستم منطقه دارد.

به گفته وی، یکی از نتایج مهم این فعالیت‌ها، تأثیر مستقیم در حفظ منابع آبی و جلوگیری از تخریب محیط‌زیست است. «طبق آمار، هر هکتار جنگل سالانه می‌تواند حدود 2000 متر مکعب آب را در خود ذخیره کند و همچنین هفت تن گرد و غبار را نیز جذب کند». این ویژگی‌ها به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

بسیاری از جوانان با درختان بومی آشنا نیستند

قدرتی بر این باور است: نسل جدید که بیشتر در شهرها زندگی می‌کند، ارتباط کمتری با طبیعت و درختان بومی دارد. بسیاری از جوانان فقط درختان زینتی را در شهرها می‌بینند و با درختان بومی آشنا نیستند. ناهید قدرتی تأکید کرد که باید اطلاعات علمی در قالب‌های ساده‌تر و با استفاده از رسانه‌های اجتماعی در اختیار مردم قرار گیرد تا گروه‌های مردمی بتوانند از این مطالب برای حفظ و احیای طبیعت استفاده کنند.

حفظ درختان بومی گامی ضروری برای حفظ محیط‌زیست است

یکی از نکات مهمی که قدرتی به آن اشاره کرد، این است: احیای جنگل‌ها باید همراه با احیای کل اکوسیستم منطقه باشد. به گفته او درختان بومی نه تنها برای انسان‌ها، بلکه برای جانداران بومی مانند پرندگان و خزندگان نیز اهمیت دارند. به‌عنوان مثال، پرندگان بومی از میوه‌های درختان بومی مانند زالزالک تغذیه می‌کنند، اما اگر درختان زینتی مانند سرو نقره‌ای کاشته شوند، این جانداران نمی‌توانند از آن‌ها تغذیه کنند و اکوسیستم به‌طور کامل احیا 

نخواهد شد.

قدرتی در پایان گفت: برای احیای طبیعت باید به‌طور جامع به مسائل نگاه کنیم. درخت‌کاری و جنگل‌کاری باید به‌طور هماهنگ با حفظ منابع آبی و اکوسیستم انجام شود. حفظ درختان بومی و تنوع زیستی از جمله گام‌های ضروری برای حفظ محیط‌زیست است و باید تلاش‌های بیشتری برای آموزش مردم در این زمینه انجام شود.

گفت‌وگو با ناهید قدرتی به‌طور واضح نشان داد که حفاظت از درختان بومی و منابع آبی نه تنها یک وظیفه فردی، بلکه یک مسئولیت جمعی است که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت.

احیای 2000 هکتار از جنگل‌های کامفیروز توسط علی حسین سعادت

علی حسین سعادت، پیرمرد 80 ساله اهل روستای دهکونه کامفیروز، طی 70 سال گذشته 2000 هکتار از جنگل‌های این منطقه را به روش بذر دست‌کاشت احیا کرده است. این فعالیت‌ها به گفته خود ایشان، «زکات زندگی» و «فایده طبیعت» بوده و همواره هدفش از این کار، بازگشت به طبیعت و حفاظت از آن بوده است.

آقای سعادت از سنین نوجوانی، به فعالیت در عرصه‌های جنگلی پرداخت و در طول سال‌ها، درختان مختلفی را از جمله انجیر، بادام، زیره و بلوط در زمین‌های خشک و کم‌برکت منطقه کاشته است. وی در این مدت، پیاده‌روی‌های طولانی روزانه به‌ویژه در فصول مختلف سال داشت و به‌طور منظم بذرهای جنگلی را جمع‌آوری و در فصل زمستان می کاشت. هر ساله در پاییز، بذرهای مختلفی را جمع کرده و در زمستان به‌دقت در زمین‌های آماده کاشته است. آقای سعادت همچنین در فصل گرما به آبیاری این درختان می‌پردازد.

  در این مدت، 54 نوع بذر مختلف از درختان بومی جمع‌آوری و در زمین‌های خشک این منطقه کاشته است. به‌عقیده او ، درختان بومی نه تنها باعث غنی شدن اکوسیستم منطقه شده‌اند، بلکه منابع آبی را نیز تقویت کرده‌اند. تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد که زمین‌هایی که آقای سعادت در آن‌ها فعالیت کرده، از نظر گونه‌های جنگلی و مرتعی غنی‌تر از سایر مناطق شده‌اند.

سعادت همچنین در مقابله با آتش‌سوزی‌ها، قاچاق چوب و خشکسالی‌ها تلاش‌های زیادی کرده و از طریق فعالیت‌هایش در احیای جنگل‌ها، بسیاری از عرصه‌های طبیعی این منطقه را  از آسیب‌های جبران‌ناپذیر نجات 

داده است.