یک کارشناس آموزش با انتقاد از دریافت پول در مدارس دولتی به «توسعه ایرانی» گفت:
براساس قانون، وظیفه تامین هزینه‌های آموزشی بر عهده دولت است
یک کارشناس آموزش گفت: در ایران، وضعیت به گونه‌ای است که آموزش به شدت پولی‌سازی شده و هیچ‌کس نمی‌تواند جلوی این روند را بگیرد. هر چه مقاله یا گفتگویی می‌کنیم، دولت به کار خود ادامه می‌دهد و این مشکل ریشه‌دارتر از آن است که به سادگی حل شود. خانواده‌ها باید آگاه شوند که وظیفه تامین هزینه‌های آموزشی بر عهده دولت است. متاسفانه، ما به مرور زمان از حقوق خود عقب‌نشینی کرده‌ایم و این باعث شده که دولت از مسئولیت‌هایش شانه خالی کند.
به گزارش گروه شهرنوشت «توسعه ایرانی» در هفته‌ای که گذشت خبری تلخ در فضای مجازی منتشر شد مبنی بر اینکه یک مادر در ازای هزینه ثبت‌نام فرزند خود در مدرسه دولتی مجبور به نظافت مدرسه شده بود. بعد از انتشار این خبر در فضای مجازی همانطور که از آموزش و پرورش انتظار می‌رفت در بیانیه‌ای اعلام شد که این موضوع درحال بررسی است.
پس از آن نیز اداره اطلاع‌رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش شهرستان‌های استان تهران به نقل از روابط عمومی آموزش و پرورش شهرقدس اعلام کرد؛ پیرو بررسی‌های انجام شده و با عنایت به اظهارات ثبت شده مدیر مدرسه، اولیا دانش آموز و بر اساس مستندات موجود، مسئولان آموزش و پرورش شهر قدس با استعفای مدیر موافقت کردند و پرونده جهت ادامه بررسی در اختیار هیأت رسیدگی به تخلفات قرار گرفت.
اگرچه مدیر مدرسه اعلام کرده بود که این مادر به میل خود و داوطلبانه اقدام به چنین کاری کرده است و در خصوص ثبت نام این دانش آموز هم همکاری با خانواده صورت گرفته است اما موضوع دریافت پول از والدین به بهانه مشارکت‌های مردمی از والدین در مدارس دولتی صرفا به این موضوع مربوط نمی‌شود و موارد متعدد دیگری وجود دارد که والدین در مدارس دولتی مجبور به پرداخت هزینه هستند در حالی که طبق اصل ۳۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «دولت موظف است امکانات آموزش و پرورش رایگان را برای همه افراد کشور فراهم کند.»، این اصل تأکید دارد که تحصیل در مدارس دولتی باید رایگان باشد و همه دانش‌آموزان حق دارند بدون پرداخت هزینه‌های اضافی از آموزش بهره‌مند شوند. اما دانش آموزان در مدارس دولتی به بهانه کمک‌های مردمی و مشارکت‌های مردمی مجبور به پرداخت کمک‌های نقدی و غیرنقدی هستند. به گفته کارشناسان والدین ریشه مشکلات آموزشی به ضعف دولت در ارائه خدمات و نظارت بر مدارس برمی‌گردد و متاسفانه ما به مرور زمان از حقوق خود عقب‌نشینی کرده‌ایم و این باعث شده که دولت از مسئولیت‌هایش شانه خالی کند.
در همین رابطه محمدرضا نیک نژاد در گفت و گو با «توسعه ایرانی» درباره دریافت پول در مدارس دولتی علیرغم اینکه براساس قانون باید تحصیل در مدارس دولتی رایگان باشد، گفت: من مقصرین را در سه سطح می‌دانم یک بخش از مشکل به دولت برمی‌گردد که از وظایف ذاتی خود شانه خالی می‌کند. در واقع، دولت به جای اینکه مسئولیت خود را بپذیرد، موضوع را به صورت وارونه جلوه می‌دهد و دریافت پول را به عنوان مشارکت‌های مردمی معرفی می‌کند. اما این واقعاً مشارکت مردم نیست. مشارکت مردمی تعریف مشخصی دارد.
دولت از واژه «مشارکت‌های مردمی» سوء استفاده می‌کند
وی ادامه داد: قانون اساسی صریحاً بیان می‌کند که آموزش تا پایان دوره دبیرستان باید رایگان و با کیفیت باشد. اما اکنون دولت از واژه «مشارکت‌های مردمی» سوء استفاده می‌کند و صرفا در دریافت پول مشارکت مردمی می‌گیرد. در واقع، خانواده‌ها و معلمان نمی‌توانند در اداره مدرسه اظهار نظر کنند. اگرچه شوراهای دانش‌آموزی و انجمن‌های اولیا و مربیان وجود دارد، اما در عمل مدیران اجازه نمی‌دهند که آن‌ها در امور مدرسه دخالت کنند. مشارکت‌های مردمی در مدارس صرفا یک برداشت خاص دارد و کاملا سازمان یافته از آن شده است و فقط براساس این مشارکت‌های مردمی پول دریافت می‌کنند.
اگر مدارس پول دریافت نکنند چرخ‌شان نمی‌چرخد و مدارس درمانده می‌شوند
این کارشناس آموزش تصریح کرد: ریشه این مشکلات در شانه خالی کردن دولت‌ها از وظایف خود است. اگرچه در سال‌های دور دولت‌ها این روند را محکوم می‌کردند و در گذشته، دریافت پول از خانواده‌ها یک قبح داشت، اما از دو الی سه دولت پیشین این روند به‌طور قانونی پذیرفته شده است. دولت‌ها به نوعی به خانواده‌ها می‌گویند که باید برای تحصیل فرزندان خود پول بدهند و این کمک به آموزش است. اما در عین حال در یک فرآیند ریاکارانه از یک طرف در رسانه‌ها اعلام می‌کنند که مدارس حق ندارند پول دریافت کنند و از سوی دیگر اگر مدارس پول دریافت نکنند چرخ‌شان نمی‌چرخد و مدارس درمانده می‌شوند و در واقع هزینه‌های جاری مدارس که باید در قالب سرانه دانش آموزی از طرف دولت به شکل کاملا سازمان یافته و هدفمند در بودجه آموزش و پرورش دیده شود حذف می‌شود و از این طرف دست در جیب خانواده‌ها دارند.
نیک نژاد با اشاره به انتقاداتی که از این روند در رسانه‌ها منعکس شده است، تصریح کرد: در نهایت، مقصر اصلی این وضعیت دولت است که از مسئولیت‌های خود شانه خالی می‌کند. مدیران مدارس نیز در این زمینه مقصر هستند. مدیران باید از ابتدا بگویند که این روند دریافت پول از خانواده‌ها را قبول ندارند. دولت باید به وظایف خود عمل کند. مدیران قبل از هر چیز باید به عنوان رهبر آموزشی عمل کنند و برنامه‌های درسی را پیگیری و اجرا کنند.
وی ادامه داد: متأسفانه، برخی مدیران برای تأمین مالی مدرسه به جای اینکه دولت از آن‌ها حمایت کند، به خانواده‌ها فشار می‌آورند تا پول بیشتری بپردازند. در واقع از نظر آموزش و پرورش و دولت مدیری موفق است که بتواند از خانواده‌ها پول جمع کند در واقع معنی مدیر موفق این نیست که کیفیت آموزشی خوبی داشته باشد بلکه مدیری که بیشتر پول بگیرد موفق است. برخی از مدارس دولتی حتی به بهانه‌های مختلف پول می‌گیرند، در حالی که برچسب «مدرسه دولتی» دارند. این موضوع نشان می‌دهد که نظارت کافی بر مدارس وجود ندارد و بیشتر مواقع، فقط پس از وقوع یک حادثه رسانه‌ای به موضوعات رسیدگی می‌شود.
محمدرضا نیک نژاد در گفت و گو با «توسعه ایرانی»: دولت‌ها به نوعی به خانواده‌ها می‌گویند که باید برای تحصیل فرزندان خود پول بدهند و این کمک به آموزش است. اما در عین حال در یک فرآیند ریاکارانه از یک طرف در رسانه‌ها اعلام می‌کنند که مدارس حق ندارند پول دریافت کنند و از سوی دیگر اگر مدارس پول دریافت نکنند چرخ‌شان نمی‌چرخد و مدارس درمانده می‌شوند و در واقع هزینه‌های جاری مدارس که باید در قالب سرانه دانش آموزی از طرف دولت به شکل کاملا سازمان یافته و هدفمند در بودجه آموزش و پرورش دیده شود حذف می‌شود و از این طرف دست در جیب خانواده‌ها دارند
خانواده‌ها بار مالی آموزش را به دوش می‌کشند
وی تصریح کرد: همچنین، مدیران به بهانه هزینه‌های آموزشی از خانواده‌ها پول می‌گیرند، اما بخشی از این پول به ادارات آموزش و پرورش می‌رود و سوءاستفاده‌هایی در این زمینه وجود دارد. در واقع، این پول‌ها بی‌حساب و کتاب هزینه می‌شوند و در بهترین حالت برای مدارس دیگر استفاده می‌شوند که وضعیت مالی بهتری ندارند. مدیران باید به عنوان رهبران آموزشی عمل کنند، اما برخی از آن‌ها هرچند تعداد اندکی هستند در این سیستم ذینفع هستند و این موضوع به فساد منجر می‌شود. در نهایت، خانواده‌ها بار مالی آموزش را به دوش می‌کشند. به طور کلی، این مشکلات ناشی از کمبود نظارت وعدم اجرای صحیح قانون است که باعث می‌شود خانواده‌ها مجبور به پرداخت پول برای آموزش فرزندان خود شوند، در حالی که آموزش باید رایگان باشد.
این کارشناس آموزش با تاکید براینکه والدین نباید برای آموزش فرزندانشان هزینه‌ای پرداخت کنند، گفت: مقصر سوم در این موضوع مردم هستند. هیچ‌کدام از خانواده‌ها طبق قانون نباید پولی بدهند. یکی از مشکلاتی که در ایران و بسیاری از کشورهای جهان وجود دارد، شخصی‌سازی آموزش است. یعنی خانواده‌ها به شدت درگیر آموزش فرزندانشان می‌شوند و فکر می‌کنند که باید به هر طریقی هزینه‌ها را تامین کنند. خانواده باید بداند که تامین هزینه‌های آموزشی بر عهده خانواده نیست و دولت باید مسئولیت هزینه‌های آموزشی را بر عهده بگیرد.
آموزش در ایران به شدت پولی‌سازی شده است
نیک نژاد تصریح کرد: در ایران، وضعیت به گونه‌ای است که آموزش به شدت پولی‌سازی شده و هیچ‌کس نمی‌تواند جلوی این روند را بگیرد. هر چه مقاله یا گفتگویی می‌کنیم، دولت به کار خود ادامه می‌دهد و این مشکل ریشه‌دارتر از آن است که به سادگی حل شود. خانواده‌ها باید آگاه شوند که وظیفه تامین هزینه‌های آموزشی بر عهده دولت است. متاسفانه، ما به مرور زمان از حقوق خود عقب‌نشینی کرده‌ایم و این باعث شده که دولت از مسئولیت‌هایش شانه خالی کند.
مدیران والدین را مجبور به تامین وسایل مورد نیاز مدرسه می کنند
وی خاطرنشان کرد: در مورد مدیران مدارس، اگرچه ممکن است تحت فشار قرار بگیرند، اما باید یادآوری کرد که نباید به هر قیمتی از خانواده‌ها پول بگیرند. برای مثال، مدیران گاهی خانواده‌ها را مجبور می‌کنند که وسایل مورد نیاز مدرسه را تامین کنند. این روند، سوءاستفاده از خانواده‌ها را به وجود می‌آورد و باعث می‌شود که دانش‌آموزان تحت فشار قرار گیرند. در نهایت، باید توجه داشت که ریشه مشکلات آموزشی به ضعف دولت در ارائه خدمات و نظارت بر مدارس برمی‌گردد. اگرچه مدیران ممکن است بخواهند کارهای خوبی انجام دهند، اما این سیستم به گونه‌ای طراحی شده که فساد و سوءاستفاده را تسهیل می‌کند.
یک کارشناس آموزش اعلام کرد: متأسفانه، برخی مدیران برای تأمین مالی مدرسه به جای اینکه دولت از آن‌ها حمایت کند، به خانواده‌ها فشار می‌آورند تا پول بیشتری بپردازند. در واقع از نظر آموزش و پرورش و دولت مدیری موفق است که بتواند از خانواده‌ها پول جمع کند در واقع معنی مدیر موفق این نیست که کیفیت آموزشی خوبی داشته باشد بلکه مدیری که بیشتر پول بگیرد موفق است. برخی از مدارس دولتی حتی به بهانه‌های مختلف پول می‌گیرند، در حالی که برچسب «مدرسه دولتی» دارند. این موضوع نشان می‌دهد که نظارت کافی بر مدارس وجود ندارد و بیشتر مواقع، فقط پس از وقوع یک حادثه رسانه‌ای به موضوعات رسیدگی می‌شود
این کارشناس آموزشی تصریح کرد: این وضعیت واقعاً نگران‌کننده است و نشان‌دهنده مشکلات ساختاری در سیستم آموزشی ماست. ریشه فسادها ناشی از شانه خالی کردن دولت از وظایفش است. در کشورهای دیگر، مانند ژاپن، ممکن است دانش‌آموزان در فرآیندهای آموزشی مشارکت داشته باشند، اما در اینجا، خانواده‌ها مجبورند خودشان برای خدمات هزینه کنند.
دیدگاه تان را بنویسید