راهکارهای کارشناسان حوزه گردشگری برای توسعه این صنعت، در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»:
ثبات سیاسی، رنسانس ساختاری و عدم دخالت افراد غیرمرتبط
گروه شهرنوشت «توسعه ایرانی»- در حالی که گردشگری به عنوان یکی از بزرگترین و مهمترین صنایع در حال رشد در جهان، نقشی کلیدی در توسعه اقتصادی کشورها ایفا می‌کند اما کشور ما علیرغم جاذبه‌های فراوان در این صنعت بهره اقتصادی چندانی از آن نمی‌برد. کارشناسان این حوزه معتقدند برای بهره‌گیری بهتر از این عرصه باید جلوی دخالت‌های بی‌جای افراد غیرمرتبط با صنعت گردشگری گرفته شود و یک رنسانس ساختاری در این عرصه اتفاق بیافتد تا شاهد شکوفایی صنعت گردشگری در کشور باشیم.
سفر همواره یکی از بخش‌های زندگی بشر بوده و هست و گردشگری به‌عنوان یک صنعت سودده همواره در سیاست‌های راهبردی کشورها نقش مهمی ایفا می‌کند و گاهی برخی کشورها با برنامه‌ریزی مناسب سهم بیشتری از اقتصاد این صنعت و درآمدهای ناشی از مشاغل ایجاد شده در حوزه گردشگری دارند.
در همین رابطه نایب‌رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی اعلام کرده است که ترکیه ۲۵ میلیون گردشگر جذب کرده که بیشتر آن از روسیه بوده ولی ما اصلا از روسیه گردشگر جذب نکردیم. به گتفه شهاب‌علی عرب، هر گردشگر ۱۱ نفر اشتغال ایجاد می‌کند. در سال ۲۰۲۳، ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر گردشگر وارد ایران شده که از بسیاری کشورهای خاورمیانه کمتر است و جزو ۵ کشور آخر خاورمیانه در جذب گردشگر هستیم.
اما عدم رونق گردشگری در ایران دلایل مختلف و متعددی دارد که کارشناسان این حوزه در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» موضوع را بررسی کردند.
بزرگترین مشکل، دخالت‌های بی‌جای افراد غیرمرتبط با گردشگری است
حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» درباره مشکلاتی که در مسیر گردشگری کشور قرار دارد گفت: طبیعتا مشکلاتی که در مسیر گردشگری بوده و اتفاقات اخیر منطقه اثر نامطلوبی بر گردشگری داشته است. در دنیا نیز یک ایران‌هراسی باب شده است و تبلیغات منفی در این زمینه دارند و حتی کشورهای دوست که با ما مراوده اقتصادی دارند در خصوص ارسال گردشگر به ایران در سایت‌هایشان اعلام می‌کنند که ایران در شرایط قرمز قرار دارد و به ایران نروید.
وی ادامه داد: بزرگترین مشکلی که ما داریم دخالت‌های بی‌جای افراد غیرمرتبط با صنعت گردشگری و همچنین عدم اهتمام سفرای ما در کشورهای مختلف است. ما هر چقدر تلاش می‌کنیم وقتی هیچ وقت و در هیچ کشوری سفرای ما در این زمینه اهتمام ندارند، نتیجه‌ای ندارد و باید با این مشکلات دست و پنجه نرم کنیم.
سفرای ما برای گردشگری
ارزشی قائل نیستند
رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران تصریح کرد: در حالی که وقتی سفرای کشورهای مختلف به ایران می‌آیند هنوز استوارنامه‌شان را به رئیس‌جمهور تقدیم نکرده‌اند با ما جلسه می‌گذارند و درباره گردشگری صحبت می‌کنند؛ اما سفرای ما در این زمینه اهمیتی قائل نیستند. تا زمانی که گردشگری در ایران برای خود نماینده‌ای در کشورهای مختلف نداشته باشد، برای ورود گردشگر حتی اگر وضعیت ایران گل و بلبل هم باشد باز همین شرایط را درخصوص ورود گردشگر خواهیم داشت.
رفیعی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر بخش خصوصی باید تلاش کند و بازارهای هدف خود را جابه‌جا کند به طور مثال کشوری تاکنون به ایران گردشگر می‌فرستاده اما حالا دیگر ورود گردشگر ندارد، ما باید به سراغ کشورهای دیگر برویم. ما کشورهایی را داریم که اصلا به عنوان بازار هدف به آنها نگاه نمی‌کردیم در حالی که باید به آنها ورود پیدا کنیم و بتوانیم گردشگر وارد ایران کنیم.
وی ادامه داد: منهای تحولات و مشکلات منطقه‌ای که داریم در ایران در این دو - سه سال حاشیه‌های زیادی داشته‌ایم و امیدواریم با تغییر دولت شرایط ثبات پیدا کند، البته طبیعی است که سه تا چهار ماهی باید منتظر باشیم که معاونان تغییر کنند و تا معاون بعدی بخواهند مدیران خود را جابه‌جا کند و صنعت را بشناسند ما گرفتاری‌هایی از این مدل هم داریم که چند ماه فرصت‌سوزی می‌شود امیدواریم آقای وزیر زودتر تکلیف خود را با صنعت گردشگری روشن کند.
رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: بزرگترین مشکلی که ما داریم دخالت‌های بی‌جای افراد غیرمرتبط با صنعت گردشگری و همچنین عدم اهتمام سفرای ما در کشورهای مختلف است. ما هر چقدر تلاش می‌کنیم وقتی هیچ وقت و در هیچ کشوری سفرای ما در این زمینه اهتمام ندارند، نتیجه‌ای ندارد و باید با این مشکلات دست و پنجه نرم کنیم
تمام پایه‌های صنعت گردشگری را
در دوره کرونا از بین بردیم
رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران با اشاره به اینکه در ابتدای دولت سیزدهم همچنان کرونا شیوع داشت درباره وضعیت گردشگری در آن دولت، گفت: کرونا به همه کشورهای دنیا آسیب وارد کرد اما خیلی از کشورها از تهدیدی که برای‌شان در زمان کرونا ایجاد شده بود استفاده و آن را تبدیل به فرصت کردند که ترکیه یکی از این کشورها است.
رفیعی خاطرنشان کرد: ما تمام پایه‌های صنعت گردشگری را در دوره کرونا از بین بردیم و خیلی از فعالان این عرصه کوچ کردند و به مشاغل دیگری رفتند چراکه نتوانستیم آنها را حفظ کنیم. برخلاف سایر کشورها که تلاش کردند این صنعت حفظ شود ما تلاش کردیم این صنعت را از بین ببریم و این کار را هم کردیم. اما در این سه سال بعد از کرونا رشد خوبی داشته‌ایم. علیرغم همه اتفاقاتی که افتاده بود بدنه گردشگری چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی در این زمینه تلاش کردند.
اما کارشناسان حوزه گردشگری بر این باورند که باید در این صنعت یک رنسانس اتفاق بیافتد و نگاه‌ها از اقتصاد تک بعدی وابسته به نفت که همیشه دچار التهاب و مریضی است به سمت گردشگری و جذب گردشگر و سرمایه‌گذاری در این عرصه برود.
نیازمند انقلاب فرهنگی
در حوزه گردشگری هستیم
مرتضی خاکسار، کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» در این باره گفت: نگاه ما این است که با برنامه‌ریزی‌های 40 ساله گذشته، نمی‌توانیم صنعت گردشگری مناسبی داشته باشیم. ما در این زمینه نیازمند یک رنسانس ساختاری و انقلاب فرهنگی در نگاه مسئولین نظام و قوای سه گانه هستیم که دیدگاه خود را از نگاه به اقتصاد تک بعدی وابسته به نفت که همیشه دچار التهاب و مریضی است بردارند و این برای شروع حرکت خوبی است.
وی با بیان اینکه رویکرد خوبی در دولت چهاردهم در این مورد وجود دارد، ادامه داد: معمولا جابه‌جایی و تغییر لازمه پیشرفت است. تغییر در قوانین، ساختار و نوع نگرش و ... است. این رنسانس و انقلاب فرهنگی در نوع دیدگاه تفکرین نظام و مسئولان ایجاد شده است که گردشگری هم می‌تواند جی‌دی‌پی‌های خوبی را جذب کند و هم می‌تواند درآمد ناخالص ارزی خوبی داشته باشد.
این کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری با بیان اینکه گردشگری در کشورهایی مانند ترکیه، کره و ... به عنوان یک علم پولساز مطرح است، تصریح کرد: از نظر سبقه تمدن، تفکر، زبان، آداب و رسوم، زبان، آیین و ... ما جزء 9 کشور اول دنیا هستیم یعنی در نقشه گردشگری فرهنگی و تاریخ تمدن در دنیا مطرح هستیم. اما از نظر ژئوتوریسم و اکوتوریسم به علت تنوع اقلیمی و تنوع زیستی جزء 5 کشور برتر دنیا هستیم. با برنامه‌ریزی در این زمینه می‌توانیم اقبال خوبی از سوی گردشگران داشته باشیم.
حرمت‌الله رفیعی: ما تمام پایه‌های صنعت گردشگری را در دوره کرونا از بین بردیم و خیلی از فعالان این عرصه کوچ کردند و به مشاغل دیگری رفتند چراکه نتوانستیم آنها را حفظ کنیم. برخلاف سایر کشورها که تلاش کردند این صنعت حفظ شود ما تلاش کردیم که این صنعت را از بین ببریم و این کار را هم کردیم. اما در این سه سال بعد از کرونا رشد خوبی داشته‌ایم و بدنه گردشگری چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی در این زمینه تلاش کردند
خاکسار خاطرنشان کرد: سنگاپور به‌عنوان یک کشور بسیار کوچک که مواد معدنی و نفت ندارد؛ با برنامه‌ریزی در زمینه گردشگری و پذیرش مسافر سهم خود را به خوبی از این بازار در دنیا گرفته است. چنین اقبالی تنها در سایه برنامه‌ریزی به دست می‌آید. وقتی یک بستر خوب و آرام فراهم شود که عاری از هر گونه جنگ و تعرض باشد مردم به یک منطقه سفر خواهند کرد.
باید با ثبات سیاسی بستر را برای گردشگری فراهم کنیم
وی در پاسخ به این پرسش که دولت چهاردهم چگونه می‌تواند نگاه ایران‌هراسی را در زمینه گردشگری از بین ببرد، گفت: همیشه این نگاه است که ممکن است در ایران یک اتفاقی بیافتد. برای از بین بردن ایران‌هراسی ما باید به یک ثبات سیاسی برسیم و بستر را فراهم کنیم برای اینکه امنیت مسافر که از مهمترین عوامل انگیزه سفر است، تامین شود. ما کشوری هستیم که با یک اروپا برابری می‌کند وقتی یک توریست به کشور ما می‌آید می‌تواند به ارتفاعات برود و در کوه‌های سهند و سبلان برف را تجربه کند و همزمان می‌تواند در دل کویر گرم‌ترین نقطه زمین را تجربه کند. این‌ها همه از مواهب طبیعی کشور ماست. اما باید در برنامه‌ریزی‌هایمان بتوانیم امنیت مسافر را تامین کنیم حتی می‌توانیم پلیس گردشگری داشته باشیم.
این کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری تصریح کرد: یکی از خوبی‌های کشور ما پایین بودن نرخ ریال و بالا بودن نرخ دلار و یورو است. بنابراین بستر به صورت غیرمستقیم هم آماده است. وقتی یک مسافر به ایران می‌آید دلار و یورو به کشور ما می‌آورد. ما باید ببینیم فقط می‌خواهیم در این زمینه در حد شعار و حرف پیش برویم یا نه واقعا می‌خواهیم در عمل هم کار کنیم. با حرف کار پیش نمی‌رود.
کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: نگاه ما این است که با برنامه‌ریزی‌های 40 ساله گذشته، نمی‌توانیم صنعت گردشگری مناسبی داشته باشیم. ما در این زمینه نیازمند یک رنسانس ساختاری و انقلاب فرهنگی در نگاه مسئولین نظام و قوای سه گانه هستیم
چرا یک شبکه تلوزیونی مختص گردشگری نداریم؟
خاکسار تاکید کرد: ایران استعدادهای خوبی در حوزه گردشگری دارد. اما تا نتوانیم این استعدادهای بالقوه را بالفعل کنیم گفتن این شعارها که به طور مثال می‌خواهیم تا سال 1403 ده میلیون گردشگر وارد کنیم و به درآمد بالای 25 هزار دلار برسیم، درست نیست چراکه حرف تا عمل فاصله دارد. همانطور که می‌دانیم ایران مهد خواستن است، اما برنامه‌ریزی باید بر پایه خواستن باشد.
مرتضی خاکسار: یکی از موانع جذب گردشگر این نگاه همیشگی است که ممکن است در ایران یک اتفاقی بیافتد. برای از بین بردن ایران‌هراسی ما باید به یک ثبات سیاسی برسیم و بستر را فراهم کنیم برای اینکه امنیت مسافر که از مهمترین عوامل انگیزه سفر است، تامین شود
وی با تاکید براینکه مردم باید در حوزه گردشگری از وزیر مطالبه داشته باشند، گفت: ما شبکه‌های متعدد تلویزیونی داریم اما چرا نباید یک شبکه مختص گردشگری داشته باشیم؟ ما وقتی در ریل گردشگری قدم بگذاریم این قطار خودش به حرکتش ادامه خواهد داد. هر جا گردشگر آمد و شد داشته باشد نگاه و توجهات به آن منطقه زیاد می‌شود و اقتصاد منطقه تقویت شده و بیکاری و تورم در آن منطقه از بین می‌رود.
این کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری تاکید کرد: باید طرح آمایش گردشگری از سوی مدیران استانی ارائه شود یعنی نقاط ضعف و قوت سنجیده شود و براساس این نیازها لایحه تخصیص بودجه به مجلس اعلام شود. از حضور گردشگران بیش از 150 شغل منتفع خواهند شد. باید بدانیم که گردشگری یک علم میان رشته‌ای است و علم ارتباط بین انسان‌ها و تعامل زنجیره انسانی است. در واقع یک رشته بسیار فراگیر است و انشالله بتوانیم فعالیت خوبی در این زمینه
داشته باشیم.
دیدگاه تان را بنویسید