کارشناس توسعه آموزش و پرورش در گفت‌و‌گو با «توسعه ایرانی»:
۴۵ سال گذشته، عدالت آموزشی اتفاق نیفتاده است
کارشناس توسعه آموزش و پرورش درباره عدالت آموزشی معتقد است؛ براساس عدالت آموزشی سیستم و حکومت باید فرصت‌های برابر برای همه دانش آموزان فراهم کند و همه دانش آموزان از آموزش با کیفیت برخوردار شوند اتفاقی که در45 سال گذشته نیفتاده است. اگر وزیری که انتخاب می‌شود در اولین قدم بتواند بخشنامه‌ای را صادر کند که از ارائه مجوز به مدارس خصوصی جلوگیری کند مطمئنا این وزیر می‌تواند در راستای عدالت آموزشی اولین گام را بردارد اما هیچ وزیری این کار را نمی‌کند چراکه نظام تعلیم و تربیت در دست مافیای آموزش خصوصی است. یعنی گردش مالی که سیستم خصوصی آموزش در این کشور دارد از پول نفت هم بالاتر است. بنابراین این تناقضات و این پاردوکس‌هایی که وجود دارد اجازه نمی‌دهد که بتوانیم نظام تعلیم و تربیت را نجات دهیم و نه عدالت اتفاق می‌افتد و نه توسعه و پیشرفتی صورت می‌گیرد.
به گزارش گروه شهرنوشت «توسعه ایرانی»، افت نمرات دانش‌آموزان در سال تحصیلی اخیر، کمبود معلم در سال گذشته و تداوم آن در سال تحصیلی آینده، کمبود بودجه آموزش و پرورش وعدم برقراری عدالت آموزشی از چالش‌هایی است که در حال حاضر وزارت آموزش و پرورش با آن مواجه بوده و فردی که در مسند این وزارتخانه قرار می‌گیرد در ابتدای کار خود با این چالش‌ها مواجه بوده و باید از راه حل‌های مناسبی را برای رفع این چالش‌ها داشته باشد در غیراینصورت نه تنها مشکلات آموزش و پرورش که یکی از مهمترین وزارتخانه‌ها و نهادها است رفع خواهد شد بلکه این مشکلات بیشتر شده و بر این چالش‌ها اضافه خواهد شد. بعد از پایان انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری، رئیس‌جمهور برای انتخاب وزرا از کارگروه‌هایی استفاده کرده و افرادی به عنوان گزینه‌های این پست از طریق این کارگروه‌ها به رئیس‌جمهور معرفی شده‌اند تا در نهایت توسط پزشکیان انتخاب شوند، اما کارشناسان حوزه آموزش و پرورش معتقدند که فردی که برای وزارت آموزش و پرورش انتخاب می‌شوند باید از تخصص‌های علمی در حوزه تعلیم و تربیت برخوردار باشد.
سحر بیات، رئیس سابق کمیسیون ملی آیسسکو در گفت‌و‌گو با «توسعه ایرانی»: امروز با نسل زد و آلفا مواجه هستیم و قرار است برای این نسل‌ها سیاستگذاری شود، وقتی فردی که به عنوان وزیر معرفی می‌شود با این نسل هیچ آشنایی ندارن و ۳۰ سال است که از آموزش و پرورش خارج شده و در صندلی‌های مدیریتی حضور داشته چطور می‌خواهد با عدم شناخت و عدم فهم از این شرایط در مدرسه با وجود نسلی که واقعا تغییر کرده است، سیاستگذاری کنند؟
وزیر آینده در حوزه تعلیم و تربیت، تخصص و علم داشته باشد
در همین رابطه سحر بیات، کارشناس توسعه آموزش و پرورش و رئیس سابق کمیسیون ملی آیسسکو در گفت و گو با «توسعه ایرانی» درباره شاخص‌هایی که باید برای انتخاب وزیر آموزش و پرورش با توجه به چالش‌های این وزارتخانه از سوی رئیس جمهور مد نظر قرار بگیرد، گفت: براساس مطالعات گسترده‌ای که در حوزه نظام‌های آموزشی مختلف داشته‌ام معتقدم مهمترین شاخصی که یک وزیر باید داشته باشد تخصص و علمی است که باید در حوزه تعلیم و تربیت داشته باشد یعنی اگر کسی واقعا تحصیلات آکادمیک در حوزه تعلیم و تربیت نداشته باشد نمی‌تواند درک کند که افزایش کیفی آموزش و تربیت در کلاس درس است که باعث می‌شود میانگین معدل نمره دانش آموزان بالا برود چراکه میانگین معدل نمره دانش آموزان به نوع آموزشی که به آن‌ها یاد داده می‌شود مرتبط است.
وی ادامه داد: وقتی میانگین معدل سه رشته تخصصی ما در کل کشور ۹ و ۱۰ است قطعا فاجعه‌ای در نوع آموزش رخ داده است و حل این فاجعه منوط است به این که یک سیاستگذار و رهبر تربیتی که درک عمیقی از حوزه تخصصی و کیفی آموزش داشته باشد. اگر وزیری این تخصص را نداشته باشد و درکی از مفهوم تعلیم و تربیت و آموزش کیفی ندارد چطور می‌تواند این چالش را حل کرده و برنامه ریزی کند. طبیعی است که نمی‌تواند.
فرد دور از کلاس درس
نمی‌تواند رهبر آموزشی موفق باشد
کارشناس توسعه آموزش و پرورش با اشاره به اینکه وزیری که 30 تا 40 سال است کلاس درس را ندیده است، نمی‌تواند یک رهبر آموزشی موفق باشد گفت: چراکه رهبری که مدرسه، کلاس و اقتضائات رشد تفکری و تغییر نسل جدید را نمی‌شناسند، نمی‌تواند یک سیاستگذاری مبتنی بر خواسته‌های نسل جدید داشته باشد. بنابراین وقتی لیست کارگروه معرفی وزیر آموزش و پرورش را نگاه می‌کنیم می‌بینیم که افرادی معرفی شده‌اند که در ۲۰ تا ۳۰ سال گذشته فقط در صندلی‌های مدیریتی حضور داشته باشند و معلم نبوده‌اند اولین چیزی که به ذهن ما می‌رسد این است که چطور این لیست و این افراد می‌توانند رهبر تربیتی موفقی باشند.
بیات خاطرنشان کرد: امروز با نسل زد و آلفا مواجه هستیم و قرار است برای این نسل‌ها سیاستگذاری شود، وقتی فردی که به عنوان وزیر معرفی می‌شود با این نسل هیچ آشنایی ندارند و ۳۰ سال است که از آموزش و پرورش خارج شده و در صندلی‌های مدیریتی حضور داشته‌اند چطور می‌خواهد باعدم شناخت وعدم فهم از این شرایط در مدرسه با وجود نسلی که واقعا تغییر کرده است، سیاستگذاری کنند. بنابراین حتما وزیری باید انتخاب شود که در مدرسه حضور داشته است. شورای سیاستگذاری کشورهای پیشرو در حوزه آموزش و پرورش این دو شاخص را در انتخاب مدیریت آموزش و پرورش مد نظر قرار می‌دهند البته شاخص‌های دیگری هم وجود دارد و قطعا فردی که انتخاب می‌شود باید تجربه مدیریتی هم داشته باشد و ساختار بروکراتیک سیستم تعلیم و تربیت را باید بشناسد اما مهمترین شاخص‌ها همان دو موردی است که در ابتدای صحبتم بیان کردم چراکه بدون این شاخص‌ها معدل سال آینده دانش آموزان باز هم همین خواهد بود.
کارشناس توسعه آموزش و پرورش: حل مشکل کمبود معلم کار سختی نبود فقط موضوع این بود که ما وزیری داریم که هیچ شناختی از معلم و مدرسه ندارد و هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد که معلمان اضافه کار و استمرار خدمت بگیرند تا بتوانیم به مرور با جذب معلم این مشکل را حل کنیم
قطع ارتباط بین سیاستگذاری و حوزه صف، باعث چالش کمبود معلم می‌شود
وی درباره کمبود معلم که یکی از مهمترین چالش‌های حوزه آموزش و پرورش است، ادامه داد: وقتی ارتباط بین سیاستگذاری و حوزه صف قطع است این چالش ایجاد می‌شود اگر معلمانی داشتیم که همراه وزارت آموزش و پرورش بودند و وزارت آموزش و پرورش برای معلمان اهمیت قائل می‌شد. همین ۶۰ الی ۷۰ هزار معلم که بازنشسته شدند به همکاری با وزارت آموزش و پرورش ادامه می‌دادند و در سال گذشته با کمبود معلم مواجه نمی‌شدیم اما وقتی وزیری داریم که اصلا صف، مدرسه و معلم را نمی‌شناسد، نمی‌داند که می‌تواند با یک ارتباط خوب و ایجاد انگیزه کمک کند تا چنین مشکلاتی ایجاد نشود. حل کردن مشکل کمبود معلم کار سختی نبود فقط موضوع این بود که ما وزیری داریم که هیچ شناختی از معلم و مدرسه ندارد و هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد که معلمان اضافه کار و استمرار خدمت بگیرند تا بتوانیم با به مرور با جذب معلم این مشکل را حل کنیم.
بودجه به تنهایی برای توسعه
کافی نیست
کارشناس توسعه آموزش و پرورش درباره سایر چالش‌های آموزش و پرورش مانند کمبود بودجه گفت: ضمن اینکه اعتقاد دارم که بودجه یکی از شاخص‌های مهم توسعه است اما به همان اندازه هم معتقدم که بودجه به تنهایی برای توسعه کافی نیست یعنی فاکتورهای بسیار زیادی موثر است که یک سیستم آموزشی بتواند تغییر پیدا کند. مسئله مهم این است که فرآیندهای ما در آموزش و پرورش فرآیندهای کیفی نیست. متاسفانه در کشور ما تعلیم و تربیت را به عنوان یک علم و تخصص نمی‌شناسند. بنابراین بودجه به تنهایی فاکتور اصلی تاثیرگذاری در تغییرات و تحولات و توسعه و پیشرفت در نظام تعلیم و تربیت نیست کما اینکه در حال حاضر به اندازه بودجه‌ای که در آموزش و پرورش داریم خروجی مناسب نداریم.
بیات در پاسخ به این سوال که وزیر آینده آموزش و پرورش چه موضوعاتی را باید مد نظر قرار دهد که در آینده به عدالت آموزشی نزدیک شود گفت: اولین گام که در عدالت آموزشی باید رعایت کنیم این است یک وزیر باید از سیستم بیرون بیاید که خودش با استفاده از روش‌های عدالت انتخاب شده باشد. وقتی وزیر از راه‌هایی مانند لابی و سفارش انتخاب شود، نمی‌تواند مجری عدالت شود و این دو با هم تناقض دارد و معتقدم با همچین کسی درباره موضوعات عدالت صحبت کردن اشتباه است.
نظام تعلیم و تربیت در دست
مافیای آموزش خصوصی است
وی تاکید کرد: براساس عدالت آموزشی سیستم و حکومت باید فرصت‌های برابر برای همه دانش آموزان فراهم کند و همه دانش آموزان از آموزش با کیفیت برخوردار شوند چیزی که الان ۴۵ سال است که این اتفاق نیفتاده است. چرا هر کسی پولدار است می‌تواند به مدرسه بهتر برود و هر کسی پول ندارد در مدرسه دولتی بماند. این در واقع بی‌عدالتی به تمام مفهوم است. تمام وزرایی که دراین سال‌ها آمده‌اند به این بی‌عدالتی دامن زده‌اند و خودشان جز ویرانگران بوده‌اند یکی از وزرای پیشین اعلام کرده بود که به دلیل اینکه مدارس گران اداره می‌شود باید خرید خدمات کنیم و مدارس غیر دولتی را گسترش بدهیم این به این معنی است که هر کسی پولدار است می‌تواند خدمت بهتری دریافت بگیرد. در حالی که براساس عدالت دریافت آموزش با کیفیت نباید وابسته به متغییری با عنوان اقتصاد خانواده نباشد.
کارشناس توسعه آموزش و پرورش تصریح کرد: اگر وزیری که انتخاب می‌شود در اولین قدم بتواند بخشنامه‌ای را صادر کند که از ارائه مجوز به مدارس خصوصی جلوگیری کند مطمئنا این وزیر می‌تواند در راستای عدالت آموزشی اولین گام را بردارد اما هیچ وزیری این کار را نمی‌کند چراکه نظام تعلیم و تربیت در دست مافیای آموزش خصوصی است. یعنی گردش مالی که سیستم خصوصی آموزش در این کشور دارد از پول نفت هم بالاتر است. بنابراین این تناقضات و این پاردوکس‌هایی که وجود دارد اجازه نمی‌دهد که بتوانیم نظام تعلیم و تربیت را نجات دهیم و نه عدالت اتفاق می‌افتد و نه توسعه و پیشرفتی صورت می‌گیرد.
دیدگاه تان را بنویسید