اولویت اول باید حفاظت از جنگل‌ها باشد، نه کاشت یک میلیارد درخت

رئیس انجمن علمی جنگلبانی ایران با تاکید بر این که اولویت اول سازمان منابع طبیعی باید حفاظت از جنگل‌ها باشد و کاشت یک میلیارد درخت باید جزو اولویت‌های بعدی این سازمان قرار گیرد، گفت: اگر سازمان منابع طبیعی بتواند به وظیفه اصلی خود یعنی حفظ عرصه‌های جنگلی و پوشش گیاهی موجود عمل کند، در آن صورت اجازه دارد براساس طرح‌های کارشناسی‌شده به نهال‌کاری بپردازد؛ آن هم به شرط این که برنامه‌ریزی دقیقی به‌منظور تامین آب لازم و اعتبارات مورد نیاز برای نگهداشت نهال‌های کاشته‌شده وجود داشته باشد.

«علی بناگر» در گفت‌وگو با ایلنا به مناسبت «هفته منابع طبیعی» تصریح کرد: هیچ کارشناسی نمی‌تواند با اصل موضوع درختکاری مخالفت کند، اما انتقاد اصلی برخی کارشناسان به طرح کاشت یک میلیارد درخت این است که اجرای این پروژه نباید روی اجرای وظایف اصلی سازمان منابع طبیعی سایه بیندازد. به عبارت دیگر، طرح کاشت یک میلیارد درخت در ایران باید با کمک خود مردم و البته دیگر دستگاه‌های اجرایی که اعتبارات و نیروی انسانی بیشتری از سازمان منابع طبیعی دارند، اجرا شود، اما متاسفانه به نظر می‌رسد که مسئولان سازمان توجه لازم را به این مساله ندارند و با وجود این که تا کنون ده‌ها جلسه برای توجیه کارشناسان و منتقدان طرح کاشت یک میلیارد درخت برگزار کرده‌اند، هنوز نتوانسته‌اند بسیاری از کارشناسان حوزه منابع طبیعی را در خصوص لزوم اجرای این پروژه توسط نهاد اصلی متولی حفاظت از عرصه‌های طبیعی ایران اقناع کنند. 

این کارشناس حوزه منابع طبیعی ادامه داد: سازمان منابع طبیعی در درجه اول باید به وظایف نظارتی و حفاظتی خود در عرصه‌های منابع طبیعی به‌درستی عمل کند و بعد به آن‌دسته از امور اجرایی بپردازد که وظیفه ثانویه این سازمان محسوب می‌شود. حفاظت از جنگل‌ها یک امر نظارتی است که نباید زیر سایه طرح کاشت یک میلیارد درخت که یک پروژه اجرایی است، قرار بگیرد؛ بخصوص که تجربه اجرای طرح‌هایی نظیر «طوبی» و «زیتون» که براساس آن‌ها قرار بود کشت در زیرآشکوب جنگل‌ها و کشت در اراضی شیبدار انجام شود، نشان می‌دهد که سازمان منابع طبیعی نمی‌تواند در امور اجرایی که جزو وظایف اصلی این سازمان نیست، چندان موفق عمل کند.

وی تصریح کرد: ابتدا باید اجازه دهیم که سازمان منابع طبیعی در عمل به وظایف حفاظتی خود درست عمل کند و بعد از این از سازمان بخواهیم که وارد پروژه‌های اجرایی شود؛ ضمن این که درباره طرح کاشت یک میلیارد درخت نیز مانند سایر پروژه‌هایی که اجرای آن‌ها به سازمان منابع طبیعی سپرده شده است، این نگرانی وجود دارد که تحت لوای این پروژه ملی نیز برخی عرصه‌های منابع طبیعی تحت تخریب، تصرف و تجاوز اشخاص حقیقی و حقوقی قرار گیرند.

نهالستان‌های راکد کشور با   اجرای   طرح   کاشت

 یک میلیارد درخت فعال شدند

وی درباره ارزیابی خود از نحوه اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت در ایران در یک‌سالگی اجرای این پروژه چهارساله، توضیح داد: در طول یک سال و چند ماهی که از آغاز برنامه‌ریزی و شروع به اجرای این طرح می‌گذرد، موارد مثبت و منفی مختلفی درباره برنامه کاشت یک میلیارد درخت در ایران مشاهده شده است که باید همه آن‌ها را در کنار یکدیگر تحلیل کرد.

بناگر همچنین فعال‌سازی نهالستان‌های راکد کشور را یکی دیگر از جنبه‌های مثبت طرح کاشت یک میلیارد درخت دانست و گفت: سازمان منابع طبیعی ۱۲۶ نهالستان در سطح کشور تحت مدیریت خود دارد که تا قبل از اجرای این طرح، بخش زیادی از آن‌ها یا به طور کامل متروکه بود یا با ظرفیت کامل فعالیت نمی‌کرد، اما با اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت، رسیدگی به این نهالستان‌ها در کانون توجه وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفت و عملا گفتمان درختکاری و توسعه پوشش گیاهی در کشور به سطوح کلان دولت راه پیدا کرده است. 

رئیس انجمن علمی جنگلبانی ایران ادامه داد: با وجود نکات مثبت طرح کاشت یک میلیارد درخت در ایران، انتقاداتی درباره این پروژه وجود دارد که نباید از آن‌ها غافل شد؛ از جمله این که هرگونه عملیات مبتنی بر نهال‌کاری که در عرصه‌های منابع طبیعی انجام می‌شود، شامل جنگل‌کاری، آبخیزداری بیولوژیکی، پروژه‌های مرتع‌داری و ... باید براساس یک طرح مدون به اجرا درآید، یعنی باید در یک طرح کارشناسی‌شده مشخص شده باشد که کدام گونه گیاهی، در چه منطقه‌ای، به چه نحوی و در چه زمانی کاشته شود و از همه مهمتر این که چه اقداماتی برای حفظ و نگهداری گونه مد نظر باید انجام شود؛ بنابراین اگر قرار باشد سالانه ۲۵۰ میلیون اصله نهال تولید کنیم و سپس طرح‌های درختکاری مربوطه را بدون هدف معینی اجرایی کنیم، در عمل کمکی به بهبود وضعیت پوشش گیاهی کشورمان نخواهیم کرد.