وزیر ارشاد جایزۀ «قلم مقدس» را به حسین شریعتمداری و چهار چهره شناخته شده خودی اعطا کرد
تقدس‌زدایی از معنای مقدس؛ صریح، بدون رتوش
سعیده علیپور
حتی محمود احمدی‌نژاد که طلایه‌دار سخنان و اقدامات جنجالی بود و به صراحت در تریبون‌ها، مخالفانش را خس‌و‌خاشاک می‌نامید هم، چنین گل‌درشت برای تقدیر از حامیانش جایزه‌ای با عنوان پرطمطراق «قلم مقدس» ترتیب نداده بود. ابراهیم رئیسی و دولتش اما این روزها به هیچ وجه خود را در بند رواداری و بی‌طرفی نمی‌دانند و با ماشین خالص‌سازی مشغول تصفیه خودی از غیرخودی و اعطای تسهیلات و امکانات و جوایز به آنهایی هستند که ثناگوی دولتند.
این دولت حتی در عرصه روزنامه‌نگاری هم ورود کرده و به قصد خالص‌سازی با برپایی نخستین دوره جایزه‌ای تحت عنوان «قلم مقدس» و اعطای آن به حسین شریعتمداری و چهار چهره شناخته شده در رسانه‌های به شدت حامی دولت، خط و ربط خود را بدون رتوش در چشم شهروندان و جامعه گسترده رسانه‌ای کشور فرو نکند.
هرچند وزیر ارشاد دیروز پس از اعطای این جایزه در توئیتی «حاج حسین شریعتمداری» را از «روزنامه‌نگاران تراز انقلاب» خواند و به عنوان یکی از«پیشکسوتان جهاد فرهنگی» جایزه قلم مقدس را که امسال نخستین دوره آن برگزار شد به او اعطا کرد، اما از منظر بسیاری از منتقدان، شریعتمداری نه تنها روزنامه‌نگاری بی‌طرف محسوب نمی‌شود که به دلایل گرایش‌های واضح و تند سیاسی‌اش معیار خوبی برای «تراز انقلاب» بودن هم نیست و حتی این حوزه را به کل از مدار تعادل خارج می‌کند.
هرچند که در سال‌های اخیر جشنواره‌ها و جوایزسال به مرور از افراد منتقد دولت خالی شد؛ با این حال داوران کمی در اهدای جوایز احتیاط کرده و اینگونه برگزیدگان را از افراد خودی دستچین نمی‌کردند، اما جایزه «قلم مقدس» گویا از همان ابتدای کار خود را در بند اخلاق و رفتار حرفه‌ای نکرده و اصل را بر خودی بودن افراد مورد تقدیر و تجلیل گذاشته است
جایزه‌ای برای دوستان جانی
از منظر بسیاری منتقدان جایزه‌ای که دیروز برای نخستین بار از آن رونمایی و نصیب حسین شریعتمداری، مدیر مسئول روزنامه کیهان و چهار فعال اصولگرا از رسانه‌های نشاندار حامی دولت شد، اساسا متر و معیاری جز تمجید و تشویق خودی‌ها برای ادامه حمایت از دولت و مرزبندی وزارت ارشاد با غیرخودی‌ها نداشت.
برنده جایزه نخست مربوط به مدیرمسئولی بود که در سه دهه گذشته در حاشیه‌ای امن، مخالفان فکری‌اش را از دم تیغ گذراند و چهار تن دیگر از فعالان رسانه‌ای برگزیده نیز هر کدام در حوزه ستیز با مخالفان دولت و حمایت بی‌شائبه از ابراهیم رئیسی و کابینه‌اش صاحب نام هستند. کاظم انبارلویی سردبیر رسالت، پیام تیرانداز، مدیرعامل فارس، مسعود شجاعی طباطبایی گرافیست جبهه انقلاب و عبدالله گنجی مدیر سابق روزنامه جوان از چهره‌های دیگری بودند که در این مراسم مورد تجلیل و تقدیر قرار گرفتند و به هر یک از آنها از منابع عمومی مبلغ 100 میلیون تومان جایزه اهدا شد.
منتقدان معتقدند معیار دولت برای اهدای این جایزه مدح دولت فعلی است و متر و معیار این انتخاب با شاخص‌های روزنامه‌نگاری حرفه‌ای هیچ قرابتی ندارد.
از سوی دیگر این شیوه اهدای جایزه تکرار همان رویه خودی و غیرخودی سازی است که این روزها به شدت در تمام عرصه‌ها شاهد آن هستیم.
هرچند که در سال‌های اخیر جشنواره‌ها و جوایزی مثل کتاب سال، یا فیلم و موسیقی و تئاتر فجر از افراد منتقد دولت خالی شد، با این حال داوران یا مسئولان برگزاری این جشنواره‌ها کمی در اهدای جوایز احتیاط کرده و اینگونه برگزیدگان را از افراد خودی دستچین نمی‌کردند، اما جایزه «قلم مقدس» که به ابتکار وزارت ارشاد دولت سیزدهم برای نخستین بار رونمایی شد، گویا از همان ابتدای کار خود را در بند اخلاق و رفتار حرفه‌ای نکرده و اصل را بر خودی بودن افراد مورد تقدیر و تجلیل گذاشته است.
بر اساس این اصل که شاهدش هستم خودی‌ها به همه امکانات دسترسی دارند و غیرخودی‌ها نه تنها از همه امتیاز‌ات محرومند، که حق اعتراض هم ندارند و اگر هم اعتراض کنند، جواب آن شکایت و توقیف و جریمه و حبس خواهد بود. اتفاقی که در سی سالی گذشته به کرات برای رسانه‌ها و رونامه‌نگاران مستقل افتاده است و هر انتقادی به منظور بهبود اوضاع به منزله بودن در جبهه دشمن ارزیابی شده است.
وزیر ارشاد دیروز پس از اعطای جایزه «قلم مقدس» به «حاج حسین شریعتمداری» در توئیتی او را از «روزنامه‌نگاران تراز انقلاب» و یکی از«پیشکسوتان جهاد فرهنگی» خواند؛ اما از منظر بسیاری از منتقدان، شریعتمداری به دلایل استفاده ابزاری از قلم و گرایش‌های تند سیاسی‌اش معیار خوبی برای «تراز انقلاب» بودن نیست و حتی این حوزه را به کل از مدار تعادل خارج می‌کند
واکنش‌ها به یک جایزه پرحاشیه
اما اهدای جایزه قلم مقدس به حسین شریعتمداری، دیروز بسیاری را شگفت‌زده کرد. احمد زیدآبادی، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی در واکنش به این موضوع در کانال تلگرامش به حکایتی طنز از عبید زاکانی اشاره کرد و نوشت: «مردی تندخو و گزنده‌زبان و عبوس‌چهره و پرخاشگر و ناسزاگو، بر جمعیتی وارد شد. پرسیدند؛ نامت چیست؟ گفت: رحمت‌الله! ظریفی در آن میان گفت: حقا که نام نعوذبالله برای جنابعالی شایسته‌تر است!».
رحمت‌اله بیگدلی، فعال سیاسی و اجتماعی هم در واکنش به اهدای این جایزه در ایکس نوشت: «حال که جایزه قلم مقدس با ۱۰۰ میلیارد ریال را به برادر حسین شریعتمداری و ۴ نفر دیگر دادید، جایزه میکروفن مقدس با ۲۰۰ میلیارد ریال را هم به امیرحسین ثابتی، آمنه‌سادات ذبیح‌پور و محمدرضا شهبازی بدهید تا عدالت برقرار شود و حق این سه نفر ضایع نشود! اصلا نگران نباشید، کلش واسه شماست!».
محمد فاضلی، استاد اخراجی دانشگاه شهید بهشتی هم نوشت: «نفس دادن جایزه قلم مقدس، موضوع خیلی مهم‌تری است تا برندگان جایزه. قلم هیچ بشری مقدس نیست، هر که باشد و درباره هر چه بنویسد. قدرت سیاسی، از اساس نامقدس است و هیچ قدرت دولتی صلاحیت تشخیص امر مقدس را ندارد. اعتبار معرفت‌شناختی و اجتماعی این جایزه، صرف‌نظر از برندگان، نابود است».
سعید ارکان‌زاده یزدی، روزنامه‌نگار هم در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «روزنامه‌نگاری شغل مقدسی نیست و روزنامه‌نگاران هم قلم مقدس در دست ندارند. روزنامه‌نگاری یک حرفه معمولی است با اصولی حرفه‌ای و مسئولیت‌هایی اخلاقی و مهارت‌هایی فنی؛ مثل خیلی از حرفه‌ها و مشاغل دیگر. مقدس‌سازی‌ها و مقدس دانستن‌ها دری است به‌سوی فساد و تضعیف و انحراف روزنامه‌نگاری». کاربر دیگری در ایکس نوشت: «قلم مقدس را به کسی داده‌اند که در ۳۰ سال گذشته به استفاده ابزاری از قلم معروف بود! از معنای مقدس هم به این نحو تقدس‌زدایی شد!».
چند ماه پیش وقتی منصوره معصومی‌اصل، عضو حلقه نواصول‌گرایی شریان در صداوسیما گفته بود؛ «مملکت مال حزب‌اللهی‌‌هاست» صدای بسیاری به اعتراض بلند شد. قبلا هم نمونه‌هایی از این نوع اظهارات مانند اینکه «هر کس دوست ندارد، جمع کند از ایران برود.» و... مطرح شده و بازخوردهای منفی بسیاری پیدا کرده بود. سخنانی که تنها نشان‌دهنده خودکامگی و تمامیت‌خواهی برخی جریانات بود، سخنانی که در آن زمان شخصی و نه از سوی حاکمیت جلوه داده شد، اما رفتار مدیران دولتی در ماه‌ها و روزهای اخیر به خوبی نشان می‌دهد، دولت نه تنها با سخنانی از این دست بیگانه نیست که حتی منسوب به همین نحله فکریست.
دیدگاه تان را بنویسید