شهرداری مشهد ، برای فرزند سوم، پنج بلیت استخر به مادران هدیه داد
مشوقهایی که تنها تلخند بر لب می‌نشاند!
سعیده علیپور
وقتی سازمان ملل در جدیدترین گزارش خود، رشد جمعیت کشوری را ۰.۷۱ درصد، یعنی کمتر از متوسط جهانی اعلام می‌کند، نخستین اقدام دولتمردان- که اتفاقا دائما دغدغه افزایش جمعیت را دارند- باید این باشد که با در نظر گرفتن مشوقهایی فوق‌العاده، شهروندان را به تکاپوی فرزندآوری بیندازند. اما آنچه در کشور مذکور یعنی ایران خودمان رخ داده، این است که مشوقهای افزایش جمعیت نه تنها فوق‌العاده نیست و قند توی دل شهروندانش آب نمی‌کند که خودش هم روز‌به‌روز آب می‌رود.
در حالی که خیلی از خانوادهها در ایران امروز و به لحاظ شرایط اقتصادی، حتی برای داشتن یک فرزند هم تردید دارند، اغلب مشوق‌‌ها برای سومین و چهارمین فرزند در نظر گرفته شده است. آن هم مشوقهایی که گاهی اخبار آن، بر لب هر خواننده‌ای لبخند می‌نشاند.
در آخرین اقدامی که اتفاقا بازتاب گسترده‌ای هم در شبکه‌‌های مجازی به همراه داشته؛ شهرداری مشهد اعلام کرده که برای زنان دارای سه فرزند هدیه ویژه «پنج بلیت استخر و ۱۲ جلسه آموزشی ورزشی» در نظر گرفته است!
پیش‌شرط دریافت این هدیه هم این است که فرزند سوم پس از سال ۱۴۰۰ به دنیا آمده باشد!
به گفته رئیس کمیسیون خانواده شورای شهر مشهد، این تسهیلات به مناسبت روز زن به مادران دارای سه فرزند داده می‌شود تا آنها پس از ثبت‌نام از دو استخر شهرداری مشهد استفاده کنند.
تسهیلات حداقلی در تورم حداکثری
اخبار مربوط به مشوقهای فرزندآوری در قالب قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در دو بخش تسهیلات مالی و بخش‌‌های تنبیهی دو سالی است که شنیده می‌شود مقرراتی که به عقیده کارشناسان نه تنها در هر دو بخش شکست خورده که هزینه قابل‌توجهی هم بر دولت و بخش‌‌های مربوطه وارد کرده است.
به اعتقاد منتقدان؛ وعده‌های تسهیلات دولت برای کمک به فرزندآوری و ازدواج چنان در اقتصاد بحران‌زده کشور، کم مایه و بدون پشتوانه شده که نه تنها شهروندان را به سمت و سوی سیاست‌های کلی نظام هدایت نمی‌کند که حتی خود دولتمردان را هم امیدوار نکرده است. به طوری که بسیاری از آنها به جای اینکه منتظر اثربخشی مشوقهای مورد اشاره خود در قانون جوانی جمعیت باشند، بیشتر در پی اجرای سفت و سخت‌تر مقررات مربوط به سقط جنین و حذف پیشگیری از بارداری و غربالگری جنین و سایر موارد تنبیهی این قانون هستند یا به خانوادهها توصیه می‌کنند که در مسیر فرزندآوری به الطاف الهی تمسک جویند.
شهرداری مشهد اعلام کرده که برای زنان دارای سه فرزند هدیه ویژه «پنج بلیت استخر و ۱۲ جلسه آموزشی ورزشی» در نظر گرفته است! پیش‌شرط دریافت این هدیه هم این است که فرزند سوم پس از سال ۱۴۰۰ به دنیا آمده باشد!
آخرین تسهیلات فرزندآوری
هرچند نگاهی به نرخ تورم- حتی در شهرستان‌‌های کوچک و دور از مرکز- رقم بالایی را نشان می‌دهد، تسهیلات فرزندآوری با سرعتی لاک‌پشتی رشد می‌کند. طبق آخرین اظهارات سخنگوی کمیسیون تلفیق، در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ وام در نظر گرفته شده برای فرزند اول ۴۰ میلیون تومان، فرزند دوم ۸۰ میلیون تومان، فرزند سوم ۱۲۰ میلیون تومان، فرزند چهارم ۱۵۰ میلیون تومان و فرزند پنجم و بیشتر از آن ۲۰۰ میلیون تومان خواهد بود.
دیروز رحیم زارع، همچنین از تعیین مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان برای تسهیلات ازدواج جوانان در سال آینده خبر داد که البته برای مردان زیر ۲۵ سال و زنان زیر ۲۳ سال، ۳۵۰ میلیون تومان خواهد بود.
بسیاری این مبلغ مشوق را در ازای این حجم از تورم شوخی ناخوشایندی می‌دانند و معتقدند، چنین تسهیلاتی کمتر کسی را ترغیب به فرزندآوری می‌کند، اما در عین حال نگاه به تجربیات گذشته هم نشان می‌دهد که تاکنون حتی همین وعده‌های ناچیز هم یا عملی نشده یا در نیمه راه و به دلیل نبود اعتبارات لازم، متوقف شده است.
از طرح اختصاص سهام بورس به فرزندان سوم و چهارم به بعد گرفته تا معافیت خدمت سربازی پدر. از تأمین هزینه پوشک و پوشاک نوزاد تا حتی ارزان و در دسترس بودن شیرخشک. حتی وعده واگذاری زمین 150 تا 200 متری به کسانی که صاحب فرزند سوم یا بیشتر شوند نیز که بارها مطرح شده بود هیچ‌گاه به مرحله عمل نرسید.
وعده‌های تسهیلات دولت برای کمک به فرزندآوری و ازدواج چنان در اقتصاد بحران‌زده کشور، کم مایه و بدون پشتوانه است که نه تنها شهروندان را به سمت و سوی سیاست‌های کلی آن هدایت نمی‌کند که خود دولتمردان هم در رسیدن به اهداف آن چندان امیدوار نیستند
سیاهه بیلان کاری نهادهای موظف در قانون جمعیت
اختصاص پنج عدد بلیت از سوی شهرداری مشهد برای مادران دارای سه فرزند، بسیاری از کاربران را به واکنش‌‌های طنزآمیزی واداشت. کاربری نوشت: «صدای خوردن کفگیر به ته دیگ شنیده می‌شود. از تسهیلات خودرو رسیدیم به بلیت استخر». کاربر دیگری هم نوشت: «از بارداری با اینترنت دو گیگ به بلیت استخر در ازای فرزند سوم رسیدیم. فرزندآوری چقدر خاک بر سر شده واقعا؛ شما رفاه و آسایش در کشور تامین کن مردم طوری فرزند می‌آورند که تصورش را نمی‌کنید».
البته همین بلیت استخر مذکور که مایه تاسف و خنده در فضای مجازی شده بود هم نه از سر دست و دلبازی شهرداری مشهد، که جزو وظایف سازمانی است که در قانون جوانی جمعیت به عهده وزارتخانه‌‌ها و نهادها گذاشته است. چندی پیش ابراهیم رئیسی، رئیس دولت به مسئولان مربوط دستور داد: «مراکز امکانات تفریحی دولت و سازمان‌های دولتی در اختیار زوج‌های جوان قرار گیرد. آیین‌نامه آن را ظرف دو هفته تنظیم و به سراسر کشور ابلاغ کنید».
این ابلاغیه البته این حسن را داشت که نه تنها هزینه زیادی روی دست سازمان‌ها نمی‌گذارد که حتی سیاهه بیلان کاری را نیز پر و پیمان جلوه خواهد داد. هرچند که به نظر می‌رسد بضاعت این بخش‌‌ها چنان روز به روز کمتر می‌شود که سر و ته مشوقهای ارائه شده هم به چند بلیت استخر و سینما و اتوبوس و مترو هم‌می‌آید. آن هم نه برای همه مادران بلکه تنها آنها که سه فرزند بیشتر دارند.
یک قانون ناکارآمد
دو سال پیش مجلس و دولت در یک همکاری مشترک قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت را ذیل اصل 85 و در پستوی یک کمیسیون ویژه بررسی و تصویب کردند. بر اساس این قانون که ۱۵۴ ماده و تبصره دارد نه تنها وزارتخانه‌‌ها و نهادهای بسیاری درگیرند که بودجه بسیار کلانی هم مستقیم یا غیرمستقیم به آن تخصیص داده‌اند. موضوعی که به اعتقاد صاحبنظران یکی از علل کسری بودجه و تورم نیز بوده است آن هم نه به دلیل صرف در مسیر درست بلکه به دلیل بزرگتر شدن بدنه دولت برای اجرای منویات قانون جدید.
حتی ستادی نیز به ریاست رئیس‌جمهور و ۱۱ وزیر و ۱۱ نفر از مقامات و نمایندگان و نیرو‌های مسلح و بسیج و... شکل گرفت که یکی از وظایف آن ارائه گزارش سالانه است. گزارشی به دلیل عملکرد ناموفق این قانون تاکنون ارائه نشده است.
در حالی هدف این قانون رسانده کشور به نرخ رشد جمعیت 2.5 در نظر گرفته شده است که آمارهای رسمی از رسیدن نرخ رشد به 0.7 خبر می‌دهد. آماری نزولی که این پیام را دارد که این قانون نه تنها کاری نکرده که با تحمیل هزینه به کشور شرایط اقتصادی را هم سخت‌تر از قبل کرده است.
دیدگاه تان را بنویسید