در مجلس و آموزش عالی، کسی ماجرای متقلبان کنکور درحال تحصیل را گردن نمی‌گیرد
افسوس بر این نهاد علم؛ وای بر این متولیان
ابراهیم فاطمی
مدت‌هاست که ماجراهای مرتبط با تقلب در آزمون‌های مهمی چون کنکور و امتحانات نهایی دانش‌آموزان و ...، سرخط خبرها قرار می‌گیرد. حالا هم چند روزی است که سرخط خبرهای دانشگاهی و کنکوری و آموزشی، اختصاص یافته به متقلبان کنکور در سالهای گذشته‌تر؛ متقلبانی که گفته می‌شود حالا به دانشگاه راه یافته‌اند و دارند رشته‌های خوبی هم می‌خوانند. نقل همین خبرها، حسابی باعث عصبانیت دیگر دانشجویان و دانشگاهیان شده است. موضوع به قدری داغ شده که حتی پای وزیر علوم و مجلس و ... را هم به میان کشیده است.
داستان چیست؟
اجازه بدهید کمی عقب‌تر برگردیم و ببینیم که اصلا دعوا بر سر چیست. دعوا بر سر این است که رتبه‌های مشکوک به تقلب سالهای 1400 و 1401 حالا به دانشگاه‌ها رفته‌اند و دارند رشته‌های پرطرفداری را هم می‌خوانند. این رشته‌های پرطرفدار، همان‌هایی هستند که به گفته وزارت علوم، به واسطه کثرت رقبا در آنها، هنوز کنکورشان اهمیت زیادی دارد، در حالی که بین 80 تا 85 درصد رشته‌های دانشگاهی، اساسا چیزی به اسم رقابت نداشته‌اند و صندلی‌ها به اندازه کسانی که ثبت نام کرده‌اند تا کنکور بدهند، بوده؛ و حتی گاهی کمتر.
آغاز تکذیب‌ها
البته بازار تکذیب‌ها هم طبق معمول داغ شده است؛ از یک طرف مسئولان سازمان سنجش و نمایندگان مجلس و مدیران ارشد وزارت علوم چنین مواردی را تکذیب می‌کنند، اما از سوی دیگر برخی دانشگاهیان که حسابی از این ماجرا به هم ریخته‌اند، نقدهای تندی هم دارند. همین چند وقت پیش بود که سهم قابل توجه دهک‌های ثروتمند و برخوردار جامعه از رتبه‌های زیر سه هزار حسابی خبرساز شد. خبرهایی که به نوعی نشان می‌داد وضعیت عدالت آموزشی در کشورمان، شکاف‌های بزرگی برداشته است. حالا هم که ماجرای این تقلب‌ها سر زبان‌ها افتاده است؛ ماجرایی که بعد از خبرهای مربوط به رتبه‌های زیر سه هزار، باز هم حسابی شاخک‌ها را فعال کرده است.
سازمان سنجش اشاره کرد که درمورد موضوع تقلب داوطلبان کلی پیگیری کردند و دست به دامان اعضای کمیسیون اصل 90 مجلس شدند. استفساریه مجلس هم در شهریورماه سال گذشته صادر شد تا تکلیف را روشن کند؛ همان چیزی که می‌گویند قانون شامل داوطلبان است و شامل دانشجویان نیست، همان قانونی که باعث دعوا و تنش زیادی شده است
چرا حالا؟
شاید سئوال بپرسید که چرا این تقلب‌ها، حالا مطرح شده است؟ گفته می‌شود که گزارش ویدئویی یکی از خبرگزاری‌ها باعث شده تا این خبر داغ دوباره تازه شود. در این گزارش از یک جمعیت هزار نفره متقلب در کنکور یاد شده بود که حالا در رشته‌های پرطرفداری چون پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی درحال درس خواندن هستند. البته سازمان سنجش هم فورا دست به کار شده و جوابیه صادر کرد که «خیر اینطور نیست»! در نهایت نیز این سازمان اشاره کرد که این داوطلبان کلی پیگیری کردند و دست به دامان اعضای کمیسیون اصل 90 مجلس شدند. استفساریه مجلس هم در شهریورماه سال گذشته صادر شد تا تکلیف را روشن کند؛ همان چیزی که می‌گویند قانون شامل داوطلبان است و شامل دانشجویان نیست، همان قانونی که باعث دعوا و تنش زیادی شده است. جالب اینکه این داوطلبان وکیل هم گرفته بودند تا با رفت و آمد و طرح شکایت در دیوان عدالت اداری، به تحصیل برگردند. علی خضریان، سخنگوی کمیسیون اصل نود هم که یک طرف ماجرا بود، توضیح مفصلی از داستان ارائه داد؛ که خلاصه‌اش آن است که ادعای ثبت‌نام متخلفان کنکور صحیح نیست و اگر استفساریه‌ای هم داشته‌اند بابت حق قانونی دانشجویانی بوده که متهم به شبهه تقلب هستند؛ نه محکوم قطعی به تقلب. او اشاره کرده بود که در گذشته، رویه‌ای غلط در سازمان سنجش وجود داشته و آنها صرفا این رویه را اصلاح کرده‌اند. رویه هم چنین بوده که برخی داوطلبانی که مشکوک به تقلب بوده‌اند، می‌توانستند ثبت‌نام کنند تا بعدها به این اتهام‌شان رسیدگی شود. آنها ثبت نام کرده و چند ترم از آغاز به تحصیل‌شان می‌گذشت و بعد می‌رفتند برای آزمون مجدد در دو یا چند درس. طبیعی بود که سال‌ها از آن مطالعات دور شده باشند و نتوانند پاسخگو باشند. در نهایت اینکه به گفته این کمیسیون، «ورود کمیسیون بر اساس شکایت دانشجویان ورودی سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ بوده و هیچ ارتباطی با داوطلبان ۱۴۰۱ ندارد».
علی شریفی زارچی، از اساتید دانشگاه شریف:«جمع بزرگی با تقلب در کنکور بهترین رشته‌های دانشگاهی را بناحق اشغال کرده‌اند و مجلس چنین وقیحانه حق سایر داوطلبان را لگدمال کرده و از اخراج آنها و ایفای حق سایرین جلوگیری کرده و وزیر علوم هم از آن دفاع می‌کند؟ ذره‌ای شرم و حیا در وجودتان نیست؟»
جنجال در اینترنت
این در حالی است که مثل هر موضوع مناقشه‌برانگیز دیگر، شاهد واکنش‌های تند و تیز شهروندان و دانشگاهیان و نخبگان علمی کشور هم به این ماجرا بودیم. از جمله در گزارش یکی از سایت‌های خبری معتبر با موضوع تقلب‌های کنکوری، 325 نظر غالبا مخالف و تند منتشر شده بود که برخی از آنها بدین شرح بودند:«پس حق داوطلبانی که به خاطر تقلب این افراد در رشته دلخواه قبول نشدند و کسانی که کلا به دانشگاه راه نیافته‌اند چه می‌شود؟»،«چه توجیه مسخره‌ای! اینها در حین ارتکاب تخلف داوطلب بودند و ملاک زمان ارتکاب هست و بر اون اساس باید عمل بشه»،«تا این ساعت تمام کامنت‌های خوانندگان را خواندم. 100 درصدشان در قبح عمل مجلس و مخالفت با حرف های وزیر نوشته شده. اگر آمار قسمت بالای کامنت ها را هم ببینید نصف همین تعداد هم منتشر نشده. یعنی هیچ مسئول و وزیر و وکیلی نمی‌بیند که مردم دیگر شماها را نمی‌خواهند آن هم با آمار 100 درصدی؟»،«متأسفانه اعتباری برای اموزش نماند...»،«تصور کن پول برای سربازی و خرید سئوال کنکور نداشته باشی، فقط درس بخونی که سهمت را از دنیا بگیری و موفق بشی ...روانشناس لازم میشی وقتی قالیباف میگه زود رنج نباشید»،«طرف دوپینگش بعد چند سال تو مسابقات جهانی مشخص میشه هم محرومش می‌کنند، هم مدالش رو پس می‌گیرند و هم نفر قبل از اون رو به عنوان نفر برتر اعلام می‌کنند و جوائزش رو بهش برمی‌گردونند»، «اینها در هر جای دنیا بودند حتی اگر زندانی نمی‌شدند حداقل دیگر قادر به ادامه تحصیل نمی‌شدند» و ...
با چه رویی دوباره کنکور برگزار می‌کنید؟
در شبکه‌های اجتماعی هم که وضع بدین منوال و حتی بدتر بوده و هست. یکی از کاربران چنین نوشته است:«کنکور مثل امتحانات ترمی نیست که بگی همه قبول بشن یا بیفتن مشکلی نیست. توی کنکور وقتی یکی قبول میشه، یعنی یکی دیگه قبول نشده. در واقع یک سری پولدار، حق یه سری بچه دیگه رو خوردن و جاشون رو گرفتن. یعنی چه روحیشون خراب میشه؟ با چه رویی میخواید باز کنکور برگزار کنید و بگید تلاش کنید؟» کاربری به نام مازیار نوربخش هم چنین واکنش نشان داده:«این چه روش مدیریت است؟ برای اینکه چند صد متقلب ناراحت نشوند حق هزاران نفر دیگر پایمال می شود و زحمات و آرزوهایشان بر باد می رود». کاربری دیگر در توئیتر نوشته که:«آقایان مسئول، والله قیامت ازتون قبول نمی‌کنن که این ۱۰۰۰ نفر متقلب کنکور دیگه دانشجو بودن؛ نه داوطلب!» یک کاربر دیگر هم نوشته:«تقلب ۱۰۰۰ نفر در کنکور ۱۴۰۱ محرز شده ولی چون دیگه دانشجو شدن و شماره دانشجویی دارن کمیسیون اصل ۹۰ مجلس گفته نمیشه باهاشون برخورد کرد. منطق ارسطویی و افلاطونی فواره میزنه از توییت...» کاربری دیگر هم این‌چنین تند و تیز واکنش نشان داده که:«هزار دانشجو با خرید سئوالات کنکور به رشته پزشکی و مهندسی راه یافته‌اند و کسی هم نمیتواند آنها را اخراج کند. برای همین دانشگاه‌ها تبدیل به اشرافکده، عشرتکده، لاتخانه و شیره‌کش خانه شده، چون آقازادگان و نوکیسگان راحت مشغول خرید کنکور هستند و اقشار تهیدست هم سرگردان.» کاربری دیگر از دادستانی خواسته که ورود به این ماجرا کرده و متقلبان را تحت پیگرد قانون قرار دهد.
عصبانیت نخبگان دانشگاهی
علی شریفی زارچی، از اساتید معروف دانشگاه شریف هم واکنش جالبی به این ماجرا داشته:«جمع بزرگی با تقلب در کنکور بهترین رشته‌های دانشگاهی را بناحق اشغال کرده‌اند و مجلس چنین وقیحانه حق سایر داوطلبان را لگدمال کرده و از اخراج آنها و ایفای حق سایرین جلوگیری کرده و وزیر علوم هم از آن دفاع می‌کند؟ ذره‌ای شرم و حیا در وجودتان نیست؟» محمد فاضلی، جامعه‌شناس مطرح کشورمان هم نوشته:«وزیر علوم گفته: «با متقلبین کنکور ۱۴۰۱ برخورد نشد، چون حالا دیگر دانشجو شده‌اند و برای ایشان آثار روحی و روانی در پی دارد.» به ایشان بفرمایید این رانت شرم‌آور، آثار مخربی بر روح و روان میلیون‌ها ایرانی دارد. ترجیح هزار نفر بر میلیون‌ها نفر، عین عدم عقلانیت و توجیه مسخره‌ای است.» عباس عبدی، صاحبنظر نام‌آشنا هم در این‌باره نوشته:«این (اشاره به ویدئوی پاسخ وزیر درباره تقلب‌ها) پاسخ آقای وزیر نشان می‌دهد که اصل ۷۳ قانون اساسی را نخوانده‌اند. مطابق این اصل تفسیر قوانین عادی، در صلاحیت مجلس است. تفسیر نوعی قانونگذاری است و کمیسیون حق چنین کاری را ندارد و باید قانون استفساریه در مجلس تصویب شود.» و سمیه توحیدلو، جامعه‌شناس نیز با اشاره به توضیحات علی شریفی زارچی، نگاشته است: «افسوس بر این نهاد علم و وای بر این متولیان سالم نگاه داشتن این نهاد...»
دیدگاه تان را بنویسید