رئیسی در شرایط اخراج و تعلیق گسترده دانشجویان و اساتید از بخشودگی سخن گفت
«امتداد» عفو به دانشگاه‌ها هم می‌رسد؟
سعیده علیپور
خـبــر آزادی زنــدانیـان سیـاسـی و بازداشت‌شدگان اعتراضات اخیر، در حالی نوید مدارا در گوش شهروندان زمزمه می‌کند که در سوی دیگر مناسبات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور، محرومیت‌های سنگین بر گُرده دانشگاه‌ها نهاده می‌شود؛ به طوری که کمیته‌های انضباطی در هفته‌های اخیر فعالیت علیه دانشجویان و اساتید را چنان شدت بخشیده‌اند که پی در پی خبرهای تازه‌ای از تعلیق و اخراج و احکام کمیته انضباطی علیه اساتید و دانشجویان به گوش می‌رسد. مواردی که نگرانی‌ها را از افزایش فضای تک قطبی در دانشگاه‌ها و اشغال کرسی‌های هیات‌علمی از سوی تنها بخش کوچکی از طیف‌های فکری جامعه، تقویت می‌کند.
در یکی از تازه‌ترین موارد کمیته انضباطی دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس شماری از دانشجویان این دانشگاه را به تعلیق اجرایی یا مشروط از تحصیل و تبعید و انتقال اجباری به دانشگاه‌های دیگر محکوم کرده است.
این مورد و سایر موارد تعلیق از تحصیل، در کنار تعداد فراوان اساتیدی که جدیدا به بهانه عدم جذب از سوی هیات علمی دانشگاه یا بازنشستگی و موارد دیگر از دانشگاه طرد شده‌اند، به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران، رفتار دوگانه‌ای است که اثر مثبت اقدامات اخیر دستگاه قضایی برای آزادی زندانیان و سیاست عفو عمومی در خصوص معترضان را نه تنها کمرنگ خواهد کرد که به زیان همدلی و اعتماد عمومی تمام خواهد شد.
از بخشودگی در امتداد عفو تا «تدبیر دشمن‌سوز»
دیروز ابراهیم رئیسی در سخنرانی به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب گفت که «در راستای نگاه پدرانه رهبر معظم انقلاب اسلامی و عفو قضایی تعداد زیادی از متهمان و محکومان اغتشاشات اخیر، دولت به منظور امتداد این رویکرد حکیمانه در حوزه‌های سیاسی و اجتماعی از ایشان کسب اجازه کرد و با موافقت معظم له، دانشجویان و چهره‌های فرهنگی، ورزشی، رسانه‌ای نیز که در اثر اقدامات غیرقانونی مشمول محدودیت‌هایی شده‌اند، مورد عفو و بخشودگی قرار خواهند گرفت.»
دیروز عبدالله گنجی، مدیرمسئولِ کثیرالتوئیت، روزنامه همشهری نیز در توئیترش نوشت: «دانشجویان و چهره‌های فرهنگی، ورزشی، رسانه‌ای که در اثر اقدامات غیرقانونی مشمول محدودیت شده‌اند، مورد عفو و بخشودگی قرار خواهند گرفت. ایجاد تسهیلات بی‌سابقه برای بازگشت ایرانیان خارج از کشور و رفع محدودیت حتی برای آن دسته که در مقاطعی مرتکب اقدامات خلاف قانون شده‌اند».
او در حالی پی نوشت این توئیتش را به هشتگ پرطمطراق «تدبیر دشمن‌سوز» مزین می‌کند که همزمان با اظهاراتش، در دانشگاه‌ها شمشیر‌آخته کمیته‌های انضباطی سخت مشغول پالایش دانشجویان و اساتید است. همزمانی که این سوال را در ذهن بسیاری به وجود می‌آورد که این تدبیر دشمن‌سوز با وجود اخبار فراوان تعلیق و اخراج، شامل چه کسانی است و هدفش تحمل و مدارای مخالفان است یا تنها تمهیدی دیگر برای فراخوان سکوت ملی.
خبرهای پرتکرار تعلیق دانشجویان و اخراج اساتید
پس از مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت‌ارشاد، دانشگاه‌ها یکی از اصلی‌ترین مراکز اعتراضات بودند. اما چندی است، که فضای عمومی مراکز آموزشی آرام‌تر از گذشته شده است. با این حال مسئولان وزارت علوم که در چند ماه گذشته سخت مقهور و برآشفته این اعتراضات بودند، حال بجد به دنبال تنبیه و حذف اساتید و دانشجویان معترض برآمده‌اند. نگاهی به ابلاغ شیوه‌نامه جدید انضباطی به دانشگاه‌ها که در آن جرایم سنگین‌تر از گذشته شده است، احتمالا موید این ادعاست.
در همین راستا، دیروز کانال شوراهای صنفی دانشجویان کشور از صدور احکام سنگینی از سوی کمیته انضباطی دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس خبر داد.
براساس این گزارش یکی از دانشجویان پرستاری به نام داوود حسنی امجد، به «دو ترم تعلیقی اجرایی و دو ترم تعلیق مشروط» از تحصیل محکوم شده است.
این کمیته همچنین احمد افسرده‌حال و امید شاهدپور، دو دانشجوی دیگر پرستاری، را به «یک ترم تعلیق اجرایی و یک ترم تعلیق مشروط» محکوم کرده است. در این احکام، مهدی رئیسی، دانشجوی هوشبری به «یک ترم تعلیق اجرایی» و فرزاد برگ‌ریزان، دانشجوی پزشکی این دانشگاه نیز به «دو ترم تعلیق اجرایی» از تحصیل محکوم شده‌اند.
کمیته انضباطی دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس در مورد دو دانشجوی دیگر هم علاوه‌بر «تعلیق از تحصیل»، احکام تبعید و انتقال اجباری به دانشگاه‌های دیگر صادر کرده است. طبق این احکام، حدیث جهانگیر، دانشجوی رشته بهداشت، علاوه‌بر «دو ترم تعلیق اجرایی» و «انتقال به دانشگاه شهرکرد» محکوم شده است. عارف بیاتی، دانشجوی رشته فوریت پزشکی، هم علاوه‌بر «دو ترم تعلیق اجرایی» از تحصیل، به «انتقال از دانشگاه بندرعباس به گراش فارس» محکوم شده است.
به اعتقاد صاحبنظران، اخراج اساتید و دانشجویان اثر مثبت اقدامات اخیر دستگاه قضایی برای آزادی زندانیان و سیاست عفو عمومی در خصوص معترضان را کمرنگ خواهد کرد
شوراهای صنفی دانشجویان کشور همچنین اعلام کرد که کمیته انضباطی «تعداد زیادی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس» را نیز به «یک ترم تعلیق اجرایی یا مشروط» از تحصیل، توبیخ و تذکر کتبی محکوم کرده است.
در روزهای گذشته نیز اخراج و تعلیق دانشجویان دانشگاه زابل توسط کمیته انضباطی این دانشگاه خبرساز شده بود.
براساس این گزارش در تاریخ ۱۶ بهمن، احکام اخراج مژده سعادتی دانشجوی رشته بازیگری، سارا جهان‌تیغ دانشجوی رشته فیزیک و شهاب کمالی دانشجوی مهندسی عمران، از این دانشکاه صادر و ابلاغ شده بود. همچنین سیاوش فتاحی دانشجوی مهندسی کشاورزی به دو ترم محرومیت از تحصیل به همراه محرومیت از امکانات رفاهی محکوم شده است.
کانال شوراهایی صنفی دانشجویان کشور نوشت که دانشجویان این دانشگاه پس از تلاش برای صرف ناهار به صورت مختلط در سلف، به بهانه‌‌های متفاوت به کمیته انضباطی احضار شده و چنین احکامی را دریافت کرده‌اند.
در کنار موارد ذکر شده، اخبار جسته‌وگریخته‌ای در خصوص موارد تعلیق در دانشگاه‌های تهران، شریف، امیرکبیر و ... نیز شنیده شده است.
با این حال روز جمعه 21 بهمن ماه رئیس دانشگاه تهران به معاون دانشجویی این دانشگاه ابلاغ کرد تا پرونده‌های انضباطی تشکیل شده در پی حوادث اخیر، بررسی مجدد شوند.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، سید محمد مقیمی، در ابلاغ خود تاکید کرد تا «پرونده انضباطی دانشجویانی که در اثر القائات و تبلیغات دشمنان مرتکب رفتارهای نادرست و جرایمی شدند و اکنون با برملا شدن نقشه معاندین و جریان‌های ضد انقلاب، با اظهار پشیمانی و ندامت تقاضای بخشش دارند، مجدداً در شورای انضباطی دانشجویان دانشگاه مطرح، بررسی و تصمیم‌گیری شود».
مسئولان وزارت علوم که در چند ماه گذشته سخت مقهور اعتراضات بودند، حال بجد به دنبال تنبیه و حذف اساتید و دانشجویان معترض برآمده‌اند. نگاهی به ابلاغ شیوه‌نامه جدید انضباطی به دانشگاه‌ها که در آن جرایم سنگین‌تر از گذشته شده است، موید این ادعاست
اخراج اساتید با شدت ادامه دارد
حذف برخی اساتید رویه جدیدی در دانشگاه‌ها نیست. سالهاست که با روی کار آمدن جریان‌های تندرو در وزارت علوم، شماری از اساتید مشمول همین موضوع می‌شوند. هر چند این حذف‌ها هیچ‌گاه به عنوان اخراج از سوی مدیریت دانشگاه‌ها و وزارت علوم مورد پذیرش نبوده است، اما این قانون نانوشته در هفته‌ها و ماه‌های اخیر و در پی حمایت برخی از اساتید از اعتراضات و دانشجویان معترض با شدتی بیش از گذشته تکرار می‌شود.
به تازگی امیر مازیار عضو هیات علمی دانشکده علوم نظری و مطالعات عالی هنر دانشگاه تهران از تعلیق خود و همچنین کوروش گلناری دیگر استاد این دانشگاه خبر داد. مازیار روز سه‌شنبه ۱۹ بهمن در اینستاگرام نامه تعلیق خود را که از سوی رئیس دانشگاه هنر صادر شده، منتشر کرد که در آن نوشته شده بود که وی «از کلیه ساحت‌های آموزشی و پژهشی تا زمان رسیدگی در مراکز ذیصلاح، محروم» خواهد شد.
این استاد دانشگاه نوشت: «بر اساس اطلاعاتی که دارم کوروش گلناری عضو هیئت علمی دانشگاه هنر و مدیر گروه مجسمه‌سازی هم تعلیق شده است».
او همچنین با اشاره به فشارهای موجود بر دیگر همکارانش نوشت: «روند بازنشستگی اجباری استادان در دانشگاه آزاد وجود داد و اخیرا دکتر موسی اکرمی عضو گروه فلسفه واحد علوم و تحقیقات بازنشسته شده است».
از سوی دیگر برخی دیگر از منابع نیز اخیر از اخراج مرتضی مردیها عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و زهرا خشک‌جان استادیار دانشگاه باهنر کرمان به دلایلی مشابه خبر داده‌اند.
پیشتر نیز خبرهایی از اخراج بیش از 10 استاد مدعو دانشگاه فردوسی مشهد و چند استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران به دلیل حمایت از دانشجویان معترض از سوی کانال‌های تلگرامی این دانشگاه‌ها منتشر شده بود.
انتشار نامه ۹ استاد دانشگاه آزاد تهران به رئیس دانشگاه آزاد در خصوص اخراجشان از دانشگاه در روزهای اخیر مهر تاییدی، بر سخنان کسانی بود که مدعی آغاز موج اخراج اساتید در دانشگاه‌ها بودند. در نامه این 9 استاد دانشگاه آزاد آمده بود در حالی که سرگرم برگزاری امتحانات بودند دفتر ریاست دانشکده، تلفنی و بدون هیچ مقدمه قبلی از آنها خواست به امور اداری مراجعه و تشریفات بازنشستگی خود را انجام دهند. در حالی که این اساتید بازنشستگی خود را اجباری و معطوف به حذف لایه‌های دور‌تر از قدرت می‌دانند، محمد قربانی معاون امور مجلس و سخنگوی دانشگاه آزاد اسلامی اخراج این اساتید در پی اعتراضات اخیر را کاملا رد کرده و می‌گوید: «مساله کاملاً اداری است و براساس مقررات عضو هیأت علمی در مرتبه استادیاری با سن ۶۰ سالگی یا ۳۰ سال خدمت، بازنشسته می‌شوند».
حتی در صورت صحت غیر سیاسی نبودن بانشستگی اجباری اساتید دانشگاه آزاد، حذف محسن برهانی، حقوقدان و «دانش‌آموخته حوزه علمیه قم»، را از هیات علمی دانشگاه تهران، حذفی تماما سیاسی می دانند. برهانی صدور و اجرای احکام اعدام برای معترضان را مورد پرسش قرار داده و توییت‌هایی را درباره تلاش‌ها برای پرونده‌سازی و اخراجش از دانشگاه منتشر کرده بود.
در حالی این روزها بسیاری نگران تک قطبی شدن، هر چه بیشتر فضاهای آکادمیک هستند که به نظر می‌رسد، این شیوه برخورد در فضای دانشگاه، حس ناامنی را در بین دانشجویان تقویت و آثار مخرب روانی فراوانی هم به دنبال خواهد داشت.
دیدگاه تان را بنویسید