درباب شعارنویسیها و احوال آشفته این روزهای شهر
دیوارهای شهر چه میگوید؟
بر کسی پوشیده نیست که طی بیش از دو ماه گذشته سیمای شهرها چگونه با شعارنویسیهای گسترده دگرگون شده است. برخی از ناظران سیاسی و جامعهشناسان بر این باور هستند که فیلترینگ و محدودیتهای فضای مجازی موجب شده، در میانه ناآرامیهای اخیر، برای نمایش اعتراض مجدداً به این تاکتیک قدیمی رجوع شود. در سوی مقابل این رویکرد، جریانی در کشور تحلیلشان این است که شعارنویسیها، نتیجه توطئههای خارجی و پدیدهای تصنعی است که ریشهای در اعتراض شهروندان ایرانی ندارد.
به گزارش فرارو، شعارنویسیهای این روزها تنها نتیجه یک انحراف یا تهییج هیجان نیست، بلکه میتوان از آن به عنوان آینه تمامنمای احوالات این روزهای کشور یاد کرد. حال و روزی که هیچ خوب نیست و هیچکسی نمیتواند مدعی عادی بودن وضعیت باشد. این روزها هیچ چیز عادی نیست؛ حتی دیوارها! دیوارهای این شهر، پر از دیوارنگارههایی نامعمول هستند که به جای خلق یک تصویر هنری و زیبا، یکی بر آن شعار نوشته و یکی آن را مخدوش کرده است. آشفتگی بر دیوارهای این شهر جولان میدهد؛ همانند آنچه در جامعه در جریان است. سامانه ۱۳۷ شهرداری تهران، اخیراً گزارش داده که درخواست برای پاک کردن دیوار نوشتهها از سوی شهروندان، رشدی ۶ هزار درصدی داشته است.
نگاه ابتدایی و برخی از افراد این است که اساسا داستان شعارنویسیهای این روزها، توطئه دشمنان و سرسپردگان خارجی بوده که در قبال دریافت پول یا هیجانات، چنین اقدامی را انجام میدهند. چنین رویکردی، با عادی انگاشتن وضعیت، اساس صورت مساله را انکار و وضعیت را عادی نمایش میدهد. گویی آب از آب تکان نخورده و تمامی آنچه که به عنوان شعارنویسی در شهرها شاهد هستیم، نتیجه یک توطئه خارجی است. چنین رویکردی طی سالهای متمادی از سوی برخی از مسئولین و نهادهای رسمی، در پیش گرفته شده، اما نه تنها دستاوردی نداشته، بلکه همواره بر دایره بحرانها افزوده است. در وضعیت کنونی نیز انکار و عادیانگاری واقعیت شعارنویسیهای این روزها که به معضل و دردسری عینی (برای نیروهای نظامی و امنیتی) و زیباییشناختی (برای سیمای شهر) تبدیل شده، به معنای عدم درک صحیح از علت و پیامدهای رخداد است.
نقصانهای نگاه نخست، ضرورت طرح نگاه دومی را مطرح میکند که بر اساس آن شعارنویسی به عنوان مسالهای مهم که باید مورد ارزیابی و بررسی قرار بگیرد، پذیرفته میشود. در این نگاه، شعارنویسیهای اخیر رخدادی غیرمعمول مورد ارزیابی و علت ظهور مجدد چنین پدیده اعتراضیای در کانون توجه قرار میگیرد. در واقع، پذیرش صورت مساله، مهمترین بخش حل بحران نیز هست. تا زمانی که پذیرفته نشود با مسالهای غیرمعمول همچون پدیده شعارنویسی مواجه هستیم، نمیتوان برخوردی معمول و منطقی با این موضوع داشت.
حکایت آشفتگی دیوارها از حالوروز «شهر»
این روزها کشور وضعیت نسبتا دشواری را طی میکند که در نتیجه آن تمامی امور و حوزهها، سیاسی (سیاستزده) شدهاند. دوقطبیای خطرناک بر جامعه سایه افکنده که اقتصاد، ورزش، فرهنگ و یا به عبارت دقیقتر جزء جزءِ زندگی روزمره ایرانیان را فراگرفته است.
بر سیاق همان رشد ۶ هزار درصدیِ درخواست شهروندان برای پاک کردن شعارنویسیها از سامانه ۱۳۷ شهرداری تهران، به نظر میرسد مطالبه عمومی بازگرداندن زیبایی به شهر است. اکنون همه میخواهیم زیبایی به شهر بازگردد؛ دیوارها تمیز شوند یا به عبارت سادهتر وضعیت به شرایط عادی بازگردد. بدون تردید برای نایل شدن و تحقق چنین هدفی نگاه پلیسی و دستوری نه پاسخگو بوده و نه خواهد بود، آنچنان که در گذشته نیز نبوده است!
اکنون زمان تعامل با شهر و دیوارنگارههایش است؛ این مسئولیت خطیر نیز برعهده کسی نیست، جز «نهادهای رسمی.» اکنون زمان آن است که در تعامل با این اجتماع و شهرونداناش بازنگری صورت بگیرد. مناسبات تغییر کند و مطالبات زمانه فهم شود. نگاه آناکرونیستی (زمانپریشانه) تنها و تنها عامل تداوم انسداد سیاسی کنونی و افزایش سطح بحران بوده و خواهد بود.
دیدگاه تان را بنویسید