۴۰۰ هزار کسب‌ و کار در معرض نابودی

انجمن تجارت الکترونیک تهران در بیانیه‌ای اعلام کرد که قطع دسترسی به اینستاگرام در ایران بیش از ۴۰۰ هزار کسب‌ و کار را با خطر نابودی و امرار معاش بیشتر از یک میلیون نفر را با مشکلات جدی روبه‌رو کرده است.

در کمتر از 10 روز گذشته بیشتر شبکه‌های اجتماعی در ایران زیر تیغ فیلترینگ رفته‌اند. از سوی دیگر اینستاگرام به عنوان بستری که کسب‌وکارهای خرد بسیاری بر روی آن فعال بوده نیز فیلتر شد که این موضوع نگرانی و اجرای چراغ خاموش طرح صیانت در روزهای اخیر را تشدید کرد.

در همین باره انجمن تجارت الکترونیک تهران با انتشار بیانیه‌ای ضمن تسلیت به دلیل از دست دادن جمعی از هم‌وطنان در اعتراض‌های اخیر، اعلام کرد: «این انجمن وظیفه خود می‌داند، هم‌سو با نظر اکثریت شرکت‌های عضو این تشکل، اعتراض خود را به فیلترینگ و محدودیت‌های اعمال شده بر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی اعلام کند».

نویسندگان این بیانیه با تاکید بر اینکه فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی، برخورد قهری با کاربران این فضا و ده‌ها تصمیم اشتباه دیگر، تیشه به ریشه تجارت الکترونیک کشور زده، اعلام کردند: «این بار موجی از نارضایتی در بین پرسنل شرکت‌ها و کسب‌وکارهای فناور پدید آمده و باعث اعتصاب بخشی از کارکنان این شرکت‌ها شده است». اشاره این بخش از بیانیه به اقدام برخی کارکنان اسنپ و دیجی‌کالا است که با انتشار بیانیه‌ای دست از کار کشیده‌اند.در بخش پایانی بیانیه انجمن تجارت الکترونیک تهران ضمن اشاره به شیوه تصمیم‌گیری فعلی درباره مدیریت اینترنت و ضربه‌ای بازگشت ناپذیر بر پیکره اقتصاد دیجیتال کشور آمده است: «این روند مسیر مهاجرت نخبگان را هموارتر کرده است. در نهایت این انجمن مسئولیت شرایط موجود را به طور کامل به عهده نهادهای تصمیم‌ساز می‌داند».

این بیانیه در حالی منتشر شده است که وزیر ارتباطات روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیئت دولت به فیلتر اینستاگرام و واتس‌اپ اشاره کرد و اعلام کرد: «این پلتفرم‌های عمدتا آمریکایی در اعتراضات اخیر نقش داشته‌اند و به مردم آسیب زده‌اند. او همچنین رفع فیلتر این پلتفرم‌ها را وابسته به نظر مراجع ذی‌صلاح دانست». او همچنین به کسب‌ و کارها پیشنهاد کرد که برای فعالیت خود روی پلتفرم‌هایی که تابع قانون جمهوری اسلامی نیستند، سرمایه‌گذاری نکنند.در واکنش به این اقدام اعتراضی انجمن تجارت الکترونیک تهران، مجتبی توانگر، رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس، به «صاحبان کسب‌ و کارهای آنلاین» هشدار داد: «برای ایجاد یک حصار امن از اقتصاد خود باید موضوع را پیگیری و تکذیب کنند».

لطف‌الله سیاهکلی، نماینده مجلس، نیز با اشاره به تداوم قطع اینترنت تا زمان ادامه اعتراض‌ها گفت: «فضای مجازی به یکی از بزرگ‌ترین مکان‌ها برای توطئه‌چینی دشمنان تبدیل شده است، بالاخره امنیت هزینه دارد، نمی‌شود که به‌ خاطر بالا بودن نرخ قطعی اینترنت، امنیت را نادیده بگیریم».

عرض بی‌تقصیری از جانب وزیر

با وجود همه اینها دیروز وزیر ارتباطات با متهم کردن مغرضان از فیلترهای اخیر اعلام برائت کرد و خود را بی تقصیر دانست.

عیسی زارع‌پور در یادداشتی در فضای مجازی نوشت: «در حاشیه جلسه هیات دولت در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران محترم در مورد محدودیت‌های ایجاد شده در روزهای اخیر برای برخی پلتفرم‌های خارجی عرض کردم که این محدودیت‌ها توسط مراجع ذیصلاح امنیتی به ما ابلاغ شده است و برداشتن آنها هم به تشخیص همان مراجع است. امروز دیدم که یک روزنامه با بداخلاقی، عکسی که مربوط به خوش و بش بخش دیگری از مصاحبه است را تیتر صفحه اول خود کرده است و نوشته «بستن و خندیدن»! و اینگونه القا کرده است که وزیر از محدودیت‌های اعمال شده خوشحال است! من فیلم این بخش از عرائضم را در اینجا گذاشتم و فیلم کامل هم در سایت وزارتخانه موجود است و خودتان می‌توانید قضاوت کنید».

وی با حامی دانستن خود از کسب و کارهای دیجیتال اعلام کرد: «در شرایط پیش رو که به دلیل تصمیم مراجع ذیصلاح امنیتی، محدودیت‌هایی برای برخی پلتفرم‌های خارجی ایجاد شده است، ضمن رایزنی با نهادهای مذکور، تمام تلاش خود را برای حل مشکل کسب و کارهای برخط و همچنین تقویت زیرساخت‌ها و پلتفرم‌های داخلی برای میزبانی کسب و کارها و هموطنان عزیز به کار بسته است».

طرح صیانت بدون تصویب اجرا شد؟

طرح نظام تنظیم مقررات فضای مجازی که معمولاً با نام طرح صیانت شناخته می‌شود، مدت‌ها است که از دستور کار مجلس خارج شده و با ایراداتی که مرکز پژوهش‌های مجلس به آن وارد کرده تصویب آن در مجلس منتفی و برای رسیدگی به شورای عالی فضای مجازی ارجاع داده شده است. با این حال به نظر می‌رسد بخش قابل توجه آن در حال اجراست.

اخبار مربوط به مصوبات شورای عالی فضای مجازی، تجربه کاربران و تحلیل کارشناسان از وضعیت کنونی اینترنت کشور نشان می‌دهد بخشی از طرح صیانت تصویب شده، بخشی بدون تصویب در حال اجرا است و بخش‌های دیگری نیز فعلاً وضعیت مشخصی ندارند.روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه توییتر خود به موضوع اجرایی شدن این طرح اشاره کرده و درباره موضوع فیلترینگ دائمی اینستاگرام و واتساپ نوشت:«به نظر می‌رسد نسخه کاملی از طرح صیانت در حال اجراست و گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که احتمالاً فیلترینگ اینستاگرام و واتساپ دیگر رفع نخواهد شد و آن‌ها به سرنوشتی مشابه تلگرام دچار خواهند شد تا درآمد بیش از ۹ میلیون نفر درمعرض تهدید جدی قرار بگیرد».

سایر کاربران توییتر نیز با اعتراض به همین اجرایی شدن بدون تصویب قانونی طرح صیانت واکنش نشان داده و توییت‌هایی را منتشر کرده‌اند. کاربری در یکی از این توییت‌ها چنین نوشته است: «اگر متوجه شدید که طرح صیانت در حال اجرا است بدونید غیر قانونیه و سرخود انجام می‌دن این یک نمونه از عمل نکردن به قانون در کشور ماست که توسط عده‌ای اعمال می‌شه. همین‌ها باعث آشوب در کشور می‌شوند».