دومینوی هولناک درخت‌کشی

 نفیسه محمدزاده

این روزها قطع و قلع و قمع درختان به یکی از خبرهای پرتکرار رسانه‌ها تبدیل شده است. خبری که آه از نهاد هر انسان دغدغه‌مند و دوستدار محیط زیست برمی‌آورد. هر از گاهی که توالی آن رو به کاهش است خبر تأسف‌بار کشتن و قربانی کردن درختان یک منطقه با انگیزه‌های منفعت‌طلبانه مطرح می‌شود، یکی، دو روزی بازتاب دارد و بعد با خبری دیگر از این دست تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد؛ دومینویی هولناک و نگرا‌ن‌کننده که در گوشه و کنار کشور در حال پیشروی است.

و اما جدیدترین خبر دیروز منتشر شد: یک منبع آگاه در شورای شهر تهران اعلام کرد طی بازدید‌هایی که از مجموعه ورزشی انقلاب داشته، متوجه قطع حدود ۳۰ اصله درخت در این مکان شده است.

این منبع گفته موضوع قطع درختان در مجموعه ورزشی انقلاب را به شهرداری منطقه اعلام کرده و منتظر گزارش است.

خبرهای دیگر از  مجموعه ورزشی انقلاب تهران حکایت از این دارد که این۳۰ اصله درخت که ظاهرا قدیمی و تنومند هم بوده‌اند، بدون هماهنگی و توجیه قطع شده‌اند و حتی اطلاعی از عاملین آن هم در دست نیست.

گفتنی است طی سال‌های گذشته هم چنین اتفاقی برای درختان مجموعه ورزشی انقلاب تهران رخ داده بود که در همان زمان هم واکنش‌های بسیاری را در پی داشت و در نهایت هم مشخص شد که قرارداد بد مجموعه با یکی از پیمان‌کاران، باعث شده تا هیچ خسارت و محکومیتی متوجه عاملان قطع درخت نشود.

همه اعتراض می‌کنند، اما هیچ‌کس مانع نمی‌شود

آش قطع درختان در تهران توسط نهادهای دولتی و خصوصی به قدری شور شده است که این موضوع با واکنش مسئولان شهری از جمله شورای شهر و شهرداری تهران نیز همراه بوده است. همه اعتراض می‌کنند، اما درنهایت مشخص نیست کدام مرجع باید مانع از این اقدام به نوعی سبعانه شود.

در جلسه اخیر شورای شهر که روز سه‌شنبه برگزار شد نیز قطع درختان در شهر، مورد توجه قرار گرفت. عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران در این مورد گفت: گرده‌افشانی یک کارخانه سیمان در بوستان گلریز منطقه ۱۹ منجر به خشک شدن درختان و پس از آن قطع این درختان شده است.

ناصر امانی، ادامه داد: باید این موضوع را از کارخانه پیگیری کرد که درختان بوستان گلریز را خشک می‌کنند. در منطقه یک نیز شهرداری بارها هشدار داده و اعلام کرده که مجوز ورود به ملک شخصی افراد را ندارد اما این مساله دغدغه مردم است. باید اپیدمی قطع درختان را مورد پیگیری قرار دهیم.

در این جلسه رئیس شورای اسلامی شهر تهران نیز درخصوص قطع درختان، خاطرنشان کرد: ما باید به ریشه آنچه که به قطع درختان می‌انجامد، بپردازیم و با شورای عالی معماری و شهرسازی در این زمینه همکاری داشته باشیم.

 مهدی چمران گفت: بحث این است که درختان در برخی املاک میلیاردها تومان ضرر به برخی افراد می‌زنند و از این رو به قطع آن اقدام می‌کنند. ما باید کاری کنیم که درخت ضرر نباشد.

امانی در جلسه روز یکشنبه شورا نیز در تذکر پیش از دستور خود ضمن هشدار در خصوص اپیدمی قطع درختان گفت: متاسفانه به تازگی شاهد بودیم که یک نهاد علمی که نام یکی از ائمه را به همراه دارد اقدام به قطع درختان کرده است.

وی که اشاره‌اش به دانشگاه الزهرا بود، با بیان این‌که اگر یک فرد حقیقی یا یک شرکت تجاری اقدام به قطع درخت کند علتش مشخص است اما این‌که یک نهاد دانشگاهی اقدام به خشک کردن و قطع درختان کند قابل پذیرش نیست. این در حالی است که این مرکز در گذشته ۱۱ درخت را قطع کرده بود و جریمه مالی شده بود؛ اما حتی یک ریال نیز جریمه نداده و حالا مجددا نسبت قطع درختان اقدام کرده است. براساس قانون هیچ کس نمی‌تواند نسبت به قطع و یا جابه‌جایی درختان اقدام کند مگر آنکه کمیسیون ماده هفت و شهرداری تشخیص جابه‌جایی یا قطع بدهند که این مهم نیز باید توسط سازمان بوستان‌ها انجام شود.

عضو شورای شهر تهران با بیان این‌که وقتی مردم می‌بینند که در حاشیه خط راه‌آهن در منطقه ۱۷ درخت قطع شده اما عاقبت آن مشخص نشد یا در امامزاده چیذر سرانجام قطع و جابه‌جایی درخت مشخص نشد نسبت به این حفاظت مأیوس شده و متخلفان نیز جری‌تر می‌شوند و باید منتظر باشیم که در آینده قطع درختان از سوی نهادهای عمومی و دولتی افزایش یابد.

به موضوع فضای سبز بسیار حساسیم

 شهردار تهران در پاسخ به امانی مبنی بر اینکه گفته می‌شود دانشگاه الزهرا(س) حتی یک ریال هم جریمه‌اش را پرداخت نکرده، گفت: محل صدمه زدن به درختان مهم نیست که در کجا این اتفاق افتاده اما در هر کجایی که به درختان صدمه بزنند حتما مسیر قانونی برای مواجهه با آن طی می‌شود.

علیرضا زاکانی در پاسخ به این سوال که آیا نباید قوانین سختگیرانه‌تری اعمال کنید، افزود: در حال حاضر قوانین سختگیرانه است و اگر کسی متوجه این حجم سختگیری قانون باشد هزار سال هم به سراغ این کار (خشک و قطع درختان) نمی‌رود.

دادستان تهران دستور  برخورد قاطع داد

دادستان تهران دستور برخورد قاطع با عاملان قطع درختان را برای سرپرستان دادسراها صادر کرد

در جلسه علی صالحی  با معاونان دادستانی و سرپرستان نواحی ۳۲ گانه دادسرای عمومی و انقلاب تهران مقرر شد: در دادسراهای تخصصی، سرپرستان دادسراها تغییر کاربری املاک را با دقت رصد کنند و با عوامل اخلال در حقوق عامه و تضییع حقوق بیت‌‌المال در حوزه منابع طبیعی و ساخت و سازهای غیرمجاز در بستر رودخانه‌ها و یا خشکاندن و قطع درختان معابر و خیابان‌ها با قاطعیت برخورد کنید.

جرائم قطع و خشکاندن درختان بازدارنده است؟

درختان سطح شهر مدت زمان زیادی است که هدف دست اندازی شهروندان و نهادها برای ساخت و ساز قرار گرفته و تنها لکه‌های کوچکی از آنها باقی مانده که آن هم هر روز با خطر قطع و خشکاندن درختان و تبدیل به برج و بنا روبروست. خبرهای تلخ خشکاندن درختان توسط برخی شهروندان و در نظر گرفتن جریمه‌ برای جلوگیری از این تخلفات از بحث‌های داغی است که این روزها مطرح و این سوال مطرح می‌شود که آیا این جریمه‌ها بازدارنده هستند یا خیر؟

اخیر خبر خشکاندن درختان خیابان ولیعصر فقط برای دیده شدن نمای یک ساختمان و در فاصله اندکی پس از آن انتشار فیلم‌های دیگری در فضای مجازی از قطع و خشکاندن درختان درخیابان کاج و... نمونه‌ای از این اقدامات بود که با جریمه و برخورد قضایی مالک ساختمان روبه رو شد. اما شاید این آسیب با هر جریمه‌ای جبران نشود و این سوال مطرح شود که آیا این جریمه‌ها بازدارنده هستند یا خیر؟ که مدیرعامل سازمان بوستانها و فضای سبز شهر تهران به این سوال پاسخ داده و عنوان می‌کند که در صورت اجرای قانون، اینگونه جریمه‌ها بازدارنده هستند.

علی محمد مختاری در گفت‌وگو با ایسنا، در تشریح روند رسیدگی به تخلفات قطع و خشکاندن درختان در تهران به خشکاندن درختان خیابان ولیعصر(ع) اشاره کرد و افزود: پس از اعلام تخلف، پرونده در کمیسیون ماده ۷ مطرح و اتخاذ تصمیم شد و در نهایت ۱۱۷ میلیارد تومان جریمه برای خشکاندن این درختان ارزشمند تعیین شد.

وی افزود: شهرداری منطقه نمی‌توانسته هیچ مجوزی در این خصوص به مالک ارائه کند. بنابراین این جریمه باید توسط مالک پرداخت شود. بی تردید پرونده‌هایی که تخلف در آنها انجام شده از طریق قانون برخورد با آنها انجام می‌شود و جریمه‌های تعیین شده اخذ می‌شود.

مختاری ادامه داد: جریمه‌های این حوزه در حساب مخصوصی واریز می‌شود که برای توسعه فضای سبز و تملک باغات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در یک سال اخیر تعداد این پرونده‌ها زیاد بوده که در مورد قطع درخت برخورد قانونی انجام می شود ولی اگر درختی در زیربنا قرار گرفته باشد کمیسیون ماده ۷ مجوز قطع درخت را نمی‌دهد؛ بلکه مجوز جابجایی یک یا دو اصله که در زیربنا قرار دارد را می‌دهد.

مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران درباره میزان بازدارندگی جرائم قطع و خشکاندن درختان سطح شهر تهران برای جلوگیری از تکرار چنین حوادثی گفت: این جرائم بازدارنده است. در حقیقت اگر قانون به درستی رعایت شود اینگونه تخلفات هم انجام نخواهد شد. قوه قضاییه به جد موضوع را دنبال می کند؛ بازرسی کل کشور هم درخواست اشد مجازات برای این متخلفین را دارد و برخورد با متخلفین انجام می شود. وقتی مالکی دست به چنین کاری می زند باید عواقب آن را نیز بپذیرد.

تهران،‌ تنها نیست

بلای جگرسوز قطع درختان تنها دامنگیر تهران نیست. دیگر شهرهای کشور نیز از این فاجعه مصون نیستند. شاهد این مدعا قطع درختان جنگلی در لاهیجان در اسفندماه گذشته، قلع و قمع درختان پادگان لشکر ۷۷ مشهد در خرداد ماه امسال که  موجی از انتقادها، نگرانی‌ها و واکنش‌ها را از سوی شهروندان و فعالان محیط زیست به دنبال داشت و در نهایت نیز با پاسخ روشنی از سوی مسئولان مربوطه همراه نشد. قطع درختان در جاده مخصوص کرج  در مرداد ماه که دادستان عمومی و انقلاب البرز به آن ورود کرد؛ و... است. بر این موارد می‌توان بیشمار افزود و واکنش‌ها و اعتراض‌ها را بازتاب داد، اما چه حاصل؟!