«مونسون» پیشروی می‌کند
۳۳ روستای جنوب سیستان و بلوچستان گرفتار سیلاب
سامانه بارشی «مونسون» به شرق فارس، هرمزگان، جنوب کرمان و جنوب سیستان و بلوچستان رسیده است. بارش‌های سیل‌آسا طی دو روز اخیر در جنوب سیستان و بلوچستان باعث مسدود شدن راه‌ها، قطع برق و بروز خسارت به منازل مسکونی شده است. طبق اعلام هواشناسی، آثار این بارش‌ها ممکن است بوشهر، هرمزگان، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد را هم تحت تاثیر قرار دهد. پدیده «مونسون» در تابستان روی اقیانوس هند تشکیل می‌شود و بارش‌های شدید و سیل‌آسا به دنبال دارد. کشورهای عمان و یمن نیز با سیل ناشی از پدیده مونسون روبرو شده‌اند. منابع محلی می‌گویند 35 روستا در جنوب سیستان و بلوچستان دچار سیلاب و آبگرفتگی شده‌اند.
به گزارش ایسنا، مدیرکل مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان در همین راستا گفت: از دیروز بارندگی شدید، ۸ شهرستان و ۳۳ روستای جنوب استان را گرفتار سیلاب کرده است.
علیرضا شهرکی افزود: هفت روستا در دلگان دچار خاموشی شده‌اند. سه مورد آب‌بردگی خودرو نیز گزارش شده اما با خسارت جانی همراه نبوده است.
مدیر کل مدیریت بحران استان ادامه داد: بر اثر طغیان رودخانه کاجو هم ارتباط ۳۳ روستای بالادست و پایین دست این رودخانه به مرکز شهرستان قصرقند قطع شده است.
بنابر گزارش‌های منابع محلی، محورهای ایرانشهر به مهرستان، مسیرهای خاش به سوران، سوران به مهرستان و خاش پسکوه، به علت آب گرفتگی و سیلابی شدن مسیرها به صورت موقت مسدود است.همچنین محور دلگان-زهکلوت و محوردلگان به ایرانشهر از بامداد دیروز به علت جاری شدن سیل و تخریب بستر راه تا اطلاع بعدی مسدود شده است .
بنابر اعلام مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان با توجه به احتمال بسته شدن مسیرهای ارتباطی در جنوب استان، به شهروندان توصیه شده به ذخیره‌سازی اقلام ضروری تا ۷۲ ساعت اقدام کنند و قبل از سفر از طریق سامانه تلفنی، اینترنتی و پیامکی ۱۴۱ از آخرین وضعیت راه‌ها مطلع شوند.
همچنین معاون اداره کل شیلات استان گفت: اسکله های گردشگری برای ورود گردشگران بسته شده است و به همه صیادان هشدار داده شده که از حضور درکنار ساحل خودداری کنند .
بارش‌ها خسارتی نداشته است
حسنی فرماندار نیکشهر گفت: بارش‌ها بجز آبگرفتگی چند منزل مسکونی، تاکنون خسارتی نداشته است. اما مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق سیستان و بلوچستان، گفت: باد و باران در این استان باعث خسارت به ۱۷ اصله پایه برق و یک دستگاه ترانس در شهرستان‌های دلگان، نگور و سرباز شد.
خلیل عوض‌زاده، تصریح کرد: تیم های معین از حوزه مرکز و شمال استان با استعداد نیرویی ۳۰ نفر و ۶ دستگاه ماشین‌آلات سبک و سنگین در حوزه جنوب مستقرند. وی افزود: اعضای ستاد بحران شرکت توزیع برق نیز در همه شهرستان‌های حوزه جنوب مستقر شده‌اند و به صورت مستمر شرایط را رصد می‌کنند.
آمادگی ۱۰۰درصدی مدیریت بحران برای مقابله با سیل جنوب
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور از آمادگی صدرصدی مدیریت بحران برای مقابله با سیل در چهار استان جنوبی کشور خبر داد.
محمد حسن نامی درباره آمادگی مدیریت بحران برای مقابله با سیل در چهار استان جنوبی کشور به ایسنا گفت: با توجه به هشدار قرمز سازمان هواشناسی کشور احتمال جاری شدن سیل در استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان و فارس تا پایان هفته جاری وجود دارد. این سیل هم اکنون در بخش‌هایی از سیستان و بلوچستان جاری شده که تاکنون خسارت جانی نداشته است.
وی ادامه داد: از زمان اعلام هشدار هواشناسی، سازمان مدیریت بحران آمادگی صد درصدی خود را برای مقابله با سیل احتمالی اعلام کرده و مدیران بحران استان‌ها و همچنین دستگاه‌های امدادی، خدماتی و انتظامی را در این استان‌ها به حالت آماده‌باش درآورده است.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور افزود: ستاد مدیریت بحران مراکز استان و شهرستان‌ها در حالت آماده باش قرار دارند که در صورت بروز هرگونه اتفاق در محل حادثه حاضر باشند و به مردم کمک کنند.
تجارب و عبرت‌های یک سیل در میانه تابستان
هیچ یک از آن ده‌ها نفری که در یک روز گرم تابستانی در حال آب‌تنی و تفریح در رودخانه رودبال استهبان بودند، هیچگاه تصورش را هم نمی‌کردند که درگیر چنین سیلابی شوند که دست‌کم جان ۲۲ نفرشان را بگیرد، اما آنچه که رخ داد ثابت کرد که هشدارهای سیل را باید بیشتر جدی بگیریم، حتی در چله تابستان.
روز جمعه ۳۱ تیرماه سال‌جاری، جاری شدن سیل تابستانی در رودخانه رودبال که از سه شهرستان نی‌ریز، استهبان و داراب در شرق استان فارس عبور می‌کند، حادثه ساز شد، حادثه‌ای که تا کنون منجر به مرگ دست‌کم ۲۲ تن شده و دو کودک نیز همچنان مفقودند. هم‌نشینی واژه‌های سیل در کنار نام استان فارس تداعی‌کننده خاطرات تلخ سیل پنجم فروردین‌ماه ۱۳۹۸ است. در کنار این تشابهات اما، تفاوتی پررنگ میان سیل امسال و سیل سه سال پیش وجود دارد. سیلی که اخیرا شرق استان فارس را درگیر کرد، در اخرین روز تیرماه یا درواقع در میانه فصل گرما رخ داده است. این در شرایطی است که در اذهان عمومی واژه سیل، با آب‌وهوای ناپایدار و فصول پربارش بهار و پاییز گره خورده است.
کسی باورش نمی‌شد
که در هوای آفتابی سیل بیاید
اولین پرسش این است که آیا وقوع سیل اخیر پیش‌بینی شده یا هشداری نسبت به آن داده شده بود، یا خیر. محمد حسن نامی، رییس سازمان مدیریت بحران کشور، معتقد است که سیل پیش‌بینی شده و حتی نسبت به وقوع آن هشدار هم داده شده بود، اما افرادی که آنجا بودند به دلیل آفتابی بودن هوا آن را جدی نگرفته و در واقع باور نکرده بودند که ممکن است در هوای آفتابی سیلی بیاید.
او در گفت‌وگو با ایسنا درباره جزئیات سیل اخیر در شرق استان فارس گفت: «این منطقه دارای دره‌ای زیبا و سرسبزاست که در فصل گرما به تفرجگاه و محل تفریح مردم بدل می‌شود. در روز جمعه، ۳۱ تیرماه حدود ۲۰۰۰ تا ۲۲۰۰ نفر در رودخانه واقع در این دره حضور داشتند. هنگامی که هشدار وقوع سیل صادر شد، هیچ اثری از بارش باران در محل حادثه دیده نمی‌شد و طبیعی بود که مردم به این هشدار توجه نکنند. در واقع مردم باور نمی‌کردند که ممکن است در چنین شرایطی سیل رخ دهد، در حالی که در بالادست رودخانه باران شدید باریده و منجر به جاری شدن سیلاب شده بود و در عرض کمتر از نیم ساعت به منطقه‌ای رسید که هیچ اثری از بارش باران در آن وجود نداشت.»
وی درباره لزوم توجه به هشدارهای هواشناسی پیش از وقوع حادثه و بحران احتمالی نیز گفت: «توصیه من به همه مردم این است که به علت تغییرات اقلیمی همواره این حدس و گمان را داشته باشند که وقتی هواشناسی احتمال باران را داده و نسبت به آن هشدار هم می‌دهد، داخل رودخانه و دریاچه‌ها نباشند. اگر مردم منطقه در لحظه وارد نمی‌شدند و مردم در شورایاری و دهیاری کمک نمی‌کردند تلفات ما چندین برابر بیشتر شده بود. با کمک مردم حدود ۵۴ نفر از آب نجات پیدا کردند. همه افرادی که جان خود را از دست دادند نیز داخل رودخانه بودند.»
ضرورت رتبه‌بندی
رودخانه‌های دارای شیب زیاد
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به تاثیر ویژگی‌های طبیعی منطقه در بروز این حادثه گفت: «شیب بیش از ۲۵ درجه ای موجود در محل حادثه سبب شد تا سیل سرعت بگیرد و با سرعت بیشتری وارد محل حادثه شود. این موضوع ضرورت گریدبندی یا همان رتبه‌بندی رودخانه در آینده را به ما گوشزد می‌کند، موضوعی که باید در دستورکار قرار بگیرد.»
بارندگی تابستانی در جنوب و جنوب شرق کشور قابل انتظار است
پرسش دیگر این چرایی وقوع سیل در فصل گرما و بی‌تفاوتی مردم به هشدارهاست، فاطمه فلاحتی، مدیر گروه مخاطرات هیدرولوژیکی پژوهشکده سوانح طبیعی در گفت‌وگو با ایسنا درباره دلایل وقوع سیل در فصول گرم سال و بی‌تفاوتی مردم به هشدارها گفت: «وقوع سیل در این لحظه و در این فصل در جنوب کشور اصلا غیرقابل انتظار نیست. بارش‌هایی که در نیمه جنوبی و شرق کشور رخ می‌دهد، برخلاف بارش‌های مناطق شمالی، غربی و شمال غربی کشور اغلب در فصل تابستان است که به عنوان بارش های مونسون شناخته می‌شود. شدت و ضعف این بارش‌ها متفاوت است و به تبع آن پیامدهایی که به همراه دارد نیز متفاوت خواهد بود. پدیدارشدن سامانه بارشی در فصل تابستان در جنوب و جنوب شرق کشور قابل انتظار است.»
وقوع سیل‌های مشابه سیل
استان فارس دور از انتظار نیست
مرتضی اکبرپور، کارشناس ارشد مدیریت بحران، در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به علل وقوع این سیل در میانه فصل گرما گفت: «با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی کشور و تغییر اقلیم، چنین پدیده‌ای دور از ذهن نیست. بارش رگباری در دامنه کوه‌ها در فصل گرما باعث وقوع سیل می‌شود که رخدادی تکراری است. در سال ۷۳ و ۷۴ نیز در استان گلستان حد فاصل ۱۸ تا ۲۲ مرداد سیل اتفاق افتاد که با تلفات زیادی نیز همراه بود. این سیل‌ها نهایتا سبب جابجایی روستاها شد. همچنین حدود چهار سال پیش در سیجان کرج نیز در همین فصل بارندگی شدید داشتیم که منجر به وقوع سیل و کشته‌شدن حدود ۱۲ نفر شد.»
وی ادامه داد: «در فصل گرما به علت خشکی زمین و جذب‌نشدن آب، سیلاب‌ها سریعا ایجاد می‌شوند. سیل اخیر در استان فارس نیز پدیده‌ای تکراری بود و نمی‌توان جلوی امثال آن را گرفت. تنها راه موجود این است که مردم حاضر در دامنه کوه‌ها و رودخانه‌ها در زمانی که شرایط جوی نامناسب است به هشدارها توجه کنند و از رودخانه فاصله بگیرند.»
پایان سخن اینکه تجاربی مانند سیل شرق استان فارس که در آخرین روزهای اولین ماه تابستان رخ داد، این واقعیت را به ما گوشزد می‌کند که سیل در هر فصل و آب‌وهوایی می‌تواند ظاهر شود و در چند دقیقه هرچیزی که در مسیر خود می‌بیند بشوید و ببرد. بدون شک تجهیز سامانه های هشدار و افزایش سطح آگاهی عمومی درباره حوادثی مانند سیل تابستانه می‌تواند در کاهش تلفات در حوادث مشابه احتمالی در آینده موثر باشد.
دیدگاه تان را بنویسید