۴۰۰ نقطه بحرانی رانش در مازندران وجود دارد
از دست رفتن آستانه تحمل زمین در جاده چالوس

رانش زمینی که 19 اسفند ماه در جاده چالوس شاهد آن بودیم، رخدادی است که کارشناسان حوزه بحرانهای طبیعی، از سال ۹۶ هشدارهایی در خصوص آن داده بودند؛ بار ترافیکی ایجاد شده روی این جاده، قرار گرفتن در نزدیکی سد سیاهبیشه و نیروگاههای برقابی سبب شده تا این جاده آستانه حد تحمل زمینشناسی خود را از دست بدهد و دچار رانش شود. این در حالی است که این بحران در ۴۰۰ نقطه در مازندران شناسایی شده است.
محمدرضا محبوبفر، عضو انجمن آمایش سرزمینی و عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه پوسته زمین از لایههای رسوبی متراکم و حتی غیرمتراکم تشکیل میشود، گفت: زیر این لایهها از نظر تکتونیکی سطوح شیبداری وجود دارد و اگر این سطوح شیبدار به هر دلیلی ناپایدار شوند، لایههای رسوبی زیر سطوح شیبدار به حرکت درمیآیند و به این پدیده رانش زمین گفته میشود.محبوبفر با اشاره به رخدادهای این چنینی در کشور همانند رانش زمین در جاده چالوس، یادآور شد: دخالتهای انسانی پر رنگتر از عوامل طبیعی است و در حال حاضر ۳ استان گیلان، مازندران و گلستان رتبه اول کشور در رانش زمین هستند و بعد از این استانها، استان لرستان و خوزستان قرار دارند که بیشتر از سایر استانهای کشور در معرض رانش زمین قرار دارند.
وی علت رانش زمین در کشور را دخالتهای بیش از حد انسانی در مناطق کوهپایهای، جلگهای و آبرفتی و هر منطقه شیبداری دانست که جنس خاک دامنههای آن از نظر زمین شناسی مستعد رانش و لغزش زمین هستند و ادامه داد: دخالت انسانی بیشتر در زمینههای تغییر کاربری اراضی، تخریب جنگلها، ساخت و ساز غیراصولی، احداث سدها در نقاط مختلف این سه استان و همچنین اقدامات افراطی راه سازی و جاده سازی است.
محبوبفر یادآور شد: همه اتفاقاتی که در جاده چالوس به عنوان رانش زمین رخ میدهد، به احداث سد سیاهبیشه بر میگردد. در کنار رودخانه چالوس، این سد احداث شده است و متاسفانه بر اساس اطلاعاتی که ما دریافت کردیم، احداث این سد منجر به تقلیل آبهای زیر زمینی در منطقه شده و ساختار ژئوتکنیک و زمین شناسی منطقه را دگرگون کرده است.
این محقق حوزه بحرانها و مخاطرات محیطی با بیان اینکه سد سیاه بیشه در واقع دو سد است، اظهار کرد: زمانی که جاده چالوس از یک طرف در مجاورت این دو سد قرار گرفته و نیروگاههای متعدد برقابی در کنار این دو سد ساخته میشود و از طرف دیگر در طول روز نزدیک به حدود ۴۰ هزار خودرو از این جاده عبور میکنند، باید حق بدهیم که این جاده آستانه حد تحمل زمین شناسی خود را از دست داده است و دچار رانش بیسابقهای شود، به طوری که مجبور به مسدود کردن آن شوند.
بیمهری ما با طبیعت و ادامه قهر زمین
عضو انجمن آمایش سرزمینی، رانش زمین در استانهای شمالی به ویژه در استان مازندران را در امتداد فرونشست زمین در نقاط بیابانی میداند و در این باره توضیح داد: اگر در بخشهای بیابانی و کم آب و کم بارش ایران، فرونشست داشته باشیم، در بخشهای شمالی کشور با پدیده رانش زمین روبرو خواهیم شد که ابتدای این مسیر فعالیتهای انسانی این پدیده را تشدید کرده است. ولی به جای اینکه طبیعت منطقه احیا شود، نسبت به طبیعت آن دستدرازی صورت گرفت و به این شرایط برداشتهای بی رویه آب، سدسازیها و حجم ترافیک سنگینی که بر روی جاده چالوس بارگذاری میشود، اضافه شده است.هر چند در پی انسداد محور چالوس به دلیل رانش بی سابقه اخیر مسئولان سازمان راهداری اعلام کردند که تردد در این محور برقرار شده و احتمال بازگشایی کامل آن تا روز جمعه 27 اسفند وجود دارد، اما به گفته محبوبفر در تعطیلات نوروزی این جاده قطعا میتواند برای کشور مشکلساز شود و لازم است این جاده بسته باشد یا از جادههای جایگزین استفاده شود؛ چرا که امکان ایجاد فروچالهها و گسترده شدن ترکها در جاده وجود دارد و ممکن است به تلفات انسانی بینجامد.
دیدگاه تان را بنویسید