فلک‌الافلاک در تهدید فرونشست

هشدار‌ها جدی است، زمین قلعه «فلک‌الافلاک» نشست کرده و شاهکار معماری دنیا با گذشت سال‌ها همچنان منتظر استحکام‌بخشی و تحقق وعده‌های مسئولان است.

به گزارش مهر، قلعه باستانی «فلک الافلاک» یکی از شاخص‌ترین آثار تاریخی ایران و جهان است، بنای عظیم آجری مربوط به دوره ساسانی که همچنان استوار بر روی تپه‌ای باستانی در مرکز شهر خرم‌آباد میزبان دوستداران میراث فرهنگی این مرزوبوم است. زیبایی و معماری شگفت‌انگیز قلعه فلک الافلاک موجب شده که این قلعه تاریخی و باستانی لرستان از سوی بسیاری از کارشناسان به‌عنوان یکی از شاهکار‌های مهندسی و معماری دنیا لقب گیرد.

این قلعه به لحاظ موقعیت استراتژیک خود در قرن چهارم هجری قمری به‌عنوان مقر حکومت آل‌حسنویه و گنجور در زمان آل‌بویه درآمد و از قرن ششم هجری پس از ساخته‌شدن شهر جدید خرم‌آباد این قلعه نیز به نام خرم‌آباد معروف شد و احتمالاً نام فلک الافلاک در دوره قاجار به آن اطلاق شده است. این بنای کم‌نظیر مربوط به دوره ساسانی است و به شماره ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

طرح استحکام بخشی قلعه

با این حال طرح استحکام‌بخشی و لرزه‌خیزی قلعه تاریخی فلک الافلاک سال‌هاست که به دلایل مختلفی تکمیل‌نشده و امروز شاهد مشکلاتی در این بنای تاریخی هستیم، مشکلاتی که با هشدار کارشناسان و حالا نماینده مردم خرم آباد در مجلس مواجه شده است. عدم اجرای طرح استحکام‌بخشی و لرزه خیزی در این قلعه باستانی، موجب شد تا بار دیگر پایه‌ها و دیوار‌های آن در جریان وقوع زمین‌لرزه اردیبهشت ماه ۹۹، به لرزه دربیاید، در این زمین‌لرزه ترک‌های موجود بر روی دیوار‌های «فلک الافلاک» که از قبل وجود داشت، عمیق‌تر شد و نگرانی‌ها در رابطه با تخریب و آسیب به این بنای تاریخی افزایش پیدا کرد.

نم‌زدگی دیواره‌های قلعه باستانی قلعه فلک الافلاک، گلسنگ‌هایی که روی دیواره دیده می‌شود، وجود موزه‌های مردم‌شناسی و باستان‌شناسی در داخل این بنای منحصربه‌فرد و آسیب‌های ناشی از فعالیت این موزه‌ها و ...  همه و همه مشکلاتی است که این بنای تاریخی با آن دست در گریبان است.

زمین قلعه نشست کرده است

مهرداد ویسکرمی نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی گفت: در مطالعات ماهواره‌ای، زمین قلعه فلک الافلاک طی سه سال گذشته حدود دو سانتی متر نشست داشته و نیاز جدی به رصد و مقاوم‌سازی دارد.به گفته او با ۲۰۰ میلیون تومان هزینه و استقرار مرکز دائمی ژئودینامیک، باید رصد مستمر منطقه انجام شود.

استحکام بخشی قلعه منتظر اعتبار

پیش از این نیز سید امین قاسمی مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان نیز با بیان اینکه مطالعات استحکام‌بخشی قلعه فلک الافلاک انجام‌شده است گفت: در حال حاضر این طرح تکمیل و در شورای فنی وزارت میراث فرهنگی در مرحله دفاع است تا بتوانیم برمبنای آن استحکام‌بخشی قلعه را تکمیل کنیم.

به گفته او برای این امر ما اعتبار مضاعفی نیاز داریم، باید اعتبار باشد تا بتوانیم طرح استحکام‌بخشی و یکپارچه‌سازی تپه و سازه را باهم انجام دهیم.

مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: فعلاً طرح مطالعاتی استحکام بخشی قلعه باید تکمیل و دفاع شود و در مرحله مشاور برآورد صورت گیرد که ما چقدر برای اجرای آن اعتبار نیاز داریم.

وی گفت: از مجموع بیش از ۲۴۰ موضوعی که در سفر رئیس جمهور مطرح شد، چهار مورد دستور مستقیم رئیس جمهور را داشت. از این چهار مورد، دو مورد بحث ساماندهی و آزاد سازی حریم قلعه است و دیگری مرمت‌ها، حفاظت از میراث فرهنگی، توسعه گردشگری است.

قاسمی عنوان کرد: در این راستا مقرر شد که ۱۵۰ میلیارد تومان به سپاه برای تکمیل پادگان خود پرداخت شود و ۱۰۰ میلیارد تومان نیز برای ساماندهی اطراف قلعه، میراث فرهنگی و زیرساخت‌های گردشگری اختصاص یابد.

این در حالی است که چندی پیش ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور در جریان سفر خود به لرستان و بازدید از این قلعه تاریخی، از تأمین اعتبارات لازم برای مرمت و اجرای طرح استحکام‌بخشی بنای تاریخی قلعه فلک الافلاک خبر داد.