بدنسازی و پرورش‌اندام حرفه‌ای برای بانوان ممنوع شد
محکی دیگر بر طاقت بی‌پایان زنان!
سعیده علیپور
دوباره ورزش زنان زیر تیغ رفت و این بار بخش دیگری از آن مُثله شد. دیروز وزارت ورزش فعالیت بانوان در رشتههای زیر مجموعه فدراسیون بدنسازی و پرورش‌اندام را ممنوع کرد.
گرچه در دهه‌‌های اخیر فعالیت در رشتههای مختلف ورزشی در سطح حرفه‌ای و آماتور و حتی تماشای مسابقات ورزشی آن هم در استادیوم‌‌ها، برای زنان با محدودیت‌های فراوانی روبرو بوده، اما این نخستین بار است که امکان فعالیت حرفه‌ای در یکی از رشتههای ورزشی، به صورت رسمی از زنان سلب می‌شود.
این ممنوعیت در حالی است که پیشتر اعلام شده بود از سال ۹۲ زنان مجوز حضور در کلاس‌های آموزشی و سمینارهای رشته بدنسازی را داشته‌اند و از سال ۹۵ نیز می‌توانستند در رشته مچ‌اندازی به فعالیت حرفه‌ای بپردازند.
حتی در مردادماه امسال نیز تیم ملی مچ‌اندازی بانوان، با مجوز شورای برون‌مرزی وزارت ورزش، به مسابقات آسیایی قزاقستان اعزام شد و با کسب چندین مدال طلا، نقره و برنز مقام سوم قاره آسیا را کسب کرد و از طرفی فدراسیون بدنسازی در اسفند ماه امسال، میزبان مسابقات فیتنس چلنج قهرمانی آسیا در بخش بانوان شده است که به نظر نمی‌رسد این میزبانی هم بی‌خبر از فدراسیون پذیرفته شده باشد.
اردیبهشت ماه سال گذشته بود که مهین فرهادی‌‌زاد، معاون وقت زنان وزارت ورزش در مخالفت با حضور زنان در رشتههای پاورلیفتینگ، بوکس و ورزش زورخانه‌ای گفت که زنان «ریحانه» هستند
با این حال اینکه این مجموعه و فعالیت‌‌های آن از قدرت و مجوزهای کافی برای ادامه فعالیت برخوردار بوده‌اند یا خیر، موضوعی است که مسئولان ورزشی به صراحت به آن نپرداختند و گویا به تغییرات سیاسی و نگاه به حوزه زنان در جامعه وابسته بوده است.نگاهی به اخبار گذشته شاید موید همین موضوع باشد. خرداد ماه سال گذشته زهره مرزوقی، نایب‌رئیس وقت بانوان در فدراسیون بدنسازی و پرورش‌اندام، اعلام کرد که این فدراسیون از سه سال پیش درخواست راه‌اندازی رشته پاورلیفتینگ زنان را به وزارت ورزش داده اما هنوز پاسخی دریافت نکرده است. اما، هم او بعد از برکناری از این فدراسیون گفت که «سه رشته مچ‌اندازی، پاورلیفتینگ و فیتنس بانوان را راه‌اندازی کردم و مجوز 2 لباس برای مچ‌اندازی و پاورلیفتینگ را هم گرفتم».اما با تغییر در دولت و البته تغییرات مدیریتی در کشور، این حوزه که پیشتر هم چندان در امان نبود، به میانه سیبل رفت. به طوری که در نامه اخیر وزارت ورزش علت این ممنوعیت، «نداشتن مجوز کتبی» عنوان شده است. علتی که برخی فعالان این حوزه آن را بهانه می‌دانند و معتقدند تحرکات برای محدودیت و ممنوعیت در این ورزش برای زنان از مدت‌‌ها پیش آغاز شده بود.
زنان «ریحانه»اند!
هرچند زنان زیادی سال‌هاست که رویای تماشای مسابقات حرفه‌ای را در استادیوم‌‌های ورزشی در سر می‌پرورانند و برخی از آنها مانند دختر آبی با همین سودا جان خود را هم از دست دادند یا گروه زیادی حتی با دوچرخه سواری آزادانه در خیابان‌‌های شهر هم تحت فشارهای بسیار هستند یا گروهی از زنان ورزشکار حرفه‌ای به دلیل عدم اذن شوهرانشان از رفتن به مسابقات ورزشی جهانی بازمانده‌اند، اما تاکنون اجازه ورزش حرفه‌ای از آنها به صورت رسمی سلب نشده بود. تا روزهای اخیر که نامه وزارت ورزش منتشر شد و در آن از ممنوعیت بدنسازی و پرورش‌اندام حرفه‌ای برای بانوان تا «اطلاع ثانوی» سخن به میان آورد.
هر چند واژه اطلاع ثانوی امیدهایی را در موقتی بودن آن بر دل می‌دمد، اما نگاهی به رفتار مسئولان ورزشی امر به این رشته ورزشی در سالیان گذشته نشان می‌دهد احتمالا خبری از «اطلاع ثانوی» نخواهد شد و در بر همین پاشنه ممنوعیت خواهد چرخید.
اردیبهشت ماه سال گذشته بود که مهین فرهادی‌‌زاد، معاون وقت زنان وزارت ورزش در مخالفت با حضور زنان در رشتههای پاورلیفتینگ، بوکس و ورزش زورخانه‌ای گفت که زنان «ریحانه» هستند و هیچ ورزشی نباید «فیزیولوژی» آنان را تحت‌تأثیر قرار دهد.فرهادی‌‌زاد در مصاحبه با ایسنا گفت که نامه کتبی این سه رشته به وزارت ورزش رسیده است و در بررسی درخواست آنها «به ملاحظات فرهنگی هم توجه می‌کنیم».
او اضافه کرد: «با توجه به اینکه در مبانی اعتقادی ما از زن به عنوان ریحانه یاد شده، نمی‌توانیم رشته‌‌ای را قبول کنیم که کل سیستم بدنی و فیزیولوژی او را تحت‌تأثیر قرار دهد».
فرهادی‌‌زاد تأکید کرد که اگر در رشته پاورلیفتینگ بحث پرورش‌اندام مطرح باشد، وزارت ورزش «به سرعت و پس از دریافت نامه پاسخ منفی» خواهد داد.
او اضافه کرد: «بحث پرورش‌اندام و حجیم شدن عضلات شیوه‌‌‌های خود را دارد که با شرایط زنان جور درنمی‌آید اما مسئولان پاورلیفتینگ سه حرکت را معرفی کرده‌اند که دلایل خود را هم دارند». معاون زنان وزارت ورزش گفت که این وزارتخانه این سه حرکت را «از نظر فیزیولوژی و سلامتی» زنان بررسی خواهد کرد.
این سخنان در حالی بود که خرداد سال گذشته و در پی حضور چند ورزشکار زن در زورخانه ولیعصر شهر قدس تهران، مرشد و کلیددار زورخانه برکنار شدند. همچنین محمدرضا ابوالقاسمی رئیس سابق هیات بدنسازی و پرورش‌اندام مازندران که به گفته خودش از سال ۱۳۸۴ در این پست بود، پس از برگزاری مسابقات پاورلیفتینگ قهرمانی بانوان مازندران در بابل عزل شد. بسیاری دلیل این عزل را حضور چند مرد در سالن مسابقات اعلام کردند.
گرچه در دهه‌‌های اخیر فعالیت در رشتههای مختلف ورزشی در سطح حرفه‌ای و آماتور برای زنان با محدودیت‌های فراوانی روبرو بوده، اما این نخستین بار است که امکان فعالیت حرفه‌ای در یکی از رشتههای ورزشی، به صورت رسمی از زنان سلب می‌شود
حضور زنان در عرصه بدنسازی
در چند دهه اخیر در جهان حضور ورزشکاران زن در ورزش‌هایی که قبلا مردانه محسوب می‌شد به سرعت رو به افزایش است. ورزش‌هایی مثل کشتی، وزنه‌برداری، بوکس و بدنسازی که اغلب به دلیل برجسته بودن میزان خشونت یا جنگندگی یا عضله داشتن زنان به آن ورود نمی‌کردند.
هر چند از ورود زنان به صورت حرفه‌ای در این ورزش‌‌ها بیش از چند دهه نمی‌گذرد ولی در همین مدت کوتاه زنان در بسیاری از کشورها در این رشته‌ها پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته‌اند.
در ایران نیز تمایل زنان به حضور در این رشتههای ورزشی در چند سال اخیر رشد قابل توجهی داشته است.
در حالی که بدنسازی مردان در سال ۱۳۸۴ صاحب فدراسیون مستقل و قانونی شد و مورد تایید و حمایت فدراسیون بدنسازی ایران قرار گرفت و به سرعت پیشرفت کرد و در جهان شناخته شد، اما بخش بانوان فدراسیون بدنسازی ایران که نایب‌رئیس آن نیز زیر نظر فدراسیون مردان فعال است، چندان مورد اقبال و حمایت قرار نگرفت.
هر چند زنان در باشگاه‌های بدنسازی می‌توانند صرفا برای پرداختن به ورزش تمرین کنند، اما این رشته ورزشی در سطح حرفه‌ای با مشکلاتی همراه بوده و شرکت در مسابقات کشوری و جهانی دردسرهای فراوانی داشته است.
در پنج سال گذشته چندین زن بدنساز در رسانه‌‌های غیر دولتی و شبکه‌های مجازی از جمله اینستاگرام شناخته و بسیار معروف شدند. در شهریور ۱۳۹۵ دو زن بدنساز ایرانی همراه با چند مربی مرد خود در مسابقات جهانی بدنسازی به صورت مستقل شرکت کرده و امتیا‌های بالایی کسب کردند. عکس‌هایی از حضور بدنسازان زن در اینستاگرام پخش شد و بلافاصله این دو زن و مربی‌هاشان به دادسرای فرهنگ و رسانه احضار شدند. دو ورزشکار زن و چهار مربی مردی که در مسابقاتی در خارج از ایران حضور داشتند تا انجام مراحل تحقیقات و بازپرسی ممنوع‌الفعالیت و ممنوع الخروج شدند.
اصفهان پیشگام در محدود کردن زنان
اما در این میان چیزی که بیش از هر چیز دیگری واکنش‌برانگیز شد، پیشتازی اصفهان در اعمال محدودیت برای زنان ورزشکار است. در ماجرای اخیر هر چند نامه وزارت ورزش مشمول همه کشور می‌شود، اما خبرگزاری ایسنا رونوشتی از نامه مدیرکل ورزش و جوانان استان اصفهان به رئیس هیات بدنسازی این استان منتشر کرد که هرگونه فعالیت زنان را در رشتههای تحت‌پوشش فدراسیون بدنسازی از جمله پاورلیفتینگ، فیتنس و مچ‌اندازی ممنوع اعلام کرده است. نامه‌ای که انتشار گسترده آن این شبهه را ایجاد کرد که این ممنوعیت تنها مشمول زنان اصفهانی است که بیش از زنان سایر شهرها با محدودیت‌‌هایی نظیر دوچرخه‌سواری مواجه هستند.
اما در این میان با موج مهاجرتی که بین ورزشکاران حرفه‌ای، به خصوص ورزشکاران زن در کشور ایجاد شده اقدام اخیر دولت در ممنوعیت یک رشته ورزشی برای زنان، این شائبه را ایجاد می‌کند که قرار است سایر زنان ورزشکار هم که سال‌‌ها فعالیت‌‌های حرفه‌ای داشته‌اند برای از بین نرفتن تلاش‌‌هایشان به مهاجرت از کشور بیندیشند.
دیدگاه تان را بنویسید