اندر احوالات اصرار مقامات ایرانی بر سخن گفتن به زبان‌های خارجی
افاضات با زبان‌های«الکن»
سعیده علیپور
مدارک تحصیلی و تخصص‌های درج شده در سابقه کاری هر کدام‌شان از چند صفحه بالا می‌زند، گاهی حتی مدارک اعلام شده در این رزومه‌های بلندبالا از کشورهای انگلیسی‌زبان است، اما وقتی دهان باز می‌کنند آنچه در اندرون پنهان بوده به بیرون می‌تراود و سوژه خنده و شوخی و بعضا خجالت در برابر جهانیان می‌شود.در سال‌های اخیر ویدئو‌های زیادی از سخنرانی مقامات ایرانی در مجامع بین‌المللی به زبان انگلیسی و عربی پخش شده که نه تنها در تلفظ لغات با مشکلات اساسی مواجه هستند که دستور زبان متن‌های نوشته شده آنها هم پر اشکال است. گویی نه تنها خود چندان توانایی بر این زبان‌ها ندارند که حتی بر خود واجب هم نمی‌دانند تا در این خصوص از مشاور یا کارشناسانی در این حوزه راهنمایی بگیرند.
آخرین مورد از این دست هم مربوط به ویدئوی سخنرانی علی سلاجقه، رئیس سازمان محیط زیست کشور به زبان انگلیسی در نشست آب و هوایی گلاسگو است. او که قصد دارد پیام مهمی را از سوی دولت ایران به جهانیان برساند و به آنها بگوید که «تحریم» ایران نشان می‌دهد که محیط زیست در جهان قربانی سیاست‌بازی است؛ از روی کاغذ، متن انگلیسی خود را با غلط‌های فراوان می‌خواند با بیانی که سراسر ناشی از عدم تسلط است.این در حالی است که در سابقه فعالیت‌های این رئیس تازه منصوب سازمان محیط زیست آمده که او فوق دکترای خود را از آمریکا اخذ کرده است!در روزهای اخیر هم علی خضریان، نماینده تهران در مجلس که سال گذشته با تلفظ اشتباه دو کلمه (Anywhere) و (Anytime) در فضای مجازی خبرساز و اسباب خنده شده بود، یکسال بعد از این گاف و به منظور نشان دادن تسلط خود بر انگلیسی دوباره به میدان آمد. به طوری که عبارت بی‌معنای خضریان که در شبکه افق سخن می‌گفت، بار دیگر سوژه کاربران شبکه‌های اجتماعی شد. او از سلسله‌گزارش‌هایی در واشینگتن‌پست خبر داد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با عنوان HOW LOST IRAN منتشر می‌شده‌اند!
سختی یادگیری زبان انگلیسی برای مقامات
هر چند برخی معتقدند تسلط بر زبان انگلیسی افتخاری محسوب نمی‌شود، اما بسیاری اذعان دارند که نه تنها تسلط بر هر زبانی مایه رجحان فرد در تعاملات اجتماعی است که این موضوع برای مقاماتی که بخشی از وظیفه آنها تعامل با مقامات سایر کشورها و ارتباطات بین‌المللی است، جزو واجبات است و بی‌توجهی آنها به این مقوله و البته عدم تسلط و تبحر بر آن، نه تنها شأنی برای کشور به همراه ندارد که تعامل با دیگر کشورها را که «زبان» اصلی‌ترین ابزار آن است، با مشکل اساسی روبرو می‌کند.
با این حال آنچه در سال‌های اخیر از سوی مسئولان و مقامات کشوری دیده شده است نه تنها موید این موضوع نبوده، که نشان می‌دهد وضعیت این روزها، با سرعت بدتر از سال‌های پیش هم می‌شود. در این میان بسیاری از کاربران در فضای مجازی این سوال را مطرح می‌کنند که؛ یادگیری یکی از ساده‌ترین زبان‌های دنیا چرا برای مسئولان یک مملکت 85 میلیونی که معمولا در سخنرانی‌های مقامات محلی‌اش هم پیام‌هایی برای جهانیان یافت می‌شود، این گونه سخت است؟
نگاهی به میزان تسلط
بر زبان خارجی مقامات
در طول این چند سال مسئولانی که نحوه صحبت کردن آنها به زبان انگلیسی یا در مواردی زبان عربی، در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و دست به دست چرخیده است، کم نبوده است.
«وان دیقه»، «وان مینت»، «وان مور مینت». این عبارت‌ها را محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهوری پیشین ایران به کار برد. او برای سخنرانی به دانشگاه کلمبیا در نیویورک رفته بود و وقتی که متوجه شد زمان سخنرانی‌اش تمام شده، عبارت «وان دیقه» را به کار برد و بعد سعی کرد جمله‌اش را درست کند. این رفتار او با خنده حاضران در سالن روبه‌رو شد و واکنش‌های بسیاری به همراه داشت. یا ویدئو دیگری از او که در دیدار با دیمیتری مدودوف، نخست وزیر وقت روسیه در جواب «How are you»؟
او به زبان انگلیسی می‌گوید: «Yes»!
احمدی‌نژاد مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در رشته مهندسی راه و ساختمان از دانشگاه علم و صنعت گرفته است. همچنین مدرک دکترای او در رشته مهندسی برنامه‌ریزی حمل و نقل ترافیک است و در کارنامه خود سابقه تدریس در دانشگاه و عضو هئیت علمی دانشکده عمران دانشگاه علم و صنعت را دارد.
ویدئوی روخوانی مبتدیانه محمد علی‌آبادی، سرپرست سابق وزارت نفت ایران به زبان انگلیسی در نشست وزیران اوپک هم یکی دیگر از ماندگارترین‌هاست؛ تا آنجا که برخی مدعی شدند این متن انگلیسی به صورت فارسی نوشته شده بوده؛ یعنی مثلا روی کاغذ نوشته شده بوده «این دِ نیم آو گاد». البته علی‌آبادی بعدها این ادعا را بشدت تکذیب کرد و گفت: «این دروغ محض است و کسانی که مدعی این حرف هستند خوب است بیایند و با هم انگلیسی صحبت کنیم. در این صورت حتما آن افراد خجالت خواهند کشید. با اینکه مثل آقایان در انگلیس و آمریکا درس نخوانده‌ام اما انگلیسی‌ام در حد خوبی است و افتخار دارم زیر نظر اساتید ایرانی و در دانشگاه ایرانی درس خوانده‌ام و یک مهندس ساختمان و مهندس معمار موفق بوده‌ام».
در سال‌های اخیر ویدئو‌های زیادی از سخنرانی مقامات ایرانی در مجامع بین‌المللی به زبان انگلیسی و عربی پخش شده که نه تنها در تلفظ لغات با مشکلات اساسی مواجه هستند که دستور زبان متن‌های نوشته شده آنها هم پر اشکال است
در دورانی که سعید جلیلی سکان مذاکرات را در دست داشت یکی از مشکلاتی که تیم مذاکره‌کننده ایرانی از آن رنج می‌برد، عدم تسلط او بر زبان انگلیسی بود که باید مذاکرات را با مترجم پیش می‌بردند. به گزارش انتخاب صادق زیبا‌کلام در گفت‌و‌گویی که سال ۹۸ با «خبرآنلاین» داشت، در این باره گفته بود: «اولین و مهمترین و بنیادی‌ترین مشکل این بود که آقای سعید جلیلی اصلا نمی‌توانستند با خارجی‌ها صحبت کنند. یعنی صرف نظر از این که ترامپ از توافق خارج شد یا تندرو‌ها در ایران و نتانیاهو در اسراییل بلایی سر برجام آوردند تا این توافق به سرانجام نرسد، این‌ها به جای خود محفوظ است، اما بخشی از برجام که توانست موفقیت‌آمیز باشد مدیون و مرهون تسلط ظریف به زبان خارجه است. مدیون و مرهون تسلط عباس عراقچی یا تخت‌روانچی به زبان خارجه است. این افراد نه تنها به زبان خارجه مسلط هستند بلکه زبان آمریکایی‌ها، غربی‌ها و مناسبات بین‌الملل را هم می‌فهمند. درحالی که امثال آقای سعید جلیلی نه تنها یک کلام نمی‌توانند با غربی‌ها صحبت کنند بلکه اساسا درکی هم از مناسبات بین‌المللی و اینکه آمریکایی‌ها چگونه فکر و رفتار می‌کنند، ندارند».اما این وضعیت فقط مخصوص دولت احمدی‌نژاد نبود. حسن روحانی هم که گفته می‌شد در اسکاتلند دکترای حقوق گرفته است وضعیت بهتری نداشت. هر چند هوشمندیش کار را برای منتقدان سخت‌تر می‌کرد. او در اوایل ریاست جمهوری خود در مصاحبه با کریستین امانپور با یک سوال غافلگیرکننده روبرو شد. امانپور از او خواست تا مستقیما جمله‌ای به زبان انگلیسی به مردم آمریکا بگوید. روحانی نیز با یک جمله ساده انگلیسی که بسیار پرمکث بیان شد همگان را به تعجب واداشت که او چگونه از یک کشور انگلیسی زبان مدرک گرفته است.
بسیاری از کاربران در فضای مجازی این سوال را مطرح می‌کنند که؛ یادگیری یکی از ساده‌ترین زبان‌های دنیا چرا برای مسئولان یک مملکت 85 میلیونی که معمولا در سخنرانی‌های مقامات محلی‌اش هم پیام‌های برای جهانیان یافت می‌شود، این گونه سخت است؟
اما شاید مایه تاسف آنجایی باشد که نه تنها مسئولان بلند پایه کشور زبان‌های بین‌المللی برای تعامل بهتر با دنیا را نمی‌دانند که حتی مقامات جدید وزارت خارجه هم که وظیفه اصلی آنها همین موضوع است در این باره توانمند نیستند.مرداد ماه هم‌زمان با معرفی حسین امیرعبداللهیان به عنوان وزیر امور خارجه، فیلمی از نحوه صحبت کردن وی به زبان انگلیسی با یک خبرنگار خارجی منتشر شد که نشان می‌داد، این وزیر دولت سیزدهم آن طور که از یک وزیر امور خارجه توقع می‌رود، بر زبان خارجی مسلط نیست. با وجود اینکه امیر عبداللهیان از مقام‌های سابق وزارت خارجه ایران در امور عربی و آفریقایی بوده است و انتظار می‌رفت که حداقل به زبان عربی مسلط باشد، در اجلاس بغداد که ششم شهریور ماه برگزار شد، در قامت وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی در یک نشست بین‌المللی این انتظار را هم برآورده نکرد. سخنرانی امیرعبداللهیان مملو از اشتباهات دستوری و قواعد صرف و نحو عربی بود که سوژه کاربران عربی و فارسی زبان شد.
اهمیت تسلط بر زبان
اما واقعیت این است که تسلط بر زبان خارجی اهمیت زیادی آن هم برای مقامات بلندپایه دولتی دارد. بهمن حسین‌پور، مسئول سابق تشریفات نهاد ریاست جمهوری و رئیس سابق تشریفات در وزارت خارجه در این باره به ایسنا می‌گوید: «یکی از اصلی‌ترین عوامل ضعف برخی مسئولان در زبان خارجی یا حتی مهارت‌های تشریفات این است که همه فکر می‌کنند عقل کل هستند و نیازی به آموزش ندارند».
او اضافه می‌کند: «متاسفانه در کشور ما هیچ دوره آموزشی از جمله زبان انگلیسی یا حتی زبان بدن برای وزرا، سفرا، نمایندگان مجلس و حتی روسای جمهوری برگزار نمی‌شود در حالی که این موضوع یک اصل مهم است».در حالی که مقامات ایران مخصوصا در سال‌های اخیر همواره سعی دارند که جامعه جهانی را همراه خود کنند و شعارهای خود را به گوش جهانیان برسانند، مهمترین ابزار این پیام‌رسانی را که تسلط بر زبان‌های بین‌المللی است از یاد برده‌اند.
دیدگاه تان را بنویسید