آموزش حضوری؛ از آبان یا آذر و با گسترش روند واکسیناسیون؛
مدارس در فضای «شاد» بازگشایی می‌شود
ریحانه جولایی
با نزدیک شدن مهرماه ۱۴۰۰ موضوع بازگشایی مدارس به دلیل شیوع کرونا بار دیگر به مسأله مهم روز بدل شده است.
سرپرست وزارت آموزش‌وپرورش اعلام کرد که سه‌گام برای بازگشایی مدارس طراحی شده است که در گام اول مدارس کم‌جمعیت زیر ۱۰۰ نفر و ۷۵ نفر و کلاس‌های زیر ۱۵ نفر هستند که تقریباً برای بازگشایی حضوری این مدارس هیچ منعی وجود ندارد.
علیرضا کاظمی اضافه کرد: «گام دوم مدارس با جمعیت متوسط هستند که برای این‌ها به سمت رویکرد ترکیبی خواهیم رفت، یعنی بخشی از این‌ها را به دو گروه تقسیم خواهیم کرد، بخشی به‌صورت حضوری و بخشی به‌صورت مجازی که بستگی به ظرفیت مدرسه دارد که ممکن است در دو یا سه روز با رعایت همه پروتکل‌ها و استانداردها طراحی شود. آن سه روز دیگر را در فضای مجازی فعالیت خودشان را ادامه خواهند داد. گام سوم مدارس پرجمعیت هستند که تقریباً بیشترین مشکل را در این بخش‌داریم. در این بخش هم با آرامش بیشتری حرکت می‌کنیم و امیدواریم که بتوانیم حداقل ارتباط را با فضای آموزشی برقرار کنیم. حالا یا یک روز یا دو روز در هفته که بستگی به ظرفیت خود مدرسه دارد».
در حاضر بازگشایی مدارس به‌صورت حضوری وابسته به عواملی نظیر میزان پیشرفت واکسیناسیون سراسری، افق زمانی و مکان‌های واکسیناسیون کودکان و نوجوانان، کنترل پیک پنجم کرونا و جلوگیری از ورود و شیوع سویه لامبدا، برنامه‌ریزی مناسب برای رعایت فاصله‌گذاری در رده‌های درس و تأمین حداقل روزانه یک ماسک برای دانش‌آموزان و جلب رضایت خانواده‌ها است.
خبرها اما حاکی از این است که با تمام این شرایط، سال تحصیلی قطعاً از سوم مهرماه آغاز خواهد شد ولی احتمال آن می‌رود که آموزش‌های حضوری از آبان یا آذر ماه آغاز شود.
آموزش‌های آنلاین چندان مفید نبودند
بااین‌حال در بسیاری از مناطق کشور جز آن مناطقی که تعداد دانش‌آموزان کم است، آموزش‌ها به‌صورت آنلاین یا ترکیبی از آنلاین و حضوری خواهد بود. آموزش‌های آنلاین همان‌طور که بارها گفته‌شده است تأثیرات منفی روی دانش‌آموزان داشته ازجمله اینکه بسیاری از والدین و معلمان به این موضوع اشاره‌کرده‌اند که این نوع آموزش تأثیر چندانی روی سواد بچه‌ها ندارد. در زمان امتحانات هم بارها معلمان اعلام کرده‌اند که از طرف مدیران مدرسه دستور دارند که به دانش‌آموز نمره قبولی دهند که البته این کار لازم هم نبود چون زمان امتحانات آن‌قدر در سطح گسترده تقلب صورت می‌گرفت که بیشتر بچه‌ها حتی آن‌هایی که در سال‌های گذشته و یا در طول سال از شاگردان ضعیف به‌حساب می‌آمدند با نمره بالا دروس را می‌گذراندند.
مطالعات مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری نشان می‌دهد که در ایام کرونا و آموزش‌های مجازی تنها ۳۵ درصد دانش‌آموزان حضور کافی و آنلاین در فضای مجازی داشته‌اند. ۳۳ درصد دانش‌آموزان به‌جای حضور کیفی حضور کمی در آموزش‌ها داشته‌اند و ۳۳ درصد نیز کمتر از ۵ ساعت در هفته از شاد استفاده کرده‌اند
مشکل کاهش سطح سواد اما در دانش‌آموزان ابتدایی به‌خصوص دانش‌آموزان کلاس اول و دوم بیشتر به چشم می‌آید. با تغییر شیوه‌های آموزشی حالا دیگر والدین هم نمی‌توانند کمکی به بچه‌ها کنند چراکه به تأکید معلمان در آموزش کودکان اخلال ایجاد می‌شود.
در همین رابطه، مطالعات مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری نشان می‌دهد که در ایام کرونا و آموزش‌های مجازی تنها ۳۵ درصد دانش‌آموزان حضور کافی و آنلاین در فضای مجازی داشته‌اند. ۳۳ درصد دانش‌آموزان فقط حضور کمی به‌جای حضور کیفی در آموزش‌های مجازی داشته‌اند و حضور مؤثری برای یادگیری تعمیق یافته نداشته‌اند و ۳۳ درصد دانش‌آموزان نیز کمتر از ۵ ساعت در هفته از شاد استفاده کرده‌اند.
درمجموع این مطالعه نشان می‌دهد تنها ۲۴ درصد از دانش‌آموزان معتقدند آموزش‌های مجازی کیفیتی مانند آموزش‌های حضوری داشته است، ۴۲ درصد دانش‌آموزان آموزش‌ها را در حد قابل‌قبول ارزیابی کرده‌اند و ۳۳ درصد دانش‌آموزان آموزش‌های مجازی را ضعیف ارزیابی کرده‌اند. بر اساس نتایج این مطالعه از هر ۴ دانش‌آموز ۳ دانش‌آموز معتقدند آموزش‌های مجازی نتوانسته است کیفیت آموزش‌های حضوری را داشته باشد.
سوءتغذیه و آسیب‌های روانی دانش‌آموزان کم برخوردار
اما تعطیل شدن مدارس و کم‌سوادی دانش‌آموزان تنها بخشی از مشکلات آموزش آنلاین است. تعطیلی مدارس و آموزش‌های دیجیتال و فناورانه بیشترین آسیب را به قشر آسیب‌پذیر زده است. معمولاً در خانواده‌های کم برخوردار، خانواده به دلیل کمبود سرمایه فرهنگی کمتر پشتیبان دانش‌آموز است. از سوی دیگر سواد بهداشتی در خانواده‌های کم برخوردار کم است و مدرسه می‌تواند جبران‌کننده این سواد کم بهداشتی باشد.
به گفته معاون وزیر و رئیس سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی بسیاری از دانش‌آموزان کم برخوردار در مدارس شبانه‌روزی تحصیل می‌کنند و تعطیلی این مدارس موجب عدم برخورداری دانش‌آموزان از مواد مغذی و افزایش سوءتغذیه در بین دانش‌آموزان کم برخوردار شده است
شاید برایتان عجیب باشد که آموزش آنلاین می‌تواند باعث ایجاد سوءتغذیه در برخی دانش‌آموزان شود. اما در واقعیت این اتفاق رخ‌داده است.
به گفته معاون وزیر و رئیس سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی بسیاری از دانش‌آموزان کم برخوردار در مدارس شبانه‌روزی تحصیل می‌کنند و تعطیلی این مدارس موجب عدم برخورداری دانش‌آموزان از مواد مغذی و افزایش سوء تغذیه در بین دانش‌آموزان کم برخوردار شده است.
سید جواد حسینی با اشاره به آسیب‌های فضای مجازی و در خانه ماندن دانش‌آموزان بر سلامت‌های روانی آنان گفت: افزایش رفتاری‌های پرخاشگرانه، تغییر در اشتها، اختلال در خواب برهم ریختگی در نظم خانواده، افزایش تعارضات خانوادگی، پرخوری، کم‌تحرکی، قلدری، کاهش آستانه تحمل و عدم آموزش آداب معاشرت ازجمله آسیب‌های در خانه ماندن دانش‌آموزان است.
نکاتی که به چشم نمی‌آمد و شاد به آن‌ها اشاره کرد
در این مدت اما بیشترین توجه به دانش‌آموزان بود و کمتر کسی به این موضوع فکر می‌کرد که معلمان با تعطیلی مدارس و مشکلات مزاحمت‌های والدین و دانش‌آموزان در ساعات غیردرسی چه‌کار می‌کنند.
با توجه به اینکه یک هفته بیشتر تا بازگشایی مدارس باقی نمانده و به‌احتمال‌زیاد همچنان در شهرهای بزرگ آموزش‌ها به‌صورت آنلاین ادامه خواهد داشت روز گذشته وزارت آموزش‌وپرورش در کانال اطلاع‌رسانی شبکه شاد ۱۰ نکته پیرامون آموزش مجازی و آغاز سال تحصیلی برای دانش‌آموزان و خانواده‌ها منتشر کرده است. برخی از این نکته‌های عبارت‌اند از اینکه باید ساعات حضور بچه‌ها به‌صورت منظم باشد یا اینکه باید خانواده‌ها توجه داشته باشند که معلم موظف نیست در ساعات غیر کاری و تعطیلات به سؤالات پاسخ دهد. از دیگر این نکات می‌توان به این اشاره کرد که معلم را باید با کلمات رسمی خطاب کرد و از کلماتی چون «عزیزم» پرهیز شود. همچنین در زمان کلاس والدین کنار دانش‌آموز ننشیند و برای جواب دادن به فرزند خود کمک نکنند.
همچنین در این پیام آمده است که برخی مدارس از شما می‌خواهند از آموزش‌های کودکتان فیلم‌بردارید تا در فضای مجازی مبلغ کارشان باشد. در این صورت کودک ناچار می‌شود برای فیلم‌برداری یک اجرای بی‌عیب و نقص داشته باشد. برخی کودکان ذاتاً درون‌گرا هستند و علاقه‌ای به این کار ندارند و این دست رقابت‌ها فقط باعث می‌شود حس ناکافی بودن و عقب ماندن از دیگران را بی‌جهت تجربه کنند.
در آخر اینکه به‌تدریج و با افزایش سرعت واکسیناسیون زندگی به حالت عادی خود برمی‌گردد، همان‌طور که در بسیاری از کشورها این اتفاق رخ‌داده است. مدارس هم از این قاعده مستثنا نیستند. امسال آموزش‌های ترکیبی به‌جای آموزش صرفاً آنلاین جایگزین می‌شود و شاید سال تحصیلی بعدی دیگر خبری از کلاس‌های آنلاین نباشد. در این زمان مهم‌ترین کاری که خانواده‌ها می‌توانند انجام دهند کمک به معلمان است تا بتوانند از پس آموزش‌های از راه دور بر آیند و با دخالت‌های خود بار مضاعف بر دوش آن‌ها قرار ندهند. دولت نیز موظف است هرچه در جهت پیشرفت کیفیت آموزش‌ها لازم است در اختیار دانش‌آموزان بگذارد تا کمترین آسیب به این قشر وارد شود و از این دوره عبور کنند.
دیدگاه تان را بنویسید