چه کسی پاسخگوی جان‌های از دست رفته است؟

بیداد کرونا تاکنون نزدیک به ۱۱4هزار ایرانی را در کشور به کام مرگ کشاند؛ جان‌هایی که در سایه نبود واکسن و تزریق قطره‌چکانی آن در کشور و البته اشکالاتی در مدیریت بیماری، هر روز روانه قبرستان شد. هر چند مایه خوشحالی است که گفته می‌شود حالا از زمین و آسمان واکسن می‌بارد و وعده کنترل بیماری در ماه‌های پیش‌رو داده شده است، اما این سوال نیز پر رنگ است که چه شد که به یکباره واردات واکسن در کشور ورق خورد و خارجی‌های بدعهد چنین خوش‌عهد شدند؟

به گزارش ایسنا، از ابتدای طرح مبحث واکسن کووید-۱۹ در دنیا، مسئولان وقت وزارت بهداشت ایران نیز اعلام کردند که تامین واکسن کرونا در کشور را از سه طریق واردات، تولید داخل و تولید مشترک به شرط انتقال دانش فنی، پیگیرند و بر همین اساس هم سند ملی واکسیناسیون کرونا در کشور و اولویت‌های تزریق گام به گام را تدوین و تصویب کردند.

وزارت بهداشت وقت همچنین تاکید کرد که برای دستیابی به اهداف نهایی واکسیناسیون و قطع گردش ویروس، باید نسبت به مصون کردن حداقل ۷۰ درصد جامعه اقدام کرد و بر این اساس باید نزدیک به ۶۰ میلیون نفر در کشور واکسینه شوند. در عین حال اگر مبنا دریافت حداقل ۲ نوبت واکسن به ازای هر فرد باشد، نیازمند ۱۲۰ میلیون دوز واکسن برای کشور خواهیم بود.

در هر حال وعده‌های مسئولان دولت قبل از رییس جمهور گرفته تا وزیر بهداشت و سایرین برای تامین واکسن و اعداد و ارقام اعلامی از پیش خرید و خرید قطعی واکسن در موعد مقرر محقق نشد و مکررا نیز علت آن را تحریم‌ها و البته بدعهدی کشورهای سازنده واکسن خواندند.

در این میان البته بر تولید داخلی واکسن و حمایت از آن نیز بسیار تاکید شد؛ به طوری که مکررا اعلام شد ایران در تمام پلتفرم‌های واکسن کرونا، ورود کرده و وزیر وقت بهداشت وعده داد که واکسن ایرانی تا خردادماه روی میز است؛ وعده‌ای که سرانجام با ارایه مجوز مصرف اضطراری به دو واکسن کووایران برکت و پاستوکووک محقق شد؛ اما تا این بازه زمانی سهم واکسن برکت در سبد واکسیناسیون ملی بسیار ناچیز بوده و پاستوکووک هم هنوز توزیعی نداشته است.

و اما سیلِ واکسن

اما با روی کار آمدن دولت جدید ورق برگشت و اکنون و به فاصله حدود دو ماه، انبارهای وزارت بهداشت مملو از واکسن است. ابراهیم رییسی، رییس جمهور از همان ابتدا اولویت دولت را مدیریت کرونا و تامین واکسن خواند و از طرح تحول جامع مقابله با کرونا خبر داد.

بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت دولت سیزدهم نیز اولویت برنامه کاری‌اش را واکسیناسیون علیه کرونا قرار داد و وعده افزایش سرعت واکسیناسیون را داد؛ وعده‌ای که در حال تحقق است؛ به طوری که روند ورود محموله‌های پنج میلیونی واکسن به کشور آغاز شده و تاکنون هم چندین محموله جدید رسیده و آمار تزریق روزانه واکسن از یک میلیون دوز فراتر رفته و برای روزانه بیش از دو میلیون دوز و شبانه‌روزی شدن مراکز تزریق، برنامه‌ریزی می‌شود.

در حال حاضر روند تامین واکسن به گونه‌ای است که وزیر بهداشت گفته است: «ما فکرش را نمی کردیم که چنین حجمی از واکسن تامین شود». عین‌اللهی از تامین حدود ۵۰ میلیون دوز واکسن تا آخر شهریور ماه خبر داده و گفته«وقتی در جلسات رای اعتماد می‌گفتم که واکسن می‌آوریم، فکرش را نمی کردم که بجای باران، سیل جاری شود و با لطف خدا، سیلی از واکسن به سوی کشور روانه شد».

چند پرسش

جای بسیار خوشحالی است که اکنون واکسیناسیون کرونا در کشور روی دور تند قرار گرفته و وعده مدیریت بیماری و کاهش چشمگیر مرگ‌ومیر در ماه‌های پیش رو داده شده است. اما چند سوال مهم در این میان باقی است که پاسخ به آن ابهامات مهم این پازل را کامل می‌کند.

اینکه چه شد که به یک‌باره واردات واکسن در کشور ورق خورد؟ چه شد که تولیدکنندگان بدعهد واکسن در دنیا، اکنون در حال عمل به قول و قرارها هستند؟ و اگر امکان واردات واکسن در این سطح وجود داشت، چرا تا پیش از این برای آن اقدام نشده بود؟ آیا واقعا به بهانه واکسن داخلی، در واردات فرصت‌سوزی شد؟و سر آخر چه کسی پاسخگوی جان‌هایی است که در نبود واکسن، زیر خاک رفتند؟