جدیدترین پیشنهاد درمورد بازگشایی مدارس، ترکیب آموزش مجازی و حضوری است، با یک شرط؛
اگر مهر نشد، از آبان یا آذر
ریحانه جولایی
دو سال است که دانش آموزان طعم نشستن پشت میز و نیمکت‌های مدرسه را نمی‌چشند و دیگر خبری از زنگ تفریح و بازی و دویدن در حیاط مدرسه نیست. با آمدن کرونا، مدارس که یکی از مراکز شورونشاط و اجتماعی شدن بچه‌ها بود نیز تعطیل شد.
اوایل شیوع کرونا مسئولان آموزش‌وپرورش سخن از تعطیلی چندهفته‌ای مدارس به میان آوردند و کمی بعدتر حرف از آموزش مجازی حداکثر تا پایان سال تحصیلی شد و وعده دادند سال تحصیلی 99-1400 به‌صورت حضوری خواهد بود. حالا دیگر تقریباً دو سال است که دانش‌آموزان به‌صورت غیرحضوری آموزش می‌بینند و ناگفته نماند به خاطر این شیوه دانش‌آموزان زیادی در مناطق دورافتاده کشور از تحصیل بازماندند.
امسال هم بحث‌های زیادی در مورد بازگشایی یا ادامه دادن شیوه‌های غیرحضوری جهت آموزش دانش‌آموزان مطرح شده است. خانواده‌ها از اینکه بچه‌ها در خانه درس می‌خوانند ناراحت‌اند؛ شیوه‌های تدریس نسبت به گذشته تغییرات قابل‌توجهی داشته است و برای والدین سخت است تا در آموزش بچه‌های خود سهیم باشند. همچنین آن‌ها معتقدند بچه‌ها در خانه آن‌طور که باید دل به درس نمی‌دهند و منظم بودن که یکی از اصلی‌ترین کارکردهای فضای آموزشی محسوب می‌شود در خانه وجود ندارد.
معلمان نیز به شیوه غیرحضوری بودن آموزش اعتراض دارند و معتقدند تدریس آنلاین با توجه به سرعت اینترنت در ایران و قطع برق در مقاطعی که موجب قطعی اینترنت نیز می‌شود، کاری بسیار طاقت‌فرساست. ازسوی‌دیگر آموزش حضوری در این دو سال موجب افت تحصیلی مفرط دانش‌آموزان شده است و اگر این شیوه ادامه داشته باشد در سال‌های بالاتر با مشکلات فراوانی روبه‌رو خواهند شد.
از سوی دیگر مادران زیادی هم مخالف بازگشایی مدارس پیش از واکسیناسیون سراسری معلمان و دانش آموزان هستند و می‌گویند حاضر نیستند حتی با ریسک یک سال عقب ماندن بچه‌ها از مدرسه، فرزند خود را به مدرسه بفرستند.
به‌هرروی، اماواگرهای بازگشایی مدارس موضوعی تکراری شده است، مسئولان صحبت از لزوم بازگشایی مدارس می‌کنند و گاهی به دلیل خیزهای کرونا آن را عملی نمی‌دانند. گروهی می‌گویند واکسیناسیون همه عوامل آموزش و رعایت صددرصدی پروتکل‌های بهداشتی از سوی دانش‌آموزان مقدمات آموزش حضوری است و در این میان کمتر از یک ماه زمان باقی است.
امسال مدارس میزبان دانش‌آموزان می‌شوند؟
اعلام واکسیناسیون معلمان در مردادماه از سوی وزرای سابق بهداشت و آموزش‌وپرورش جرقه‌های امید برای بازگشایی مدارس را زد. وزیر آموزش‌وپرورش پیشین و دیگر مقام‌های این وزارتخانه هم از بازگشایی مدارس در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ خبر دادند که سبب شد بوی مهر و مدرسه به مشام برسد.
از سویی برخی دانش‌آموزان به کلاس‌های غیرحضوری و آنلاین عادت کرده‌اند. آن‌ها دوست دارند به دلیل یا به بهانه شیوع ویروس کرونا در خانه درس بخوانند و والدین نگران سلامتی فرزندان هستند به‌ویژه در برابر سویه دلتای کرونا که پیر و کودک و جوان نمی‌شناسد.
محسن حاجی میرزایی، وزیر پیشین آموزش‌وپرورش در آخرین روزهای وزارت خود گفته بود تمامی تدابیر بهداشتی برای بازگشایی مدارس در مهرماه صورت گرفته است و خانواده‌ها نگران نباشند چون هیچ کاری در این خصوص، بدون هماهنگی با وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا انجام نخواهد شد. او همچنین بیان کرده بود دور بودن طولانی مدت دانش‌آموزان از مدارس تبعات و آسیب‌های جدی به دنبال دارد؛ لذا مطابق پروتکل‌های وزارت بهداشت، بازگشایی مدارس از اول مهرماه انجام خواهد شد. بر اساس صحبت‌های او در این طرح، قرار است؛ رانندگان سرویس‌های مدارس، مربیان مهدهای کودک و هر فردی که در مجموعه آموزش‌وپرورش و در کادر مدرسه فعالیت دارد، واکسینه شود.
بازگشایی مدارس باید مستقل از واکسیناسیون برنامه‌ریزی شود
علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا نیز معتقد است: اگر مهر نشد، مدارس را از آبان یا آذر بازگشایی کنید. بازگشایی مدارس باید مستقل از واکسیناسیون برنامه‌ریزی شود و معتقدم اگر مدارس سه روز در هفته فعالیت کنند، بهتر از آن است که تعطیل باشند.
تمام این صحبت‌ها باعث شد تا بحث بازگشایی مدارس دوباره داغ شود و در این تناقض‌گویی‌ها، موافقت‌ها و مخالفت‌های زیادی هم صورت گیرد.
امکان بازگشایی 50 درصد مدارس؛ حضوری و با رعایت پروتکل‌ها
در ادامه، روز گذشته سرپرست وزارت آموزش‌وپرورش پیشنهاد بازگشایی مدارس و آغاز آموزش‌ها از اول مهرماه به‌صورت ترکیب مجازی و حضوری را داد. علیرضا کاظمی گفت: بیش از ۱۰۰ هزار کلاس زیر ۱۵ دانش‌آموز داریم و ۵۰ درصد مدارس ما نیز کمتر از ۷۵ دانش‌آموز دارند که این مدارس و این کلاس‌ها می‌تواند به‌صورت حضوری و با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی برگزار شود.
او تأکید کرد: ستاد ملی مقابله با کرونا کلیات این طرح را تصویب کرده و قرار است تفاهم‌نامه‌ای بین کمیته‌های ستاد کرونا و آموزش‌وپرورش تنظیم شود تا استانداردهای لازم بهداشتی تدوین و تا پایان هفته به مدارس ابلاغ شود.
او همچنین روزهای ثبت‌نام مدارس را به 5 روز افزایش داده و گفته است هیچ دانش‌آموزی امسال بدون مدرسه و کلاس درس نخواهد بود و اگر اسم دانش‌آموز در سامانه پادا ثبت نشود این به معنای ثبت‌نام دانش‌آموز نیست. همچنین مدعی شده که مشکلات همه سایت‌ها و پلتفرم‌های مربوط به ثبت‌نام مدارس و ثبت‌نام کتاب‌ها مرتفع خواهد شد.
ناگفته نماند که نادر توکلی، معاون درمان ستاد مقابله کرونای تهران هم گفته است به باز شدن مدارس چندان خوش‌بین نیست. او معتقد است اگر پروتکل خاصی وجود داشته باشد و نیز اگر موفق شویم کودکان را هم علیه کرونا واکسینه کنیم، می‌توانیم به بحث بازگشایی مدارس وارد شویم.
آموزش مجازی جوابگو نیست
همان‌طور که می‌دانید بسیاری از معلمان با آموزش غیرحضوری مخالفت می‌کنند. آن‌ها می‌گویند آموزش در روش غیرحضوری نتیجه خوبی ندارد و باعث می‌شود دانش‌آموز فقط مقطع عوض کند و بار علمی نداشته باشد. در مدارس زیادی هم دیده‌شده که به معلم‌ها گفته‌اند هیچ دانش‌آموزی را مردود نکنند و به همه نمره قبولی بدهند.
در همین رابطه یک کارشناس آموزش‌وپرورش گفت: آموزش مجازی نیز باید به شاخص‌هایی دست پیدا کند تا نگرانی‌های والدین از آموزش فرزندان و معلمان از تدریسشان را برطرف کند. اگر قرار باشد چرخ بر همان روال سال تحصیلی گذشته بچرخد، باید گفت که آموزش مجازی پاسخگوی خوبی برای فرایند یاددهی- یادگیری نخواهد بود.
زهرا علی‌اکبری بیان کرد: آن‌طور که از شواهد برمی‌آید بیشتر جوامع توسعه‌یافته با واکسیناسیون حداکثری و آماده‌سازی فضای آموزشی خود، آموزش حضوری را گزینه موردپسند برای سال تحصیلی در نظر گرفته‌اند.
او معتقد است در ایران برای حضوری کردن کلاس درس امکانات کافی وجود ندارد. علی‌اکبری با اشاره به اینکه این الزامات را می‌توان از رعایت پروتکل‌های بهداشتی در فضاهای آموزشی دنبال کرد که ناخرسندانه آن‌قدر مناسب و قابل دفاع نیست گفت: کلاس‌های درس کوچک، تراکم دانش‌آموزی زیاد، سرویس‌های بهداشتی کم تجهیز شده، بودجه ناکافی مدارس برای تجهیز شدن و آمادگی کامل ازجمله مواردی است که اجرایی شدن آن‌ها در مدارس با امکانات و داشته‌های نظام آموزشی فاصله دارد و نمی‌گذارد تا تصمیم بر آموزش حضوری، منطقی به نظر برسد.
سرپرست وزارت آموزش‌وپرورش پیشنهاد بازگشایی مدارس و آغاز آموزش‌ها از اول مهرماه به‌صورت ترکیب مجازی و حضوری را داد. به گفته او بیش از ۱۰۰ هزار کلاس زیر ۱۵ دانش‌آموز داریم و ۵۰ درصد مدارس نیز کمتر از ۷۵ دانش‌آموز دارند که امکان برگزاری کلاس‌ها به‌صورت حضوری و با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی را فراهم می‌کنند
کم‌کاری دولت در بحث آموزش‌وپرورش
علی‌اکبری ادامه داد: دولت باید طی دو سال اخیر به این فکر می‌بود که شرایط را مهیا کند، اما متأسفانه نه‌تنها به این امر دقتی نشد، بلکه تا حدودی مسئله را با آموزش مجازی و تلویزیونی از دغدغه‌های خود دور کردند. دانش‌آموز برای رشد متوازن آموزشی و تربیتی خود به بودن در محیط مدرسه و گفت‌وگو با همسالان و معلمان خود در فضای اجتماع و مشارکت در فعالیت‌های تعلیم و تربیتی نیاز دارد. چنین ویژگی‌هایی از مدرسه با آموزش مجازی قابل جبران نیست.
این کارشناس آموزش‌وپرورش تصریح کرد: اگر هم صاحب‌نظران علوم تربیتی تأکید بر بازگشایی حضوری مدارس دارند باید به این نکته نیز توجه داشته باشند که آیا مدارس آمادگی لازم و کافی را دارند یا خیر؟ و پس‌ازآن اصرار بر آموزش حضوری داشته باشند.
به عقیده او در این دوران و با توجه به کمبودهایی جهت رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مدارس وجود دارد تنها گزینه آموزش‌های مجازی است اما اگر قرار باشد برای آموزش‌های مجازی فکر و برنامه‌ای وجود نداشته باشد و به روال سابق باشد هیچ بازدهی نخواهند داشت.
کارشناس آموزش‌وپرورش: اگر صاحب‌نظران علوم تربیتی با این وضعیت کرونا و شیوع بیماری، تأکید بر بازگشایی حضوری مدارس دارند باید به این نکته نیز توجه داشته باشند که مدارس آمادگی لازم و کافی را دارند یا خیر؟ و پس‌ازآن اصرار بر آموزش حضوری داشته باشند
اهمیت کارشناسی اصولی در مورد بازگشایی مدارس
باز شدن دوباره مدارس یا ادامه‌دار شدن آموزش‌های مجازی آن‌هم در این روزها موضوع مهمی است. موضوعی که نیاز به کارشناسی دارد و نباید ساده از کنار آن بگذریم. خوب می‌دانیم که مدرسه یکی از کانون‌های اصلی آموزش و تجربه زیست خارج از خانه برای دانش آموزان است و نبود آن صدمه‌های جبران‌ناپذیری به آن‌ها وارد می‌کند اما در شرایط حساسی که کرونا هرروز افراد زیادی را مبتلا می‌کند یا باعث مرگ آن‌ها می‌شود نباید سرسری به این موضوع وارد شد.
خوش‌بینانه هم بخواهیم به موضوع نگاه کنیم، اگر تمام معلمان و رانندگان سرویس مدارس واکسینه شوند، باز هم ریسک بازگشایی مدارس بالاست چراکه دانش‌آموزان دوره متوسطه یک و دو را می‌توان متقاعد کرد که از ماسک استفاده و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کنند؛ اما آیا می‌شود دانش‌آموزان دوره ابتدایی را به رعایت پروتکل‌های بهداشتی مجاب کرد؟ کودک کلاس اولی که تازه از آغوش خانواده جداشده است شاید دوست شدن با همکلاسی بهترین تسکین برای دوری از خانواده‌اش باشد. چگونه می‌توان او را مجبور به دور ماندن از همکلاسی در زنگ تفریح یا سر کلاس کرد؟
این موضوعات دغدغه بسیاری از خانواده‌ها است که برای جلوگیری از ابتلای فرزندان خود به کرونا و یا انتقال آن به خانواده نگرانی دارند، اگرچه به گفته بسیاری از پزشکان کودکان بیشتر به‌عنوان ناقل ویروس، اغلب این بیماری را بدون هیچ علامتی یا با علائم خیلی خفیف به‌سلامت رد می‌کنند اما این سلامت به‌ویژه با شیوع سویه تهاجمی دلتا و لامبدا یقینی و قطعی نیست. این موضوعات مسئولیت متولیان امر آموزش را در برابر جان دانش‌آموزان و خانواده‌های آن‌ها بیشتر می‌کند و لازم است که در روزهای باقی‌مانده دقیق و اصولی‌تر نسبت به این مسئله تصمیم‌گیری کنند.
دیدگاه تان را بنویسید