تهران تاب نمی‌آورد

رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران، تهران را شهری شکننده در برابر چالش‌های طبیعی و انسانی دانست و نبود تاب‌آوری شهری را نتیجه چند دهه بی‌توجهی به زیرساخت‌های شهری عنوان کرد.

کامبد امینی با اشاره به وضعیت تهران در مواجهه با چالش‌های طبیعی و انسانی، گفت: ویژگی اصلی جوامع تاب آور عبارت است از استحکام، توانمندی بالا برای مقابله با اثرات بحران و سرعت عمل برای بازگشت به حالت قبل از بحران که با توجه به این تعریف، تهران شهر تاب‌آوری در برابر بلایای طبیعی نیست؛ چراکه املا استحکام لازم را در برابر مخاطراتی چون زلزله ندارد و بسیاری از ساختمان‌ها و زیرساخت‌های موجود در آن آسیب‌پذیر هستند، ثانیه امکانات و ظرفیت‌های کافی برای مقابله با اثرات بحران‌های بزرگ را ندارد که نمونه بارز آن در حال حاضر در مواجهه با بیماری کرونا مشهود است و ثالثاً هم توان اجرایی و منابع کافی برای بازگشت سریع به حالت قبل از بحران را نیز ندارد. بدین ترتیب اگر سانحه بزرگی نظیر یک زلزله ویرانگر در تهران رخ دهد خطر زیادی برای جامعه به دلیل عدم تاب‌آوری وجود خواهد داشت.

وضعیت فعلی پایتخت حاصل چند دهه سهل‌انگاری

امینی وضعیت فعلی پایتخت را حاصل چند دهه سهل‌انگاری خواند و تصریح کرد: وضعیت فعلی تهران حاصل چند دهه بی‌توجهی به موضوع کاهش ریسک و مدیریت بحران است. لذا بهبود وضعیت موجود نیز نیازمند برنامه‌ریزی جامع و اجرای اقدامات کوتاه‌مدت تا بلندمدت است. تاکنون مطالعات زیادی برای بهبود وضعیت شهر تهران در برابر مخاطرات مختلف انجام شده و راهکارهای مختلفی نیز ارائه شده است که اغلب مورد توجه قرار نگرفته است.

اولویت توانمندسازی نیروهای امدادی پایتخت

به گفته او، اگر مدیریت شهری واقعاً دغدغه خطر زلزله یا سایر مخاطرات را در شهر تهران دارد، باید بلافاصله نسبت به اجرای برنامه‌هایی که در این رابطه تدوین شده نظیر (طرح جامع پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران) اقدام کند. طبق این برنامه برخی از اقدامات مرتبط با ظرفیت سازی برای مقابله با اثرات زلزله و سایر سوانح می بایست در کوتاه مدت و حداکثر ظرف سه سال به انجام برسند که در این زمینه توانمندسازی نیروهای امدادی شهر تهران نظیر آتش‌نشانی و همین‌طور ارتقای آمادگی مردم و ایجاد گروه‌های محلی مدیریت بحران در اولویت قرار دارد.

چالش‌های اجرای مدرسه ایمن - جامعه تاب‌آور در تهران

او با تأکید بر لزوم استفاده از ظرفیت‌های موجود در سطوح محلی نظیر مدارس ایمن برای سازمان‌دهی مردم، گفت: در این رابطه طرحی با عنوان مدرسه ایمن - جامعه تاب آور در سطح کشور از سال ۱۳۹۵ در دست اجرا است که مدارس به‌عنوان پایگاه‌های مدیریت بحران در سطوح محلی تجهیز و آماده می‌شوند و توسط خود اهالی محل با همکاری اولیای مدارس برنامه‌های آموزشی و توانمندسازی مردمی در آن‌ها به اجرا گذاشته می‌شود.

امینی افزود: همچنین در زمان رخداد سوانح از این ظرفیت می‌توان برای تخلیه و اسکان اضطراری ساکنین استفاده کرد. البته اجرای این طرح علیرغم اینکه به تصویب بالاترین مراجع ذی‌ربط رسیده، با چالش‌های زیادی در شهر تهران مواجه است و لازم است موانع موجود در این رابطه توسط شهرداری تهران و نهادهایی مثل آموزش‌وپرورش هر چه سریع‌تر حل‌وفصل شود.