ریحانه جولایی

دارو نیست، سرم در بسیاری از نقاط کشور کمیاب و حتی نایاب شده است. می‌گویند برای یک سرم حتی چند صد هزار تومان هم پول پرداخت شده است. بیمارستان‌ها از بیماران کرونایی سرریز شده‌اند. همراهان نسخه به دست و مستأصل به دنبال داروخانه‌اند تا بتوانند دارو پیدا کنند و هر همراه که برای پیدا کردن دارو از بیمارستان خارج می‌شود تا چند ساعت آینده بر نمی‌گردد.

در داروخانه‌ها چه می‌گذرد؟

گزارش‌ها از داروخانه‌های منتخب تهران نشان می‌دهد که بازار رمدسیویر (داروی مؤثر در درمان کرونا) جای خود را به داروهای دیگری داده است؛ اکتمرا (نوع خارجی) و تمزیوا (نوع ایرانی). شلوغی جمعیت مقابل داروخانه‌های هلال احمر، شهید کاظمی، ۲۹ فروردین و ۱۳ آبان تهران، ناشی از صف‌های طولانی برای خرید این داروهاست. مردم از شهرهای دیگر هم برای تهیه این داروها، به تهران آمده‌اند و حالا سرگردان برای نجات جان بیمارشان، از یک داروخانه به داروخانه دیگر می‌روند.

مریم یکی از افرادی که دچار کرونای دلتا شده است برای پیدا کردن داروهایش داروخانه‌ها را زیر پا گذاشته تا شاید بخشی از داروهای خودش و خواهرش را پیدا کند. او به «توسعه ایرانی» می‌گوید: بیش از یک هفته است که با خواهرم درگیر کرونا شده‌ایم و حالا برای تهیه برخی داروهایی که اساسی‌تر است تمام داروخانه‌های تهران را زیر پا گذاشته‌ایم. داروخانه‌های کوچک در محله خودمان و اطراف که هیچ کدام داروهایمان را نداشتند و مجبور شدیم با این حالمان مسیر طولانی را طی کنیم تا به داروخانه‌های بزرگ برسیم.

او از صف ایجاد شده جلوی داروخانه می‌گوید و از اینکه برای تهیه دارو ساعت‌ها مجبور بوده در صف بماند. مریم ادامه می‌دهد: سربازها برای حفظ نظم جلوی در داروخانه 29 فروردین ایستاده بودند و سه نفر سه نفر اجازه ورود به داروخانه را می‌دادند. برای اینکه بتوانیم وارد محیط داروخانه شویم نزدیک به دو ساعت در صف بودیم. بعد از اینکه وارد داروخانه شدیم دوباره سربازها سه نفر سه نفر اجازه ورود به قسمت کرونایی داروخانه را می‌دادند. به هر حال بعد از گذشت زمان زیادی وارد داروخانه شدیم و پذیرش نسخه به من نوبت داد و در آنجا هم با کمال ناباوری دیدم که بیش از 200 نفر جلوی من بودند تا داروهای خودشان را دریافت کنند.

او اما از بی‌نظمی عجیب‌وغریب این داروخانه می‌گوید: چیز بسیار عجیبی که در داروخانه 29 فروردین دیدم رسیدگی و صدا کردن بی‌نظم نسخه‌ها بود. شماره‌ها به صورت بی‌نظمی در گردش بود و در این میان بسیاری به‌جای شماره اسم افراد را صدا می‌زدند. بی‌نظمی که در نوبت‌دهی و تحویل دارو بود واقعاً به چشم می‌آمد.

از مریم در مورد شایعاتی که در رابطه با کمبود دارو شنیده می‌شود پرسیدم. او پاسخ می‌دهد: به ما گفتند همه داروها در داروخانه‌های اصلی پیدا می‌شود. با این حساب برخی داروها هم نبود. در داروخانه 29 فروردین به من گفتند برخی داروها را نداریم که با بیمه بدهیم و باید آزاد حساب کنید. من هم چون لازم داشتم قبول کردم که آزاد حساب شود. با این حال هفته گذشته برای تهیه دارو برای خواهرم به داروخانه 13 آبان مراجعه کرده بود. آنجا کمبود دارو را دیدم. ساعت هشت شب بود و پس از انتظار طولانی برای گرفتن دارو یکی از کارکنان داروخانه اعلام کرد که داروی رمدسیویر تمام شده و هرکسی برای این دارو ایستاده برود. در داروخانه 29 فروردین دارو بود اما بی‌نظمی شدیدی وجود داشت.

مریم اما به نکته جالبی اشاره کرد. به گفته او اگر متخصص عفونی داروی مهم و حیاتی رمدسیویر را تجویز کند داروخانه این دارو را با بیمه حساب می‌کند اما اگر پزشک عمومی یا اورژانس تجویز کند باید به‌صورت آزاد پرداخت شود و هر عدد از این دارو برای افرادی که به غیر از متخصص عفونی تجویز شده دانه‌ای 700 هزار تومان هزینه دارد.

روزگار خوش دلالان دارو و سردرگمی مردم

اگر گذرتان به داروخانه‌های بزرگ افتاده باشد خصوصاً حالا که ماه‌هاست کرونا در کشور جولان می‌دهد با دلالان دارو مواجه شده‌اید. افرادی که دور و بر افراد مستأصل می‌گردند و داروهای 600 یا 700 هزار تومانی را حتی را تا 10 میلیون قیمت می‌دهند. این روزها دلالان هم کاسبی‌شان سکه شده است. با کمیاب شدن برخی از داروها آن‌ها می‌تواند اجناس خود را با قیمت‌های عجیب و غریب بفروشند. برخی هم برای اینکه همراه بیمار بتواند خوب فکرهایش را بکند به او شماره تماس می‌دهند تا اگر نتوانست دارو را پیدا کند صاف به سراغ دلال دارو برود.

مسئولان حوزه بهداشت اما می‌گویند هیچ مشکل و کمبودی دارویی در کشور وجود ندارد. رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری نیز می‌گوید که داروهای اصلی کرونا کمبودی ندارد اما توزیع آن مشکل دارد. او ادعا کرده است که  از روز شنبه، به میزان وسیع‌تری در داروخانه‌ها توزیع شده است. به گفته پیام طبرسی، این داروها، از قبل هم برای بیماران تجویز می‌شد اما حالا میزان تجویزش بالا رفته است. با این حال گزارش‌هایی که از داروخانه‌ها می‌رسد نشان از کمبود دارو دارد. تا پیش از این صف‌ها برای خرید رمدسیویر طولانی بود و حالا اکتمرا و نوع ایرانی آن به نام تمزیوا، جای خود را به رمدسیویر داده‌اند؛ داروهای ضدالتهابی که در پیک پنجم، بسیار بیشتر از پیک‌های قبلی برای بیماران تجویز می‌شود. پزشکان می‌گویند فرقی ندارد دارو ایرانی باشد یا خارجی، هر کدام را توانستید پیدا کنید بخرید و بیاورید تا به بیمارتان تزریق شود.

این روزها دلالان هم کاسبی‌شان سکه شده است. با کمیاب شدن برخی داروها آن‌ها می‌تواند اجناس خود را با قیمت‌های عجیب و غریب بفروشند. برخی هم برای اینکه همراه بیمار بتواند خوب فکرهایش را بکند به او شماره تماس می‌دهند تا اگر نتوانست دارو را پیدا کند صاف به سراغ او برود

تمزیوا، به عنوان آخرین مرحله درمان بیماران کرونایی به شمار می‌رود. بر اساس گزارشی در روزنامه «همشهری» تمزیوا در بازار آزاد بین ۶ میلیون تا ۸ میلیون تومان فروخته می‌شود و اکتمرا که نوع خارجی آن است، از ۱۵ میلیون تومان به بالاست.

بر اساس این گزارش این تنها مشکل تهران نیست و از شهرهایی چون قم، زاهدان، نیشابور و مشهد هم به داروخانه‌های بزرگ تهران آمده‌اند تا دارو تهیه کنند. ظاهراً در مشهد داروی اکتمرا به شدت نایاب شده و برخی از افراد ساکن این شهر برای تهیه دارو به تهران آمده‌اند.

الکترونیکی شدن نسخه‌ها و دامن زدن به کمبود دارو

به گفته یکی از فعالان حوزه دارو، تا اواخر تیرماه اکتمرا و تمزیوا به وفور در داروخانه‌ها پیدا می‌شد به‌طوری که به شرکت‌های توزیع دارو التماس می‌کردند که آن‌ها را برگردانند. اما ناگهان بحرانی رخ داد و با افزایش تقاضا، این ۲ دارو کمیاب شد. شلوغی مقابل داروخانه‌ها و ناراحتی مردمی که برای نجات جان بیمارانشان ساعت‌ها اینجا صف می‌کشند اتفاق ناگواری است که هر چند وقت یک بار در پیک‌های کرونا برای داروخانه‌ها رخ می‌دهد. یکی دیگر از مشکلاتی که بسیاری از پزشکان به آن اشاره کرده‌اند الکترونیکی شدن نسخه‌هاست. به گفته آن‌ها، این اتفاق، منجر به افزایش میزان تقلب در بازار دارو شده است. برخی افراد با تبانی نسخه‌هایی با کدهای ملی افراد ناشناس می‌نویسند و در داروخانه‌ها اقدام به خرید دارو می‌کنند. در نهایت هم این داروها را در بازار آزاد باقیمت‌های کلان می‌فروشند. قبلاً که نسخه‌ها دستی بود این مشکل کمتر رخ می‌داد اما در حال حاضر می‌توانند به هر دلیلی از کد ملی یک فرد ناآگاه سوءاستفاده کنند و دارو بگیرند بدون اینکه خود فرد متوجه شود. برخی از افرادی که مقابل داروخانه‌ها، داروفروشی می‌کنند، جزو همین افراد هستند.

می‌گویند مشکل دارو حل خواهد شد!

گفته می‌شود اکتمرا و نوع ایرانی آن یعنی تمزیوا، جزو داروهای ضدالتهاب است که برای بیمارانی تجویز می‌شود که در مقابل رمدسیویر پاسخی نگرفته‌اند. این دارو به تأکید متخصصان از همان ابتدا هم در پروتکل درمانی وجود داشته و به گفته متخصصان زمانی که رمدسیویر دیگر برای بیماران مؤثر نباشد،  این ۲ دارو تجویز می‌شود. این‌ها جزو داروهای ضد انعقاد و تقویت کننده سیستم ایمنی بدن به شمار می‌روند. هر دارویی که بتواند بیمار را از مرگ نجات دهد در پروتکل‌ها قرار گرفته است و حالا اکتمرا و تمزیوا هم در همین گروه قرار دارند.

اگر متخصص عفونی رمدسیویر تجویز کند، داروخانه این دارو را با بیمه حساب می‌کند، اما اگر پزشک عمومی یا اورژانس تجویز کند باید به‌صورت آزاد و هر عدد 700 هزار تومان پرداخت شود

پزشکان می‌گویند در پیک پنجم، با توجه به بالا بودن تقاضا برای خرید این دارو، برخی دلالان به خیال سود بیشتر دارو را به انبارهایشان منتقل می‌کنند. اما با توزیع گسترده آن از شنبه گذشته، جلوی سوءاستفاده این افراد گرفته شده است.

حالا با این شرایط باید دید آیا مسئولان حوزه بهداشت واقعاً از روز شنبه این دارو را بین داروخانه پخش کرده‌اند یا خیر؟ صحت این موضوع زمانی مشخص می‌شود که صف‌های طویل رو به روی داروخانه‌ها از بین برود که در حال حاضر چنین اتفاقی رخ نداده است.  با این تفاسیر اما هنوز رعایت پروتکل‌های بهداشتی ساده‌ترین و آسان‌ترین راه برای گذر کردن از این پیک و کرونای دلتا است.