چرا واکسن داخلی به عرضه عمومی نمی‌رسد؟
تعدد واکسن‌های رونمایی شده و آغاز موج پنجم کرونا!
سعیده علیپور
کووبرکت، پاستور، رازی، سیناژن، فخرا، اسپوتنیک ایرانی، نورا. تا این لحظه اینها اسامی واکسن‌هایی هستند که به عنوان واکسن کرونای تولید داخل به صورت رسمی اعلام و رونمایی شده‌اند. اسامی که باید به آنها چند نام دیگر که احتمالا در روزهای آینده رونمایی می‌شود هم افزود. اما با وجود این همه نام، هیچ کدام از این واکسن‌ها به مرحله تولید و تزریق انبوه نرسیده و در بهترین حالت تنها وعده تزریق عمومی واکسن کووبرکت در روزها و هفته‌های آتی داده می‌شود.
موج پنجم و کندی واکسیناسیون
در این میان اما کرونا بی‌توجه به این قطار نام‌ها، گویا کار خود را به دقیق ترین شکل ممکن انجام می‌دهد. به طوری که بر اساس آخرین آمار وزارت بهداشت، در شبانه روز اخیر ۱۴۰ بیمار کووید۱۹ در کشور جان خود از دست دادند و ۱۲ هزار و ۳۵۱ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی و هزار و ۴۱۷ نفر از آنها بستری شدند.
آمار‌های رسمی مجموع جان باختگان این بیماری در ایران را ۸۳ هزار و ۹۸۵ نفر اعلام کرده است. رقمی که هرچند مسئولان وزارت بهداشت آن را مایه مباهات خود می‌دانند، اما با توجه به کندی روند واکسیناسیون در کشور و با اعلام شروع موج پنجم کرونا، بیم افزایش غیرقابل کنترل آن می‌رود.
وضعیت صعودی شیوع کرونا
در حالی که وضعیت کرونا دوباره رو به بدتر شدن است. دیروز سخنگوی وزارت بهداشت ایران درباره گسترش شهرهای قرمز کرونا از جنوب به مرکز کشور و افزایش آمار موارد بستری در پایتخت هشدار داد.
به گزارش ایرنا، سیما لاری گفت که در حال حاضر ۳۲ شهر کشور در وضعیت قرمز به‌سر می‌برند و این شهرها در استان‌های ایلام، بوشهر، سیستان و بلوچستان، فارس، کرمان، هرمزگان، یزد و تهران واقع شده‌اند.
در روزهای گذشته برخی مقامات بهداشتی به‌ویژه در استان‌های جنوبی کشور در خصوص اوج گیری دوباره کرونا در کشور به دلیل شیوع ویروس هندی موسوم به «دلتا» هشدار داده‌اند.
در این میان وضعیت در استان سیستان و بلوچستان وخیم‌تر از سایر شهرها توصیف شده است. به طوری که بیم یک فاجعه در این شهر می‌رود هر روز بر شمار مبتلایان و مرگ های ناشی از کرونا افزوده می شود و مراکز درمانی توان رسیدگی به این بیماران را ندارند.
کندی روند واکسیناسیون
با این حال بنابر اعلام مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، تا کنون ۴ میلیون و ۴۲۴ هزار و ۸۵۵ نفر دُز اول واکسن کرونا و یک میلیون و ۳۷۹ هزار و ۴۳۱ نفر نیز دُز دوم را تزریق کرده‌اند. این بدان معناست که چیزی نزدیک به یک و نیم میلیون درصد از جمعیت کشور دو دوز واکسن را دریافت کرده‌اند.
این روند در حالی است که وضعیت واکسیناسیون در کشورهای همسایه چنان سرعت گرفته که حتی برخی از ایرانیان نیز برای دستیابی زودتر به این واکسن به آن کشورها سفر می‌کنند؛ از ارمنستان گرفته تا ترکیه و حتی افغانستان.
این در حالی است که روند واکسیناسیون در خرداد ماه در ایران نیز با ورود چند میلیون دوز واکسن از سایر کشورها، سرعت گرفته بود و بسیاری «مخصوصا بیماران خاص و افراد سالمند» امیدوار شدند، قبل از رسیدن به پیک بعدی کرونا به واکسن دسترسی پیدا کنند. اما در انتهای ماه گذشته به ناگاه متوقف و بعد از آن با سرعتی بسیار کند ادامه یافت. در میانه‌ای که مسئولان وزارت بهداشت، عدم تامین واکسن از منابع خارجی و بدقولی‌ها را دلیل کمبود واکسن اعلام می‌کردند، هر روز خبرهایی از رونمایی واکسن‌های ایرانی جدید در خبرگزاری‌ها مخابره می‌شد. رونمایی‌هایی که این شائبه را ایجاد کرد که دلیل اصلی کند شدن روند واکسیناسیون، خرید زمان برای نهایی شدن واکسن‌های ایرانی است.
هر روز خبرهایی از رونمایی واکسن‌های ایرانی جدید در خبرگزاری‌ها مخابره می‌شد. رونمایی‌هایی که این شائبه را ایجاد کرد که دلیل اصلی کند شدن روند واکسیناسیون، خرید زمان برای نهایی شدن واکسن‌های ایرانی است
خبری از داخلی‌ها هم نیست
کووبرکت نخستین و مشهورترین واکسن ایرانی کروناست، که شاید کمتر شهروندی نام آن را نشنیده باشد. این واکسن که با حمایت ستاد فرمان امام و در مجموعه دارویی برکت ساخته شد، نخستین امید به تولید داخلی این واکسن بود. خبرهای مربوط به تزریق آزمایشی این واکسن و توضیحات هرچند محدود در خصوص مطالعات بالینی آن در رسانه‌ها منتشر شد و بسیاری آن را مشابه واکسن سینوفارم چینی دانستند. مینو محرز، عضو علمی ستاد مقابله با کرونا، که سرپرستی تیم تحقیقات این واکسن را نیز بر عهده داشت، بارها در خصوص آن توضیحاتی ارائه داد و از اثرگذاری بی چون چرای آن گفت. حتی اعلام کرد که سالمندانی که دوز دوم را به دلیل کمبود واکسن خارجی دریافت نکرده‌اند، از همین داخلی، یعنی کووبرکت استفاده کنند. اوحتی ماه‌هاست که از وزارت بهداشت می‌خواهد که اجازه تولید انبوه این واکسن قبل از تکمیل شدن مراحل آزمایش بالینی آن صادر شود. با رسانه‌ای شدن چندین فاز مطالعه انسانی این واکسن، وزارت بهداشت بارها اعلام کرد که این واکسن از خرداد ماه به مرحله تزریق عمومی می‌رسد. تاریخی که در چند نوبت از سخنرانی‌های وزیر و معاونانش در این وزارتخانه تغییر کرد و در آخرین اعلام تزریق آن به هفته دوم تیرماه موکول شد.
در حالی که اذهان عمومی بعد از یک سال و نیم درگیری با کرونا و از دست دادن عزیزان زیادی در این جنگ پنهان مردم با ویروس، برای دریافت واکسن داخای هم آمادگی پیدا کرده است، اما برخی می‌گویند، شرکت تولید برکت نتوانسته به وعده خود برای آماده کردند چند میلیون دوز وعده داده شده تا نیمه خرداد ماه عمل کند و به همین دلیل روند کند واکسیناسیون در کشور را عملا به مرحله توقف کشانده است.
به طوری که دیروز علیرضا رئیسی، سخنگوی سازمان غذا و دارو برای چندمین بار اعلام کرد که واکسیناسیون سالمندان بالای 65 سال از هفته دیگر آغاز می‌شود. هر چند این آغاز شدن را هم منوط به رسیدن محموله جدید واکسن خارجی دانست.
تولید پرشمار واکسن داخلی
اما آنچه در این میان جای سوال برای بسیاری ایجاد کرده است شمار فراوان نام‌های دیگری است که در یک ماه اخیر شنیده می‌شود. نام‌هایی که هر کدام از آنها واکسن‌هایی است که قرار است در ایران تحت لیسانس یا تولید داخل تولید و عرضه شود.
برخی می‌گویند حتی چین به عنوان قدرت بزرگ اقتصادی دنیا هم تنها تمرکز خود را بر ساخت دو واکسن داخلی قرار داده یا در آمریکا، سه واکسن که یکی از آنها هم با مشارکت کشور آلمان است ساخته می‌شود و در انگلستان محققان یک واکسن را ارائه کرده‌اند و در روسیه نیز تمرکز بر دو نوع واکسن است. این در حالی است که در بسیاری دیگر از کشورها که در حوزه‌های دیگر اقتصادی بسیار موفق عمل کرده‌اند و جایگاه قدرتمند اقتصادی درجهان دارند هم اقدامی در خصوص تولید واکسن نکرده و تنها مشتری سایر کشورها بوده‌اند و اتفاقا با تمرکز بر این امر هم توانسته‌اند جمعیت زیادی از شهروندان خود را واکسینه و ایمن کنند و آنها را به چرخه زندگی قبلی و فعالیت‌های معمول اقتصادی بازگردانند.
برخی می‌گویند حتی چین به عنوان قدرت بزرگ اقتصادی دنیا هم تنها تمرکز خود را بر ساخت دو واکسن داخلی قرار داده یا در آمریکا، سه واکسن که یکی از آنها هم با مشارکت کشور آلمان است ساخته می‌شود
در حالی که برخی از این پرشماری نام‌های به تولید نرسیده واکسن ایرانی در عجبند، خبرهایی هم در خصوص قیمت‌گذاری واکسن ایرانی منتشر می‌شود.
دیروز محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو، قیمت واکسن برکت ساخت ایران را ۲۰۰ هزار تومان اعلام کرده است.
به گفته وی، ۲۰۰ هزار تومان برای محصول‌‌های تکی که با این زحمت و پشتوانه علمی تولید می‌شود، در مقایسه با قیمت واکسن سایر کشورها عدد بالایی نیست. مبلغی که با نرخ ارز فعلی دولتی بیش از هشت دلار می‌شود در حالی که قیمت بعضی از واکسن‌های خارجی مانند استرازنکا آکسفورد کمتر از آن است.
هر چند به گزارش باشگاه خبرنگاران، محمدرضا شانه‌ساز دوم تیرماه گفته بود: «ما بر اساس ارز نیمایی واکسن‌های داخلی را قیمت‌گذاری می‌کنیم. قیمت همه واکسن‌های ایرانی در همین محدوده است و خیلی متفاوت نخواهد بود».
قیمت دلار نیمایی حدود ۲۱ هزار تومان است و با این حساب واکسن برکت ۹ دلار و ۵۰ سنت قیمت‌گذاری شده است. شانه‌ساز حتی اعتراف می‌کند تهیه واکسن از طریق واردات «شاید ارزان‌تر» باشد.
با استناد به این اسناد است که برخی، انگیزه‌های اقتصادی را یکی از دلایل جلوگیری از واردات واکسن‌های معتبر خارجی و اقدام به ساخت آن در داخل می‌دانند. هرچند هیچ کدام از این ساخت‌ها هنوز نه تنها هنوز تاییدیه سازمان بهداشت جهانی را ندارد که مطالعات جامع‌ای نیز از آنها منتشر نشده است.
دیدگاه تان را بنویسید