مقام‌های نظامی ورود به بحث را در صلاحیت مجلس نمی‌دانند؛
طرح اختیاری کردن سربازی «شعاری» و «انتخاباتی» است
ریحانه جولایی
سربازی اجباری یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پسران جوان است. موضوعی که برای گذر از آن گاهی راهکارهای عجیبی به کار می‌بندند. برای مثال با وزنشان بازی می‌کنند، درس خواندن را سال‌ها طول می‌دهند، به هر دری می‌زنند تا در وجودشان بیماری پیدا کنند و در بعضی موارد حاضرند انگ بیمار روانی بودن را تا پایان عمر به خود بچسبانند اما زیر بار خدمت سربازی نروند.
همین موارد باعث شده تا برخی مسئولین طرح «سربازی اختیاری» را به میان بکشند. طرحی که از همان زمان مطرح‌شدنش مخالفان و موافقان بسیار و واکنش‌های متفاوتی از سوی مردم و مسئولان داشته است.
دفاع از تمامیت ارضی کشور بر اساس قانون وظیفه دینی و ملی هر ایرانی است و همه اتباع ذکور مکلف به انجام خدمت وظیفه عمومی هستند، این در حالی است که به‌تازگی برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی موضوع حذف سربازی اجباری را مطرح کرده‌اند، اما آیا این پیشنهاد به‌صورت جدی‌تر بررسی می‌شود؟
برنامه حذف «سربازی اجباری» از سوی نمایندگان مجلس
براساس ماده سه آیین‌نامه اجرایی قانون نظام‌وظیفه هر مرد ایرانی از اول ماهی که طی آن ماه به ۱۸ سال تمام می‌رسد تا پایان ۵۰ سالگی مشمول مقررات خدمت وظیفه عمومی است. در مواقع ضرورت و بسیج همگانی ممکن است سن مشمولیت موضوع این ماده تا ۶۰ سالگی نیز افزایش یابد.
تا اینجا که همه‌چیز عادی است؛ اما جنجال از آنجایی شروع شد که به‌تازگی برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی مسئله حذف خدمت اجباری را مطرح کرده‌اند که این موضوع مورد استقبال برخی مسئولان و همچنین نارضایتی برخی دیگر قرارگرفته است.
امان‌الله حسین‌پور، نماینده مردم اسفراین و عضو مجمع نمایندگان استان خراسان شمالی در مجلس شورای اسلامی در حالی به اسلامی نبودن سربازی اجباری اشاره می‌کند که در توئیتی نوشته است: «ببینید دوستان. مسئله ساده است. یک نفر سرباز خوبی می‌شود، یک نفر معلم خوبی، یک نفر آشپز خوبی، یک نفر پزشک خوبی، یک نفر دانشمند خوبی، یک نفر سیاستمدار خوبی و ... هرکدام هم در حوزه خود خدمتگزار مردم و کشورشان هستند، سربازی اجباری اسلامی نیست.»!
ولی اسماعیلی، نماینده مردم گرمی در مجلس و نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی نیز در توئیتی نوشت: «قانون سربازی اجباری به دغدغه بزرگی برای اشتغال و تشکیل زندگی نسل جوان تبدیل شده است. استخدام نیروهای متخصص نظامی به نفع امنیت و اقتدار کشور است؛ باید فاصله دانشگاه تا بازار کار را کوتاه کنیم.»
همچنین حسن شجاعی علی‌آبادی، نماینده مردم ابهر، خرمدره و سلطانیه و نایب رئیس کمیسیون اصل 90 در مجلس شورای اسلامی در مخالفت با سربازی اجباری توئیت کرد: «برآورده کردن نیازهای دست چندم نیروهای مسلح با سربازی اجباری با صرف دو سال از بهار عمر جوانان، مصداق اسراف در عمر و موجب آسیب‌های فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی است. حذف سربازی اجباری به پشتیبانی و مانع‌زایی از تولید نیز می‌انجامد.»
«سربازی حرفه‌ای» به‌جای «سربازی اجباری»
از سوی دیگر نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی دوم فروردین‌ماه در یک پیام توئیتری ضمن مخالفت با سربازی اجباری خواستار جایگزین شدن آن با استفاده از نیروهای متخصص نظامی برای حراست از امنیت و اقتدار کشور شد.
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی نوشت: «وجود ۳ میلیون مشمول غایب نشان‌دهنده ناکارآمدی مدل فعلی است. در شرایط جنگ اقتصادی باید از توان جوانان برای سازندگی و جهش تولید استفاده کنیم؛ نسل جوان سربازان خط مقدم این جنگ هستند».
در همین راستا کمیسیون تلفیق ابتدای بهمن‌ماه سال گذشته تصویب کرد که حداقل حقوق سربازان وظیفه به یک‌میلیون و ۸۰۰ هزار تومان افزایش یابد و مزایایی نظیر حق مأموریت، تأهل، بدی آب‌وهوا و خدمت در مناطق مرزی هم به آن‌ها تعلق بگیرد. برخی این افزایش را مقدمه گذار از سربازی اجباری به حرفه‌ای ارزیابی کرده‌اند.
سردار ابوالفضل شکارچی، سخنگوی ارشد نیروهای مسلح، با بیان اینکه ستاد کل نیروهای مسلح صاحب دارد و در رأس آن رییس ستاد است، به تندی با طرح مجلس برای اختیاری کردن خدمت سربازی مخالفت کرد و آن را شعاری و «انتخاباتی» دانست
اوایل بهمن ماه محسن دهنوی، عضو این کمیسیون گفت: در جلسه پر چالش کمیسیون تلفیق تصویب کردیم، حقوق و مزایای سربازان در سال آینده، معادل ۷۵ درصد یک پایور یعنی طبق پیش‌بینی قانون شده و چند برابر امسال شود. باید حق سرباز را بدون منت به او داد و سپاسگزارش هم باشیم. این مصوبه، مقدمه‌ای بر ایجاد سازوکار‌های سربازی حرفه‌ای است.
دو ماه پیش‌تر غلامرضا رحیمی‌پور، رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد کل نیروهای مسلح خبر داده بود که حقوق سربازان وظیفه در سال ۱۴۰۰ سه برابر افزایش می‌یابد و به یک‌میلیون و ۳۵۰ هزار تومان می‌رسد.
ابوالفضل ابوترابی، نماینده اصفهان در مجلس با اشاره به طرح اصلاح قانون نظام‌وظیفه که شماری از نمایندگان دوره قبلی مطرح کرده‌اند، می‌گوید قانون کنونی مربوط به سال ۱۳۰۴ است و با توجه به تغییرات اجتماعی و سبک زندگی در حدود یک قرن اخیر به‌هیچ‌وجه پاسخگوی وضعیت فعلی نیست.
در حال حاضر طرح الحاق یک ماده به قانون خدمت وظیفه عمومی یا همان اصلاح قانون سربازی در دستور کار کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس است و تاکنون جلساتی برای بررسی آن با حضور مسئولانی از وزارت دفاع و ستاد کل نیروهای مسلح و سازمان نظام‌وظیفه تشکیل‌شده است. در این نشست‌ها مقررشده بازنگری جامع در قانون نظام‌وظیفه عمومی انجام شود.
کارزاری یک‌ساله تا حذف سربازی اجباری
در رابطه با لغو سربازی اجباری از یازدهم آذرماه 99 در اینترنت و شبکه‌های مجازی کارزاری هم به راه افتاده است که پایان آن را یازدهم آذر 1400 اعلام کرده‌اند. در این کارزار از محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی درخواست شده تا به این طرح رسیدگی کند و زمینه‌های تصویب آن را فراهم آورد. لازم به ذکر است تا لحظه نگارش این گزارش 82هزار و 703 نفر این کارزار را امضا کرده‌اند.
طرح نیازمند بررسی‌های دقیق‌تر است
گروهی دیگر اما معتقدند که نباید شتاب‌زده به این مسئله ورود کرد. سردار موسی کمالی، مشاور عالی قرارگاه مرکزی مهارت‌آموزی سربازان نیروهای مسلح که سابقه طولانی در مدیریت اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد کل نیروهای مسلح دارد در این زمینه می‌گوید: موضوع تجدیدنظر در مدل خدمت سربازی، یک بحث پیچیده نظامی است و باید فرماندهان عالی‌رتبه نیروهای مسلح و استراتژیست‌های نظامی در این موضوع نظر بدهند. همچنین این بحث‌ها باید در جلسات تخصصی با حضور مسئولان دفاعی و امنیتی کشور مطرح شود نه در توییتر و با اطلاعات و آمار ضعیف و اشتباه. از سوی دیگر آمار سه میلیون مشمول غایب، به‌طور ناگهانی پدید نیامده و برای غایبان یک سال و دو سال و حتی ۱۰ سال اخیر نیست. این میزان مربوط به تعداد غایبینی است که متولد سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۸۲ هستند؛ یعنی سه میلیون مشمول غایب طی حدود ۲۶ سال. بنابراین آمار سه میلیون غایب، به‌طور دفعی و در یک بازه زمانی کوتاه پدید نیامده است، لذا آمار میلیونی غایبان، پدیده جدیدی نیست.
مشاور عالی قرارگاه مرکزی مهارت‌آموزی سربازان نیروهای مسلح: موضوع تجدیدنظر در مدل خدمت سربازی، یک بحث پیچیده نظامی است و باید فرماندهان عالی‌رتبه نیروهای مسلح و استراتژیست‌های نظامی در این موضوع نظر بدهند
طرح مجلس برای سربازی بدون پشتوانه علمی و غیرقابل تحقق است
مقام بلندپایه نیروهای مسلح، با بیان اینکه ستاد کل نیروهای مسلح صاحب دارد و در رأس آن رئیس ستاد است، به تندی با طرح مجلس برای اختیاری کردن خدمت سربازی مخالفت کرد و آن را شعاری و «انتخاباتی» دانست.
سردار ابوالفضل شکارچی، سخنگوی ارشد نیروهای مسلح در نشست خبری دیروز خود در این ارتباط گفت: عده‌ای درباره خدمت سربازی طرح‌های یکجانبه بدون پشتوانه علمی و غیرقابل تحقق می‌دهند و انتظارات جامعه را بالا می‌برند و دشمن را شاد می‌کنند چرا که به امنیت کشور لطمه وارد می‌کنند و موجب تضعیف قدرت دفاعی کشور می‌شوند. وی با بیان اینکه ما زمانی می‌توانیم ادعای اجرای سربازی حرفه‌ای را داشته باشیم که دور یک میز بنشینیم و صحبت کنیم، افزود: امروز فردی اعلام کرده که ستاد کل در جلسات حضور پیدا نمی‌کند. تا الان هیچ کس از ستاد کل برای حل مشکلات سربازی دعوت نکرده است. حرف ما این است که دور یک میز بنشینیم و بحث‌های فنی و تخصصی کنیم و هر نتیجهای گرفتیم آن را اجرا کنیم.
این مقام ارشد نظامی تصریح کرد: امروز از ما می‌پرسند که با این سربازان چه می‌کنید؟ ما از ۱۰۰ درصد سرباز مورد نیازی که باید در شرایط غیرجنگی در نیروهای مسلح داشته باشیم، حدود ۶۰ درصد سرباز حاضر داریم و بار آن ۴۰ درصد را این ۶۰ درصد تحمل می‌کنند.
سردار شکارچی تاکید کرد: این حرف‌ها خطرآفرین و آسیب به امنیت است. ما اصلا واژه اجباری در قانون نداریم، ما خدمت موظفی داریم.
در آخر اینکه طرح موضوع حذف اجباری بودن خدمت سربازی یک پیشنهاد از سوی مجلس شورای اسلامی است و بررسی و اجرای آن نیاز به برگزاری جلسات مختلف کارشناسی دارد تا به پختگی رسیده و قابلیت اجرایی پیدا کند این در حالیست که جوانان دغدغه اشتغال و ازدواج را دارند و در شرایط اقتصادی و اجتماعی کنونی، سربازی باری بر دوش آن‌ها خواهد بود و از سوی دیگر به گفته برخی کارشناسان گذراندن این دوره آن‌ها را برای ورود به عرصه اجتماعی و کار آماده می‌کند، باید دید این پیشنهاد تا به کجا پیش خواهد رفت.
دیدگاه تان را بنویسید