مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به افزایش میزان خودکشی در میان نوجوانان،‌ از تهیه اطلس خودکشی در محلات آسیب‌خیز خبر داد.

آرزو ذکایی‌فر در گفت‌وگو با ایلنا در خصوص اقدامات دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در موضوع خودکشی گفت: اقدامات دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی متمرکز بر آگاه‌سازی، آموزش بر محور محله و خانواده، برگزاری کمپین‌ها و کارزارهای رسانه‌ای برای ارتقای سطح دانش، آگاهی و اطلاع عموم مردم است. یکی از ظرفیت‌هایی که اکنون در سازمان با محوریت محله ایجادشده، مراکز مثبت زندگی است که بیش از ۲۰۰۰ مرکز با نیروی تخصصی ازجمله مددکار اجتماعی در سراسر کشور به‌منظور تقویت و توسعه رویکرد محلی و خانواده محوری فعالیت‌ها و برنامه‌های با تمرکز بر پیشگیری سطح اول راه‌اندازی شده است. او ادامه داد: بخش دیگر خدمات در موضوع خودکشی مداخلات تیم‌های سیار اورژانس اجتماعی است که افراد با تماس با خط ۱۲۳ راهنمایی و مداخله اولیه را دریافت کرده و در صورت لزوم تیم تخصصی اورژانس در محله برای مداخلات و اقدامات لازم حاضر می‌شوند.

تهیه اطلاعات محلات آسیب‌خیز در شناسنامه محلی

مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه در زمینه پیشگیری از خودکشی مسئولیت کمیته پیشگیری از خودکشی طبق پروژه تقسیم‌کار ملی وزارت کشور بر عهده وزارت بهداشت و درمان است، ادامه داد: پروژه تقسیم‌کار ملی در مرحله تصویب است و سازمان بهزیستی نیز یکی از سازمان‌هایی است که در زمینه پیشگیری از خودکشی وظایفی را براساس مأموریت‌های اصلی خود به عهده دارد، برای انجام اقدامات بهتر در این زمینه سازمان بهزیستی یک برنامه پیشگیری از خودکشی را طراحی کرده که معطوف به آموزش و ارتقای دانش و آگاه‌سازی در محلات است، این برنامه با تأکید بر محلات آسیب‌خیز است که براساس اطلاعات و تماس‌ها و داده‌های جمع‌آوری‌شده ممکن است، نرخ احتمال خودکشی در این مناطق یا اینکه عوامل زمینه‌ساز در این محلات بیشتر باشد. این عوامل زمینه‌ساز شامل عوامل خانوادگی، عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی، سوءمصرف مواد و...  است.  ذکایی فر ادامه داد: در حال حاضر این برنامه طراحی و به استان‌ها نیز ابلاغ‌شده است و در این محلات تسهیلگران ابتدا اقدام به تهیه شناسنامه محلی می‌کنند و سپس اطلس خودکشی را طراحی و تدوین می‌کنند در این شناسنامه و اطلس، اطلاعات لازم در خصوص مناطق و محلات و آسیب‌های موجود جمع‌آوری می‌شود و بعدازآن نیز اقدامات و مداخلات لازم برای گروه‌های خاص و پرخطر اجرا می‌شود.

خودکشی پدیده‌ جهانی و پیچیده است

او خاطرنشان کرد: همچنین مشکلات و گرفتاری‌های خانوادگی می‌تواند از دیگر عوامل خودکشی باشد عموماً افرادی که در بخش‌های غربی کشور ممکن است اقدام به خودکشی کنند از این نوع افراد هستند یعنی زنان و دخترانی که در استان‌های غربی کشور اقدام به خودکشی می‌کنند و یا افکار خودکشی دارند عموماً به دلیل مسائل خانوادگی است، بنابراین این بخش نیز نیاز به مداخلات جدی و همگرایی دستگاه‌های مرتبط و مسئول دارد.

ذکایی فر در پاسخ به این سؤال که بیشتر خودکشی‌ها به چه صورتی انجام می‌شود، گفت: آمارهای ثبت‌شده حاکی از این موضوع است که حلق‌آویز کردن و پس‌ازآن مسمومیت با سم و دارو بیشترین روش خودکشی بوده است در برخی از مناطق به‌صورت خودسوزی است که البته آمارهای مربوط به خودسوزی بالا نیست.

لزوم تقویت عوامل محافظ  در کاهش خودکشی

ذکایی فر همچنین درباره عوامل محافظ خاطرنشان کرد: در خودکشی باید عوامل محافظ را تقویت کنیم ازجمله عوامل محافظ خانواده وگروه دوستان هستند اگرچه بخشی از این عوامل موضوعات اقتصادی است، اما قوی بودن، داشتن مهارت‌های زندگی، مهارت‌های مقابله‌ای و تاب‌آوری از دیگر عوامل محافظت‌کننده دربرابر خودکشی است، بنابراین هرچقدر از کودکی در خصوص موضوعاتی مانند عزت‌نفس، مسئولیت‌پذیری، احساس امید و آرامش و حتی باورهای مذهبی و معنویت کارکنیم به همان اندازه می‌توانیم در مقابل آسیب‌های اجتماعی مانند خودکشی پیشگیری لازم را داشته باشیم.

او در پاسخ به این سؤال که چه استان‌هایی بالاترین میزان خودکشی را دارند، گفت: براساس آمارهای ثبت‌شده در سال ۹۸ استان‌های ایلام، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان و گیلان بالاترین آمار را داشته‌اند. ذکر این نکته ضروری است که رتبه و نرخ خودکشی در ایران در بین کشورهای جهان بسیار پایین‌ است، ولی برنامه‌ریزی برای پیشگیری و مداخلات بهنگام به‌ویژه در سنین نوجوانی و جوانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.