۴۷ درصد تماس‌ها با صدای مشاور در حوزه اختلالات مربوط به اضطراب است
اضطراب‌زدگی مضاعف مردم درپی رشدفزاینده گرانی‌ها
ریحانه جولایی
این روزها سخن گفتن از گرانی‌های فزاینده و عجیب‌وغریب نه تازه است و نه حاصلی دارد. زندگی بسیاری از مردم با درآمدها و حقوقی که می‌گیرند هیچ تناسبی ندارد. قیمت ضروری‌ترین اقلام مصرفی و روزمره افزایش می‌یابد و سبد معیشتی قشر متوسط و پایین هر روز کوچکتر شود.
اضطراب معیشتی بلای جان کارگران
تورم و گرانی کالاها، مدت‌هاست که به اصلی‌ترین دغدغه مزدبگیران بدل شده است؛ مزدبگیران که قاعدتاً اموال منقول و غیرمنقول چندانی ندارند تا با بالا رفتن قیمت ارز، سکه و زمین بتوانند جایگاه طبقاتی و موقعیت اقتصادی خود را حفظ کنند یا ارتقا ببخشند، با هر موج تورمی که از راه می‌رسد، یک یا چند پله سقوط می‌کنند و در مدارج زیرخط فقر، پایین‌تر می‌روند.
موج‌های تورمی اخیر از ابتدای سال ۹۷ و با گرانی ارز آغاز شد اما این اواخر کار به جایی رسیده که نوسان روزانه قیمت‌ها که البته سمت‌وسوی این نوسان، همیشه صعود است و با سقوط میانه‌ای ندارد- اجازه نمی‌دهد برای یک ماه یا حتی یک هفته، قدرت خرید طبقه کارگر حفظ شود. در این شرایط، با وضعیتی روبرو هستیم که می‌توان آن را «اضطراب معیشتی» نام نهاد. اضطراب معیشتی شرایطی است که در آن یک خانواده‌ی کارگری اطمینان ندارد همین میزان خریدی که این ماه با دستمزد خود داشته، ماه بعد هم داشته باشد یا به عبارت دیگر، اگر این ماه توانسته ۳۰ درصد سبد معیشت خانوار را با دستمزد دریافتی خود پوشش دهد، این درصد تا ماه بعد ثابت بماند و به ۲۵ درصد یا ۲۰ درصد نرسد!
مدیرکل مشاوره و امور روان‌شناختی سازمان بهزیستی: 47 درصد از کل تماس‌های تلفنی صدای مشاور در حوزه اختلالات اضطرابی است و این آمار تنها بازگوکننده مشکلات بخشی از مردم است که با این سامانه تماس گرفته‌اند؛ آمار افرادی که به روانشناسان خصوصی مراجعه می‌کنند یا اصلاً به روانشناسان مراجعه نمی‌کنند، در دست نیست
مؤلفه‌های به وجود آورنده این اضطراب و نگرانی مدام، همه آن چیزهایی هستند که مزدبگیران در زندگی روزمره خود مشاهده می‌کنند؛ کارگران هر روز که از خواب بیدار می‌شوند و برای خرید به ارزان‌ترین و در دسترس‌ترین مکان‌های عرضه اجناس یعنی میدان‌های میوه و تره‌بار رجوع می‌کنند، با گران شدن یک یا چند کالای اساسی روبرو می‌شوند؛ یک روز مرغ گران می‌شود، روز دیگر تخم‌مرغ؛ یک هفته قیمت گوشت قرمز افزایش می‌یابد و هفته بعد، خبر می‌رسد که کره و روغن قرار است گران و نایاب شود. دلایلی هم که در رسانه‌ها برای این گرانی‌های پیاپی اعلام می‌شود، متفاوت است و گاه متناقض نما. یک روز اعلام می‌شود نبودن واردات موجب گرانی فلان کالا شده و روز دیگر می‌گویند تمایل به صادرات موجب شده که بهمان کالا گران شود.
قیمت ارز و سکه، بیست و چهارم شهریور رکورد زد؛ در سومین روز هفته، دلار به کانال ۲۷ هزار تومانی رفت و برگشت؛ سکه از مرز ۱۳ میلیونی عبور کرد، ولی در آن باقی نماند. صرافی‌های بانکی بیش از ۳ هزار تومان به قیمت دلار اضافه کردند. محدودیتی که از لحاظ سقف قیمتی در بازار نیما وجود داشت برداشته شد و شنیده‌ها حکایت از برگشت پرداخت ۲ هزار و ۲۰۰ دلار به هر فرد داشت.
تأثیر بالا رفتن ارز بر همه وجوه زندگی
بالا رفتن قیمت ارز، آثار تورمی بسیار بر اغلب کالاهای خانوار دارد؛ برای نمونه، بر اساس آمارهای اقتصادی، در یک ماه گذشته، قیمت گوشی‌های هوشمند و تبلت تا مرز ۴۰ درصد افزایش قیمت داشته است؛ این در حالی است که با توجه به مجازی شدن تحصیل به دلیل کرونا، این کالاها یعنی گوشی هوشمند و تبلت، از ضروریات اساسی اکثر خانواده‌های مزدبگیر محسوب می‌شوند؛ خانواده‌هایی که این روزها به دنبال تجهیزات الکترونیکی ارزان قیمت و باکیفیت در بازار هستند؛ اما پیدا نمی‌کنند.
در این بین، «مسکن» رکورددار افزایش قیمت‌هاست. بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی، متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران در مردادماه امسال ۲۳ میلیون و ۱۱۰ هزار تومان بود که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب معادل ۱۰.۵ و ۷۷.۴ درصد افزایش نشان می‌دهد.
با توجه به همین موضوع، متوسط قیمت هر مترمربع مسکن در تهران در اکثر مناطق تهران که در مردادماه پارسال تک‌رقمی بود، در مردادماه امسال دورقمی یعنی بالای ۱۰ میلیون تومان شده است. بر اساس آمارهای بانک مرکزی، متوسط قیمت هر مترمربع مسکن در اکثر مناطق تهران (۱۲ منطقه) در مردادماه ۹۸ تک‌رقمی بودند. این مناطق عبارت بودند از: مناطق ۹ تا ۱۲ و مناطق ۱۴ تا ۲۱. بر اساس این گزارش، متوسط قیمت هر مترمربع مسکن در مناطق مذکور بین ۶ میلیون و ۲۶۳ هزار تومان تا ۹ میلیون و ۷۸۵ هزار تومان بود.
نقش پررنگ اضطراب در تماس‌های مشاوره‌ای
تمام این موارد هر روز اضطراب زیادی را به اعضای خانواده به‌ویژه سرپرستان خانوار وارد می‌کند. در کنار تمام این مسائل حالا کرونا هم با خودش بیماری‌های روانی و روحی نظیر وسواس و اضطراب آورده است. در ماه‌های اول روانشناسان بارها به این موضوع پرداخته و تأکید کرده بودند که با موج وسیعی از اختلالات روحی و روانی در دوران کرونا و پس‌ازآن مواجه خواهیم بود. این نشانه‌ها به‌تدریج خود را در رفتار مردم نشان داد. ترس از روبه‌رو شدن با افراد، وسواس، حبس کردن خود و فرزندان در خانه، ترس از ابتلا به بیماری، همه از نتایج شیوع کرونا است. در این میان بسیاری نیز با از دست دادن عزیزان خود و عدم برگزاری مراسم سوگواری به مشکلات روحی زیادی دچار شدند.
تمام موضوعاتی که در این گزارش به آن‌ها اشاره کردیم باعث شد تا روز گذشته مدیرکل مشاوره و امور روان‌شناختی سازمان بهزیستی کشور پرده از آمار بالای اضطراب در تماس‌های تلفنی صدای مشاور این سازمان بردارد. به گفته بهزاد وحیدنیا 47 درصد از کل تماس‌های حوزه اختلالات مربوط به اختلالات اضطرابی بود. البته این آمار تنها بازگوکننده مشکلات بخشی از مردم است که با این سامانه تماس گرفته‌اند و آماری از میزان بالای اضطراب در افرادی که به روانشناسان خصوصی مراجعه می‌کنند یا افرادی که اصلاً مشکلشان را با روانشناسان مطرح نمی‌کنند در دست نیست. به‌هرروی آنچه مسلم است این است که زندگی درصد بالایی از مردم با اضطراب گره‌خورده است.
مشکلات روحی و روانی مردم آن‌قدر زیاد و جدی شده که وحیدنیا عنوان کرده مشاوره مجازی دولتی پاسخگوی نیاز جامعه نیست و با توجه به اینکه در همه استان‌های کشور ۳۱ مرکز مشاوره تلفنی تحت‌نظر مستقیم دولت به صورت رایگان فعالیت دارد اما با توجه به بحران کرونا و افزایش تقاضاها، این خدمات ساماندهی جدی‌تری را می‌طلبد.
کودکان هم به‌اجبار اضطراب را تجربه می‌کنند
در خانه‌ای که اضطراب وجود داشته باشد، اینکه دامن کودکان و فرزندان را هم بگیرد چندان عجیب به نظر نمی‌رسد. بر همین اساس مدیرکل مشاوره و امور روان‌شناختی سازمان بهزیستی کشور از غربالگری اضطراب برای ۵۴ هزار کودک پنج تا 6 سال در مهدهای کودک خبر داد و گفت: ۲۰ درصد این کودکان مشکوک به اختلال اضطراب شناخته شدند و نیازمند ارزیابی مجدد و ارجاع به متخصص بود.
وحیدنیا خاطرنشان کرد: از این ۲۰ درصد برای ۳۰ درصد اختلال اضطراب تشخیص داده شد و 7 درصد آنان به صورت ویژه مورد مداخلات روانشناسی قرار گرفتند.
اضطراب معیشتی شرایطی است که در آن یک خانواده اطمینان ندارد همین میزان خریدی که این ماه با دستمزد خود داشته، ماه بعد هم داشته باشد. به عبارت دیگر، اگر این ماه توانسته ۳۰ درصد سبد معیشت خانوار را با دستمزد دریافتی خود پوشش دهد، ماه بعد هم می‌تواند یا خیر؟
پایین آمدن سطح زندگی خانواده‌ها یکی از مشکلاتی است که باعث اضطراب در کودکان می‌شود. تجربه شخصی نشان می‌دهد در روزهایی که آموزش‌های مدرسه به‌صورت آنلاین شده است نداشتن اینترنت یا دستگاه‌های هوشمند برای کودکان به معضلی بزرگ تبدیل شده است.
بسیاری از کودکان که در محله‌های پایین یا حتی متوسط تهران زندگی می‌کنند توان خرید گوشی هوشمند ندارند و مجبورند چندساعتی گوشی اعضای خانواده را قرض بگیرند یا بر سر استفاده یک گوشی در خانه دعوا می‌شود. یکی از دانش‌آموزان می‌گفت که ساعت کلاسش با ساعات کلاس برادرش تقریباً یکی است و هر بار یکی از آن‌ها مجبور است نیمی از کلاس را از دست بدهد و همین دلیلی برای اضطراب آن‌ها است.
روزگاری که زندگی در آن سخت است
روزگار خوبی نیست و مردم برای گذراندن زندگی نه برای بهتر شدنش جان می‌کنند. کارگران و حقوق‌بگیران حتی بازاری‌ها و افرادی که کار خودشان را دارند هم از وضعیت زندگی گلایه می‌کنند. حقوق ناچیز کفاف گوشت کیلویی 90هزار تومان و برنج کیلویی 25هزار تومان را نمی‌دهد و زندگی به جای اینکه هر سال بهتر شود سیر نزولی دارد.
مردان و زنان از کار کردن برای سیر کردن شکم و نداشتن پس‌انداز خسته شده و امید و انگیزه برای ادامه دادن زندگی هر روز کمتر و کمتر می‌شود. افسردگی، اضطراب و ناکامی را در نگاه بیشتر اقشار جامعه دیده می‌شود و ظاهرا فریادرسی برای نجات مردم از این شرایط نیست.
دیدگاه تان را بنویسید