عزاداری‌های امسال با رعایت نسبی پروتکل‌های بهداشتی برگزار شد؛
محرمی متفاوت از سال‌های گذشته
ریحانه جولایی
تاسوعا و عاشورای امسال با روزهای اوج کرونا مصادف شد و به همین دلیل چهره‌ای متفاوت‌تر از همیشه داشت.
محرم امسال، رنگ و بوی دیگری گرفت. توصیه‌های اکید مقامات بهداشتی برای رعایت پروتکل‌ها باعث شد تا امسال بجز در برخی مناطق کشور و تهران خبری از دسته‌های عزاداری نباشد و مراسم دعا و عزا با شکل‌های خاص و متفاوت از همیشه برگزار شود. بیشتر مردم با شعار هر خانه یک حسینیه به‌صورت انفرادی و خانوادگی با برنامه‌های صداوسیما عزاداری کردند و به جای پخش غذای نذری رسم تازه «نذر خون» یا کمک و تهیه اقلام و مایحتاج ضروری به نیازمندان را جایگزین رفتن به هیئت‌ها و حسینیه‌ها کردند.
مهم‌ترین دستورالعمل بهداشتی که برای عزاداری‌های ماه محرم صادر شده، از سوی ستاد ملی کروناست که بالاترین مرجع تصمیم‌گیری بهداشتی در جلوگیری از تلفات بیشتر مردم و همه‌گیری این بیماری شمرده می‌شود.
در هفته‌های گذشته این دستورالعمل‌ها از طریق رسانه‌ها به مردم ابلاغ شد و در همان ابتدا مخالفت‌های زیادی با خود به همراه داشت، اما درنهایت مخالفان هم قبول کردند که رعایت پروتکل‌ها و شرکت نکردن یا به حداقل رساندن تعداد عزاداران باعث می‌شود شیوع کرونا در روزهای عزاداری، شتاب کمتری داشته باشد.
ازجمله مهم‌ترین توصیه‌ها عدم عزاداری در فضای بسته بود چراکه در محیط بسته چه با سقف بلند یا کوتاه، امکان گردش ویروس وجود دارد و این به معنای ابتلا به ویروس است. توصیه بعدی ممنوعیت حرکت به‌صورت دسته‌های عزاداری بود و طبق گفته مسئولان قرار نبود که هیچ دسته متحرکی در شهر داشته باشیم که البته این موضوع در برخی محله‌های تهران و سایر شهرهای ایران چندان رعایت نشد. همچنین قرار بر این بود که مراسم عزاداری بیشتر از دو ساعت نباشد که این مسئله هم در برخی مناطق و هیئت‌ها رعایت نشده بود.
گروهی از جوانان هزینه‌های هیئتی که هر سال بر پا می‌کردند را به بیمارستانی در جنوب تهران هدیه کردند و بسیاری هم گفته‌اند خون خود را نذر کرده‌اند و در دو ماه محرم و صفر قصد دارند چند نوبت خون اهدا کنند
از دیگر توصیه‌ها برای حفظ سلامت عزاداران در روزهای شیوع کرونا می‌توان به رعایت فاصله اجتماعی اشاره کرد به طوری که بین هر فرد فاصله‌ای یک تا دو متری وجود داشته باشد. از سوی دیگر پخش نذوراتی همچون چای، شربت و ... در موکب‌های ممنوع شد و قرار شد نذورات به‌صورت خشک در میان مردم نیازمند پخش شود. علاوه بر تمام این توصیه‌ها، مسئولان به زدن ماسک، محافظ صورت و تعویض مکرر ماسک هم تأکید داشتند.
با این حال بسیاری از مردم با رعایت این موارد نشان دادند که برای سلامتی خود اهمیت قائل هستند و به باورهای دینی و مذهبی خود نیز احترام می‌گذارند.
در همین مورد، روز گذشته رئیس سازمان اورژانس کشور گفت: در هیئت‌های عزاداری پروتکل‌های بهداشتی رعایت شده است.
به گفته پیرحسین کولیوند، در هیئت‌ها و غالب مکان‌هایی که مراسم عزاداری شاهدیم دستورالعمل‌های بهداشتی رعایت شده است. با این حال توصیه او به افرادی که دارای بیماری‌های مزمن هستند این است که در مراسم دیگر وارد هیئت‌ها و دسته‌های عزاداری نشوند و در خانه عزاداری کنند. افراد سالمی هم که توان جسمی خوبی دارند می‌توانند در مراسم و هیئت شرکت می‌کنند آن‌هم در مراکزی که شرایط کنترل‌شده دارد.
نذر مهربانی در شهر
همان‌طور که گفته شد محرم امسال متفاوت از هر سال برگزار شد. نذری دادن یکی از سنت‌های جدانشدنی محرم است. با این حال شیوع ویروس کرونا تأثیر زیادی روی این رسم داشته اما آن را متوقف نکرده است. اصلی‌ترین توصیه کادر درمانی برای غذای نذری، جلوگیری از تجمع افراد، در صف ایستادن آن‌ها و مهم‌تر از همه، توزیع اقلام به‌صورت خشک است. چندی پیش مینو محرز، عضو کمیته کشوری مقابله با کرونا در این باره گفته بود: در صف نذری که مردم می‌ایستند، کرونا در کمین است؛ خواهش می‌کنم کسانی که نذر دارند و می‌خواهند غذا بدهند آن را به صورت خشک به خانه‌های مردم تحویل بدهند. نه اینکه مردم صف بکشند و در صف گرفتن نذری آلوده شوند.
از سوی دیگر، جنیدی، رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم دراین‌باره بیان کرده بود: مقام معظم رهبری هم توصیه فرموده‌اند که اگر نذر قابل تبدیل است، انجام شود. حالا اگر نذر قابل تبدیل نیست، با نظارت کارشناسان بهداشتی می‌توانند پخت را انجام داده و بعد در منازل تحویل بدهند. نه اینکه مردم در جایی تجمع کنند. مشکل در همین تجمع است که احتمال ابتلا به ویروس کرونا بالا می‌رود.
این توصیه‌ها باعث شد تا بسیاری از مردم به‌جای پخت غذا، نذر خود را بین نیازمندان توزیع کنند. در شبکه‌های اجتماعی فیلم‌های زیادی با این موضوع منتشر شده است. در یکی از این فیلم‌ها نشان داده شده که چند تن از خیرین با هماهنگی مسجد یکی از محلات فقیرنشین، نیازمندان را شناسایی کرده‌اند و برای آن‌ها برخی از ضروریات غذایی را خریده‌اند.
در فیلم دیگری گروهی از جوانان هزینه‌های هیئتی که هر سال برپا می‌کردند را به بیمارستانی در جنوب تهران هدیه کردند و بسیاری هم گفته‌اند خون خود را نذر کرده‌اند و در دو ماه محرم و صفر قصد دارند چند نوبت خون اهدا کنند.
رئیس سازمان اورژانس کشور: در هیئت‌ها و غالب مکان‌هایی که مراسم عزاداری برگزار شد، دستورالعمل‌های بهداشتی رعایت شده است
مردم بی‌ملاحظه و بالا رفتن دوباره تعداد مبتلایان
در این میان اما بسیاری هم به شیوع کرونا توجه نکردند و بدون رعایت توصیه‌های بهداشتی در تجمع‌ها شرکت کردند. این تجمع‌ها هم مراسم عزاداری و هم سفرهای بین‌شهری را در بر می‌گیرد. بسیاری از کاربران در فضای مجازی از رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی در برخی هیئت‌های مذهبی گفته‌اند. آن‌ها به این نکته اشاره کرده‌اند که ماسک‌های عزاداران تعویض نمی‌شد و فاصله اجتماعی هم رعایت نشده بود. عده‌ای دیگر از توزیع چای در استکان‌های شیشه‌ای بدون در نظر گرفتن شست و شوی مناسب انتقاد کردند و وضعیت جاده‌های کشور هم خبر از سیل افرادی می‌داد که برای سفر به‌ویژه شمال کشور ساعات زیادی در ترافیک مانده‌اند. عکس‌هایی از یکی از آبشارهای استان گیلان نشان می‌دهد مردم بدون رعایت توصیه‌های بهداشتی و حتی بدون ماسک در مکان شلوغی تجمع کرده بودند.
از همان ابتدا شیوع بیماری و در تمام تعطیلات سفر نرفتن یکی از توصیه‌های مهم و مکرر مسئولان به مردم بود. با اینکه افراد زیادی خود را موظف کرده‌اند تا پایان یا لااقل تا زمان کنترل بیماری به سفرهای غیرضروری نروند اما این توصیه‌ها برای عده زیادی بی‌اهمیت بود.
در همین رابطه دکتر حمید سوری، اپیدمیولوژیست و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با هشدار نسبت به افزایش سفرها در تعطیلات روزهای عزاداری توضیح داد: سومین و شاید مهم‌ترین نکته از نظر علم اپیدمیولوژی که می‌تواند در شعله‌ور شدن زیاد اپیدمی تأثیر داشته باشد، سفرها و جابجایی‌های بین‌شهری و حتی تردد شهری روستایی یا بالعکس در ایام محرم است.
این اپیدمیولوژیست تصریح کرد: عدم کنترل جدی و شدید این مورد بی‌شک تمامی شهرهای به ظاهر سبز و نارنجی را قرمز خواهد کرد و حتی می‌تواند آمار بستری و مرگ ناشی از کرونا را چند برابر وضع نامطلوب فعلی کند.
سوری همچنین افزود: کنترل سفرها تنها با توصیه‌های عمومی کافی نبوده بلکه با اعمال شدید مقررات منع رفت و آمد حداقل در فاصله دو تا سه روز قبل و بعد تاسوعا و عاشورا می‌توانست بسیار کمک کننده باشد.
از سوی دیگر سیما سادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت می‌گوید: طبق بررسی‌ها معمولاً دو تا سه هفته پس از هر دوره تعطیلات چند روزه در کشور که شاهد افزایش سفرهای برون‌شهری هستیم، موارد مراجعه به مراکز درمانی افزایش یافته و حدود دو هفته پس از افزایش موارد بستری، شاهد موارد فوتی بیماری هستیم.
با توجه به شرایط خاص حاکم بر کشور در این مقطع همه‌گیری بیماری، اقدام به هر گونه سفر می‌تواند منجر به افزایش ابتلا و مرگ هم‌وطنان باشد. بسیاری از پزشکان به این نکته اشاره کرده‌اند که بعد از هر تعطیلی چند روزه که منجر به جابه‌جایی مسافر در شهرهای مختلف می‌شود آمار مبتلایان بالا می‌رود. آن‌ها می‌گویند هم در عید نوروز، هم در عید فطر و هم در تعطیلات متراکم خردادماه این افزایش آماری اثبات‌شده است، بنابراین یکی از عوامل پرخطر و پر ریسک سفرهایی است که انجام می‌شود، به‌ویژه در استان‌هایی که وضعیت قرمز بیماری را دارند هرگونه تردد می‌تواند در چرخش این ویروس اثر داشته باشد.
حالا این روزها یکی از ترس‌های جامعه پزشکی بالا رفتن آمار افرادی است که چه به‌واسطه سفر و چه به دلیل شرکت در مراسم مذهبی بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی به کرونا مبتلا می‌شوند. کادر پزشکی خسته است و برخی خبرها حکایت از استعفای برخی پزشکان و پرستاران دارد چراکه دیگر تاب و توان ادامه ندارند.
دیدگاه تان را بنویسید