مژگان خدابخش

تقریبا به نقطه آغاز بازگشته‌ایم. کرونا این روزها روند صعودی فزاینده‌ و نگران‌کننده‌ای به خود گرفته است و آنچنان می‌تازد که آمار فوتی‌ها دوباره در کشور سه رقمی شده و تخت‌‌های آی‌سی‌یو بیمارستان‌ها دیگر جای خالی ندارند. دوباره بحث بی‌رمقی و خستگی کادر درمان بالا گرفته و موضوع بازگشت محدودیت‌ها بر سر زبان مسئولان افتاده است. اما هرچه اوضاع وخیم‌تر می‌شود؛ بی‌خیالی و سهل‌انگاری‌ مردم هم ابعاد گسترده‌تری پیدا می‌کند؛ تو گویی از رعایت پروتکل‌ها و دستکش و ماسک پوشیدن خسته شده‌اند و خواهش و تمنا و توصیه‌های موکد مسئولان مبنی بر«ماسک‌زدن» به عنوان مهم‌ترین و بازدارنده‌ترین پروتکل؛ نیز در آنها تأثیر چندانی ندارد. این بی‌توجهی کار را به جایی رساند که دو روز پیش رئیس‌جمهور اعلام کرد از 15 تیرماه ماسک‌زدن اجباری می‌شود. دیروز هم سخنگوی دولت گفت: «اقدامات قضایی در قبال عدم استفاده از ماسک در ستاد مقابله با کرونا در دست پیگیری است.»

گلایه رهبر انقلاب از ماسک نزدن برخی مسئولان دولت

همین آغاز گزارش به این نکته اشاره کنیم که این تنها مردم نیستند که ماسک نمی‌زنند، بسیاری از مسئولان هم ماسک زدن و رعایت دیگر پروتکل‌ها را برنمی‌تابند، تا حدی که دو سه روز پیش  رهبر انقلاب در یک سخنرانی از ماسک نزدن مسئولان دولت گلایه کردند و گفتند: «وقتی شما که مسئول دولتی هستید، در یک اجتماع ماسک نمی‌زنید، این جوانی هم که در خیابان دارد راه می‌رود و حوصله‌ی ماسک ندارد، تشویق می‌شود که ماسک نزند.»

ضرورت تهیه دستورالعمل جامعی برای لزوم استفاده از ماسک

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز در گزارشی تاکید کرده است که دستورالعمل جامعی برای لزوم استفاده از ماسک در کشور تهیه شده و علت آن برای مردم در کاهش همه‌گیری کرونا توضیح داده شود.

این مرکز در ادامه سلسله گزارش‌های مقابله با شیوع ویروس کرونا به بررسی تامین و مصرف بهینه تجهیزات حفاظت شخصی پرداخته است، در این گزارش با اشاره به همه‌گیری کرونا تاکید شده که باید از وسایل حفاظت شخصی به درستی استفاده شود به خصوص در محیط جامعه که پرمصرف‌ترین وسیله حفاظت شخصی ماسک است و سایر تجهیزات چندان مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

در ادامه این گزارش آمده است: لازم است دستورالعمل‌های شفافی در مورد استفاده از ماسک تهیه شود و به مردم توضیح داده شود که دلیل و منطق استفاده از ماسک چیست و چقدر می‌توان جلوی ابتلا از کرونا را بگیرد به همین دلیل لزوم وجود دستورالعمل مشخصی درباره‌ی استفاده از ماسک ضروری است.

در بخش جمع‌بندی این گزارش نیز ابراز امیدواری شده است که با الزاماتی برای استفاده از تجهیزات حفاظت شخصی، ابتلا به کرونا کاهش یابد که تدوین دستورالعمل جامع استفاده از ماسک در این زمینه راهگشا است.

عدم رعایت موارد بهداشتی مشمول جریمه شود

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز دیروز گفت: مانند بستن کمربند ایمنی که تا زمانی که اجباری نشد کسی آن را انجام نداد، از دولتمردان و ستاد ملی کرونا خواهش می‌کنم  به سمتی برویم که یکسری موارد از جمله ماسک زدن اجباری همراه با جرایم باشد.

علیرضا دلاوری، افزود: زمانی که در  مراسمی ۱۲۰ نفر مبتلا می‌ شوند ۱۲۰ نفر آمار بیمارستانی افزایش می‌یابد و با توجه به ۴ درصد احتمال مرگ و میر، مرگ ۵ نفر از همین افراد که از دست رفتند قابل‌جبران نیست.

رئیس‌جمهور دو روز پیش اعلام کرد از 15 تیرماه ماسک‌زدن اجباری می‌شود. دیروز هم سخنگوی دولت گفت: «اقدامات قضایی در قبال عدم استفاده از ماسک در ستاد مقابله با کرونا در دست پیگیری است»

دلاوری گفت: فردی که اقدام به برگزاری مراسم و مجلسی می‌کند و اصول بهداشتی را رعایت نمی‌کند باید پاسخگوی این موارد باشد.

ماسک تا ۹۵ درصد از انتقال کرونا پیشگیری می‌کند

سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: اگر همه مردم از ماسک استفاده کنند تا ۹۵ درصد از انتقال کرونا پیشگیری می‌شود، دولت حتما ضمانت‌های اجرایی را برای اجباری شدن ماسک در نظر می‌گیرد. وزارت صنعت هم مامور شده که ماسک کافی و ارزان در اختیار مردم قرار دهد.

سیما سادات لاری در گفت‌و‌گو با ایرنا جزئیات اجرای مصوبه اجباری شدن ماسک از ۱۵ تیر و کمپین «من- ماسک- می زنم» را تشریح کرد.

او ماسک زدن را تنها راه پیشگیری از ابتلای افراد به کرونا دانست و گفت: اکنون در کل دنیا موثرین راه پیشگیری از کرونا استفاده از ماسک است و سیاست دولت این است که همه از ماسک استفاده کنند،  لاری تأکید کرد: ثابت شده که ماسک در پیشگیری از کرونا موثر است و باید کاری کنیم که مردم به استفاده از ماسک ترغیب شوند و از آن استفاده کنند. هر نوع ماسکی هم قابل قبول است، حتی ماسک‌های خانگی.

کرونا جدی جدی آدم می‌کشد، ماسک بزنید

همچنین معاون کل وزارت بهداشت دیروز با تاکید بر اینکه مردم ماسک زدن را جدی بگیرند، گفت: کرونا شوخی بردار نیست و جدی جدی آدم می‌کشد. هیچ عامل ویروسی تاکنون در این مدت کوتاه تا این حد کشته نداده است، اخیرا موارد بستری مبتلایان بدحال و جوان افزایش یافته و همه اینها یک زنگ خطر و هشداری است و مردم نباید این معضل را شوخی بدانند.

ایرج حریرچی با اشاره به اینکه موارد بستری و مرگ و میر ناشی از کووید۱۹ نتیجه جبری و الزامی رفتار مردم در بازگشایی‌ها و عدم رعایت نکات بهداشتی درمانی است، ادامه داد: هیچ چیزی شوخی بردار نیست. به هر اندازه که تماس‌های اجتماعی را کاهش دهیم،‌ از ماسک استفاده نکنیم، نکات بهداشت فردی را رعایت نکنیم با افزیش موارد ابتلا مواجه خواهیم بود. هدفگیری ما در وزارت بهداشت رسیدن به آمار تک رقمی مرگ و میر بود، اما تقریبا دو هفته‌ای می‌شود که ارقام مرگ و میر سه رقمی شده است.

به محض خروج از خانه ماسک بزنید

وی که در یک برنامه تلویزیونی صحبت می‌کرد،‌ مهم‌ترین اقدام محافظتی مردم را استفاده از ماسک خواند و تصریح کرد: به محض خروج از خانه باید از ماسک استفاده کنند. رعایت نکات بهداشتی، بازی نکردن با ماسک و... بسیار مهم است. از مردم می‌خواهم به هیچ عنوان از منزل خارج نشوند مگر اینکه خروج از خانه با هدف اقتصادی باشد.

چرا مردم ماسک نمی‌زنند؟

مردم به دلایل و بهانه‌های مختلف از ماسک زدن دوری می‌کنند؛ برخی از آن‌ها هنوز کرونا را جدی نگرفته‌اند و می‌گویند کرونا کجا بود! برخی دیگر می‌گویند فاصله را رعایت می‌کنیم و دیگر نیازی به استفاده از ماسک نیست.

معاون کل وزارت بهداشت: مردم ماسک زدن را جدی بگیرند. کرونا شوخی‌بردار نیست و جدی جدی آدم می‌کشد. هیچ عامل ویروسی تاکنون در این مدت کوتاه تا این حد کشته نداده است

برخی از مغازه‌داران نیز به استفاده از پلاستیک و یا قرار دادن میز بین مشتری و خودشان اکتفا کرده‌اند و فکر می‌کنند همین کافی است و دیگر نیازی به استفاده از ماسک نیست. اما بعضی دیگر عمل بینی را بهانه کرده‌اند و ماسک نمی‌زنند و گویا خطر ابتلا کرونا را به حفظ فرم بینی ترجیح داده‌اند!

سیامک راکعی، فوق تخصص جراحی پلاستیک، ترمیمی و سوختگی، در این زمینه معتقد است:‌ «به لحاظ علمی افرادی که بینی خود را جراحی می‌کنند بعد از دو هفته به راحتی می‌توانند ماسک بزنند و این امر هیچ فشار یا آسیبی به بینی وارد نمی‌کند.» اما به نظر می‌رسد ترس افراد از آسیب رسیدن به بینی تازه عمل شده باعث شده است که از ماسک استفاده نکنند.

بعضی از افراد هم مشکل تنفس با استفاده از ماسک را بهانه کرده‌اند. به هر حال در این شرایط باید حتما ماسک بزنیم تا هم به بیماری مبتلا نشویم و هم اگر بیمار هستیم به سایرین منتقل نکنیم. از طرفی در کنار استفاده از ماسک؛ رعایت پروتکل‌های بهداشتی، مانند شستن مرتب دست‌ها و فاصله‌‌گذاری فیزیکی نیز در پیشگیری از ابتلا به کوید ۱۹ موثر است.