پارسال سایت‌های قمار و شرط‌بندی ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان گردش مالی داشتند
اغواگری مجازی و جیب‌بری مدرن
سعیده علیپور
در حالی که این روزها بسیاری از کسب و کارها غیرفعال شده‌اند و افراد زیادی به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا و تحریم‌ها با مشکلات اقتصادی فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند، تبلیغات شرط‌بندی در گوشه و کنار فضای مجازی به وفور دیده می‌شود.
هرچند براساس قوانین کشور قمار به هر نحوی جرم تلقی می‌شود و هر هفته نیز اخباری در خصوص دستگیری باندهای شرط‌بندی در رسانه‌ها منتشر می‌شود، اما هر روز شاهدیم که بازار این سایت‌ها پررونق‌تر از قبل می‌شود و اغلبشان به‌راحتی با تبلیغات افراد مشهور و نیز بدون ممانعت شبکه بانکی به جرم خود ادامه می‌دهند.
بر اساس ماده ۷۰۵ قانون مجازات اسلامی قماربازی با هر وسیله‌ای ممنوع است و مرتکب آن به یک تا ۶ ماه حبس یا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شود و در صورت اصرار و تکرار جرم قماربازی مرتکب به هر دو مجازات محکوم خواهد شد
کشاندن افراد به میزهای قمار مجازی
«نتیجه بازی را پیش‌بینی کن و پولدار شو»،«یک شبه میلیاردر شو». این روزها در بسیاری از شبکه‌های اجتماعی جمله‌های تبلیغاتی از این دست برای کشاندن افراد به میزهای قمار مجازی فراوان دیده می‌شود. میزهایی که دیگر مخصوص ورزش دوستان هم نیست و رویای دستیابی آسان به پول زیاد در غیاب شغل و آینده‌‌ای روشن، بسیاری از مردان و زنان و جوانان و حتی نوجوانان موبایل به دست را به سوی این شرط‌بندی‌ها می‌کشاند.
در این میان گاهی گردانندگان سایت‌های قمار و شرط‌بندی با طراحی درگاه‌های بانکی پرداخت الکترونیکی جعلی اطلاعات بانکی کاربرانی که قصد دارند برای شروع شرط‌بندی پولی را وارد کنند به سرقت می‌برند و حساب آنها را خالی می‌کنند.
شمایل سایت‌های شرط‌بندی
سایت‌های شرط‌بندی در ایران به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند، سایت‌هایی که فقط مخصوص بازی‌های آنلاین طراحی شده‌اند و سایت‌هایی که در کنار این بازی‌ها امکان شرط‌بندی روی نتایج بازی‌های ورزشی که در سراسر جهان انجام می‌شوند را نیز فراهم می‌کنند. این سایت‌ها و کانال‌ها معمولا در ازای دریافت مبلغی بسیار محدود، اطلاعات دسترسی به سایتی را ارائه می‌کنند. اما محور اصلی کار، شرط‌بندی در بازی‌های ورزشی است. چراکه کاربر برای شرط‌بندی تنها چند دقیقه زمان نیاز خواهد داشت.
رویای یک شبه پولدار شدن
سایت‌های شرط‌بندی همواره با شعارهای جذابی چون یک شبه پولدار و میلیونر و میلیاردر شوید، توجه افراد را به خود جلب می‌کنند و آنها را اغفال می‌کنند. برخی مالباختگان نه تنها تمام پس‌انداز خود را در این سایت‌ها باخته‌اند، بلکه حتی شغل خود را هم از دست داده‌اند. برخی به اموال محل کار تجاوز کرده و برخی میلیون‌ها تومان زیر بار قرض رفته‌اند و برخی دیگر حساب‌های نزدیکانشان را خالی کرده‌اند.
اما در این میان لیست برندگان چندان بلندبالا نیست، البته اگر لیستی وجود داشته باشد. این در حالی است که این سایت‌ها همیشه تصاویری فریبا از دو یا سه برنده میلیونر منتشر می‌کنند و با استفاده از فضای مجازی و تبلیغات حیرت‌انگیز از سوی برخی اینفلوئنسرهای اینستاگرام، پروژه موردنظر‌شان را کلید می‌زنند.
بعد از ثبت‌نام شما در سایت شرط‌بندی، شارژ حساب کاربری و وارد کردن اطلاعات کارتتان، بازی تازه شروع می‌شود. مدیران سایت‌های شرط‌بندی قواعد بازی را خیلی خوب بلدند. آنها کاربران تازه وارد را که با مبالغ پایین حسابشان را شارژ کرده‌اند با چند برد و زیاد شدن پول سر ذوق می‌آورند. نوجوانان با مبالغ کم حساب کاربری‌شان را شارژ و با برد در چند شرط‌بندی، به این سایت‌ها اعتماد می‌کنند. اما ادامه ماجرا آنقدرها هم بر وفق مراد نیست.
ماجرا در ادامه با ترفندهای برنامه‌نویسی پیش می‌رود. در این سایت‌ها وقتی شرط‌بندی از مبلغی فراتر می‌رود برنامه طوری پیش می‌رود که برگه‌هایی که به فرد داده یا تاس‌هایی که برای او ریخته می‌شود به گونه‌‌ای است که کاربر می‌بازد.
به گفته مقام‌های انتظامی، گردش مالی سایت‌های شرط‌بندی فقط در سال 98 رقمی حدود 2 هزار و 500 میلیارد تومان بوده است که حجم سود گردانندگان این سایت‌ها را نشان می‌دهد.
میثم شیرازی، کارشناس فضای مجازی در این باره می‌گوید: «شیرینی بردهای اولیه باعث می‌شود به رغم باخت‌های بعدی، شخص همچنان به دنبال بازی باشد تا بتواند برنده شود. در حالی‌که هرچه می‌گذرد امکان برنده شدن کم و کمتر می‌شود».
به گفته او حتی در این روش وب‌سایت‌ها چند ساعت مانده به شروع بازی برای پیش‌بینی راه‌اندازی می‌شوند و بعد از پایان بازی سایت از دسترس خارج می‌شود. آنها برای پنهان کردن رد پول‌ها هم از حساب افراد کم‌سن و بیسواد استفاده می‌کنند.
استفاده از درگاه بانکی
سایت‌های شرط‌بندی ایرانی برای دریافت منابع مالی کاربرانشان معمولا شیوه‌هایی متفاوت در پیش می‌گیرند و در بسیاری از آنها میزان سهولت دریافت پول به میزان فعالیت و قدمت کاربر بستگی دارد. در این سایت‌ها معمولا در گام‌های ابتدایی، کاربر برای شارژ حساب باید نوعی از پول‌های دیجیتال را خرید کند و در گام‌های بعدی به کاربر امکان آن داده می‌شود که با ورود به یک درگاه بانکی، مبلغ مورد نظر را شارژ کرده سپس در فضای سایت آن را خرج کند.
هر چند تعدادی از آنها به دفعات فیلتر شده‌اند اما معمولا با ارائه یک آدرس جدید، فیلترینگ را نیز دور می‌زنند و به فعالیت خود ادامه می‌دهند. از سوی دیگر با وجود ممنوعیت‌ها، فعال ماندن درگاه‌های بانکی این سایت‌ها نیز برای مخاطبان این سوال را به وجود آورده که آیا بانک‌ها رسما به این سایت‌ها مجوز راه‌اندازی درگاه پرداخت داده‌اند یا شیوه‌ای دیگر برای دریافت وجوه کاربران به کار گرفته می‌شود؟
شیرازی با بیان اینکه درگاه‌های بانکی کشور مستقیماً در اختیار قماربازان قرار نمی‌گیرد، گفت: «سایت‌های شرط‌بندی اقدام به اجاره کارت‌های بانکی شهروندان می‌کنند».
سایت‌های شرط‌بندی همواره با شعارهای جذابی چون یک شبه پولدار و میلیونر و میلیاردر شوید، توجه افراد را به خود جلب می‌کنند و آنها را اغفال می‌کنند. برخی مالباختگان نه تنها تمام پس‌انداز خود را در این سایت‌ها باخته‌اند، بلکه حتی شغل خود را هم از دست داده‌اند
به گفته او مطابق قوانین و مقررات جاری، مسئولیت تمام تراکنش‌ها و مبادلاتی که از طریق حساب و کارت بانکی شهروندان انجام می‌شود بر عهده دارنده حساب است و هیچ ادعایی مبنی بر اجاره دادن حساب برای مراجع قانونی و انتظامی و قضایی قابل قبول نیست.
هشدار همیشگی پلیس
در این میان پلیس بارها با برخورد با این گروه به مردم در این خصوص هشدار داده است. گرچه این هشدارها هم کار به جایی نبرده و آمارها نشان می‌دهد که حتی شیوع کرونا هم به نفع این سایت‌ها بوده است، به طوری که گردانندگان سایت‌های شرط‌بندی از فرصت حضور بیشتر مردم به خصوص جوانان در فضای مجازی استفاده کرده و با تبلیغات فراوان به دنبال ترغیب جوانان برای شرط‌بندی بوده‌اند.
در همین باره سردار وحید مجید، رئیس پلیس فتا ناجا نیز چندی پیش با اشاره به اینکه 6 هزار و 157 سایت و 730 وب سایت که در حوزه شرط‌بندی فعالیت می‌کردند شناسایی شده‌اند، گفت: «با 2 هزار و 884 مورد از این سایت و وب‌سایت‌ها برخورد قضایی شده است».
این مقام ارشد انتظامی با بیان اینکه از ابتدای تاسیس پلیس فتا، هر ساله شاهد افزایش جرایم سایبری بودیم، گفت: «در وقوعات جرایم، تنها نیروی انتظامی مسئول کاهش وقوعات نیست بلکه سازمان‌های متعددی دخیل هستند که باید وظایف خود را به خوبی انجام دهند».
به گفته او شهروندان می‌توانند به محض مشاهده چنین سایت‌هایی در بستر فضای مجازی مراتب را از طریق سایت پلیس فتا به آدرس www.cyberpolice.ir با کارشناسان این پلیس در میان بگذارند.
مجازات قماربازی چیست؟
بر اساس ماده ۷۰۵ قانون مجازات اسلامی قماربازی با هر وسیله‌ای ممنوع است و مرتکب آن به یک تا ۶ ماه حبس یا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شود و در صورت اصرار و تکرار جرم قماربازی مرتکب به هر دو مجازات محکوم خواهند شد. اگر فردی اقدام به تأسیس قمارخانه کند از ۶ ماه تا ۲ سال حبس یا از ۳ تا ۱۲ میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.
بر همین اساس اگر فردی بخواهد در فضای مجازی به امر شرط‌بندی و قمار بپردازد، بر اساس قانون مجرم است و با آن فرد و صاحب سایت اینترنتی باید برخورد قضائی صورت گیرد. اما به گفته علی نجفی‌توانا، حقوقدان، قوانین جرایم رایانه‌ای در خصوص موضوع شرط‌بندی و قمار به طور شفاف مطلبی را مورد اشاره قرار نداده است، پس در درجه اول با خلأ قانونی مواجه هستیم.
او با اشاره به اینکه برای جلوگیری از کلاهبرداری از مردم در فضای مجازی، در کشور ما و اکثر ممالک جهان، مبارزه مؤثری ممکن نیست، توضیح داد: «فناوری‌های جدید، راه‌حل‌ها و شیوه‌هایی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد که با استفاده از آن می‌توانند به گونه‌های مختلف، از مخاطبان به‌نوعی کلاهبرداری کنند و آنها را به برقراری انواع رابطه‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی که کسی پاسخگوی نتایج آن نیست، تهییج و تشویق کنند».
این روند در شرایطی شکل گرفته است که اواخر تیر ۱۳۹۸ دادستان کل کشور، بخشنامه ایجاد وحدت رویه در رابطه با سایت‌های قمار و شرط‌بندی در فضای مجازی را ابلاغ کرده است.
او با تأکید بر اینکه در برخورد با انحراف‌های فضای مجازی نباید فقط دنبال اعمال قانون و مجازات افراد بود، گفت: «از طریق آموزش و پرورش درباره فضای مجازی، با اتکا بر دانش و آموزش‌ها و اطلاعاتی که به مردم منتقل می‌کنیم، آنها را به سوی پیشگیری فردی ببریم؛ در این صورت افراد کمتر فریب خواهند خورد. تنها با مجازات نمی‌شود با این پدیده که بسترساز انحراف و جرم است، مبارزه کرد، کما اینکه تا کنون توفیق چندانی به دست نیاورده‌ایم».
دیدگاه تان را بنویسید