پلیس لایوها را رصد می‌کند و نمایندگان مجلس در آرزوی فیلترینگ آن هستند
اینستاگرام در چندقدمی وی‌پی‌ان!
ریحانه جولایی
نمایندگان مجلس، به دنبال افزایش محدودیت فضای مجازی و فیلتر شبکه اجتماعی اینستاگرام هستند. این روزها انواع و اقسام اظهارنظرهای آنها در این زمینه به گوش می‌رسد.
صحن علنی مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه میزبان محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری بود تا نمایندگان ضمن شنیدن گزارش او از عملکرد این وزارتخانه در حوزه شبکه ملی اطلاعات، دغدغه‌های خود در زمینه فضای مجازی را پیگیری کنند.
پیش از آن اما محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس از این انتقاد کرده بود که چرا یک پیام ساده اول باید به خارج از کشور برود و بعد مجدداً به داخل کشور بازگردد. بر همین مبنا او از وزیر ارتباطات خواست تا توسعه شبکه ملی اطلاعات را در اولویت این وزارتخانه قرار دهد؛ چراکه هم نیاز مردم در شئون مختلف زندگی بوده و هم امنیت ملی، عمومی، اجتماعی و اخلاقی نظام را تأمین خواهد کرد.
رئیس مجلس در نطق پایانی خود نیز با انتقاد از شبکه ارتباطی، آن را متکی به حوزه موبایل دانست و اعلام کرد که وظایف وزارت ارتباطات در شورای عالی فضای مجازی تعیین‌شده و مجلس برای ساماندهی این وزارت خانه آماده است. از سوی دیگر، نمایندگان مجلس یازدهم معتقدند که فضای مجازی آلوده شده و نوجوانان و خواننده‌ها نیز در معرض این آلودگی قرارگرفته‌اند درنتیجه این فضا باید ازنظر محتوا با توسعه سرویس‌های داخلی و اعمال مدیریت بر شبکه مجازی، پاک شود. به گفته نمایندگان ضعف در مدیریت و لجام‌گسیختگی بدون هیچ‌گونه سیاست‌گذاری در فضای مجازی ایران را در هیچ کشوری نمی‌توان دید.
با این تفاسیر حالا مجلس جدید هنوز نیامده قصد دارد تا به ساماندهی اینترنت و فیلتر اینستاگرام بپردازد. موضوعی که با واکنش‌های زیادی از سوی کاربران مواجه شد. فیلتر کردن برنامه‌هایی که با اقبال عمومی مواجه شده است بار اول نیست و مسئولان خودشان هم می‌دانند با این کار نه‌تنها از تعداد کاربران کم نمی‌شود بلکه با در دسترس قرار دادن انواع وی پی ان و فیلترشکن راه جوانان و نوجوانان به سایت‌های غیرمجاز هموارتر می‌شود.
وزیر جوان مخالف فیلترینگ اینستاگرام
آذری جهرمی اما در مجلس و میان نمایندگان در دفاعیات خود برای متقاعد کردن نمایندگان گفت: بحث مهم فضای مجازی و انحصار یک شبکه اجتماعی خارجی بسیار اهمیت دارد. دغدغه‌های فرهنگی، دینی و تغییر سبک زندگی بجا است و باید روی آن کار کرد و در مرحله اول ما ورود می‌کنیم اما بقیه هم باید از این وزارتخانه حمایت کنند. اینستاگرام امروز به دلیل سیاست‌های ما به یک‌قطب تبدیل‌شده، زیرا همه پلتفرم‌های دیگر از دسترس خارج شده‌اند. اگر اینستاگرام صفحه سردار دل‌های ما، شهید قاسم سلیمانی را می‌بندد، اگر سردار ما را در بغداد به شهادت رساندند، آیا ما تعامل و ارتباط با بغداد را خالی می‌کنیم؟ این‌یک نگاه دیگر است.
بحث‌وجدل بهارستان‌نشینان با وزیر ارتباطات در حالی به اتمام رسید که همه آنها بر فیلتر شبکه اجتماعی اینستاگرام تأکید کرده و اعلام کردند که تمام تلاش خود را برای بستن آن خواهند کرد.
حال باید پرسید که نمایندگان در صورت فیلتر اینستاگرام، چه جایگزینی را برای آن در نظر خواهند گرفت؟ نمایندگان مجلس یازدهم که از آلوده بودن فضای مجازی انتقاد دارند اما بدون هیچ محدودیتی ازجمله فیلترینگ در آن فعالیت می‌کنند، چه تدبیری برای بستن آن بدون مواجه‌شدن با اعتراضات مردم‌دارند؟ آیا این اولویت‌بندی نمایندگان با شعارهای انتخاباتی آنان سازگار است؟
یک‌صدایی نمایندگان برای فیلتر کردن اینستاگرام
به نظر می‌رسد گزینه فیلتر کردن اینستاگرام توسط نمایندگان مجلس جدی است تا آنجایی که حسن نوروزی، عضو کمیسیون حقوقی مجلس یازدهم و نماینده مردم رباط‌کریم گفته است: خدا کند این اتفاق بیافتد. فضای باز اینستاگرام و تلگرام تهدید برای جوانان است و این برای نظام شکنندگی دارد. کمیسیون حقوقی شکل گیرد به جد دنبال فیلتر اینستاگرام خواهیم بود.
محمد فیروزی‌پور، نماینده مردم نطنز اما انتقادات خود از وضعیت فعلی فضای مجازی کشور را به گونه دیگری بیان می‌کند. به عقیده او نظارت و کنترل بر فضای مجازی باید به‌گونه‌ای باشد که در این فضای آلوده به اعتقادات و فرهنگ خانواده‌ها و کودکان آسیبی وارد نشود. به گفته این نماینده مجلس اگر لازم باشد برای افزایش نظارت‌ها و کنترل دست به فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی و افزایش محدودیت‌ها بزنیم، باید این کار انجام شود. به عقیده فیروزی‌پور اگر ما توانایی نظارت و کنترل فضای مجازی را داریم، باید با جدیت آن را لحاظ کنیم، اما اگر فاقد توانایی لازم جهت ایجاد نظارت هستیم، باید برای جلوگیری از گسترش فساد و انحراف در جامعه، شبکه‌های مجازی را محدود کنیم.
فاطمه محمد بیگی، نماینده مردم قزوین نیز دلیل خود برای محدود کردن فضای مجازی را نگرانی برای وضعیت فرهنگی موجود در آن می‌داند. به گفته او، اینستاگرام انتشار تصاویر عرضه‌نگاری را آزاد کرده و در ایام شهادت سردار قاسم سلیمانی نیز اقدام به حذف پست‌های تسلیت کاربران ایرانی کرد، اما نه‌تنها چاره‌جویی نشد، بلکه بیش از ۵۰ درصد ترافیک اینترنت کشور به این شبکه اختصاص یافت. به عقیده این نماینده مجلس نباید یک‌سوم کل ترافیک کشور به مجموعه شبکه‌های اجتماعی خارجی اختصاص یابد، اما اختصاص نیمی از ترافیک به یک شبکه، کاملاً ساختاری بوده و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌تواند آن را مدیریت کند. به گفته محمدبیگی، افزایش درصد کاربران فضای مجازی و عدم فرهنگ‌سازی منجر به افزایش جرایم اینترنتی خواهد شد که ازجمله آنها فروش اسلحه گرم و سرد و پیوستن به سایت‌های پورنوگرافی است. این یک خلأ ساختاری بوده که اقدام خاصی برای آن انجام‌نشده است.
احمد امیرآبادی‌فراهانی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی آب پاکی را روی دست برخی از نمایندگان مجلس ریخت. او در واکنش به برخی مطالب منتشر شده در فضای مجازی مبنی بر طرح مجلس یازدهم برای فیلتر کردن شبکه‌های اجتماعی، گفت: اصلاً چنین طرح‌هایی در مجلس مطرح نشده است
بالاخره اینستاگرام فیلتر می‌شود یا نه؟
روز گذشته اما احمد امیرآبادی‌فراهانی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی آب پاکی را روی دست برخی از نمایندگان مجلس ریخت. او در واکنش به برخی مطالب منتشر شده در فضای مجازی مبنی بر طرح مجلس یازدهم برای فیلتر کردن شبکه‌های اجتماعی، گفت: اصلاً چنین طرح‌هایی در مجلس مطرح نشده است و قطعاً مجلس از فضای کسب‌وکار و بستری که در فضای مجازی برای رونق آن ایجاد شده، حمایت خواهد کرد.
این عضو هیئت‌رئیسه مجلس در ادامه بیان کرد: اینکه بعضاً گفته می‌شود مجلس دنبال این است که کسب‌وکارهای موجود را در فضای مجازی از بین ببرد و فیلتر کند، اصلاً چنین طرحی نیست و نمایندگان نیز چنین طرحی به هیئت‌رئیسه مجلس ارائه نکرده‌اند و بنده نیز که مسئول ارجاع طرح‌های نمایندگان به هیئت‌رئیسه مجلس هستم، اصلاً چنین طرحی مطرح نبوده و از سوی نمایندگان نیز ارائه نشده است.
رصد و سختگیری پلیس بر لایوهای اینستاگرام
فارغ از تمام موضوعات مطرح شده، در ماه‌های اخیر نظارت‌ها بر اینستاگرام کم نبوده است. هفته پیش بود که گفته شد جمعی از افرادی که عکس‌های بی‌حجاب در این شبکه منتشر کرده‌اند بازداشت شده‌اند. پیش‌ازاین هم با بازداشت افرادی که به‌اصطلاح شاخ مجازی شناخته می‌شدند مواجه بودیم و حالا هم که بحث فیلترینگ این شبکه داغ شده قرار است لایوهای کاربران پرمخاطب رصد شود.
اجرای قرنطینه خانگی در روزهای نخست سال جاری منجر به افزایش استفاده گروهی از شهروندان از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی شد، همین موضوع و احتمالاً عوامل دیگر اجتماعی سبب شد که در این دوره پخش‌های زنده و گفت‌وگوهای دو نفره در اینستاگرام رواج بیشتری پیدا کند، رویه‌ای که پس از پایان قرنطینه هم ادامه پیدا کرد و در این میان هم عده‌ای با لایوهای اصطلاحاً جنجالی به دنبال جلب‌توجه و افزایش فالوئر هستند. لایوهای اینستاگرامی که محتوای آن منجر به هشدار برخی کارشناسان اجتماعی شده است و حالا پلیس هم از برخورد با این موارد خبر داده است.
سردار علی ذوالقدری، رئیس پلیس امنیت عمومی تهران در مورد محتوای منتشر شده در برخی از لایوها و پست‌های اینستاگرامی اظهارکرد: یکی از اقداماتی که از سال گذشته در پلیس امنیت عمومی تهران بزرگ انجام دادیم، موضوع بررسی و رصد فضای مجازی است و ما به‌صورت ویژه و تخصصی رصدهای خود در این زمینه را در حوزه‌های مختلف نظیر فعالیت اشرار و اراذل و اوباش، حاملان و فروشندگان سلاح، مزاحمان و هنجارشکنان حوزه اخلاقی و ... انجام می‌دهیم.
او با بیان اینکه درنتیجه رصدهای انجام شده نیز با هماهنگی مقام قضایی با مجرمان برخورد می‌شود، گفت: مجموع این اقدامات سبب شده تا در سال جاری 35 درصد کشفیات ما بیشتر شود. دلیل آن هم افزایش اشرافیت ما در فضای مجازی و فعالیتی است که به‌صورت تخصصی انجام می‌دهیم.
مجلس جدید هنوز نیامده قصد دارد تا به ساماندهی اینترنت و فیلتر اینستاگرام بپردازد. موضوعی که با واکنش‌های زیادی از سوی کاربران مواجه شده است
ذوالقدری همچنین اعلام کرده است که در جلساتی که با دستگاه قضایی داشته، برخی از این افرادی که در فضای مجازی اقدام به هنجارشکنی و... کرده و رصد شده بودند، احضار شده‌اند و با برخی هم برخورد قانونی صورت گرفته است.
در آخر اینکه فیلتر کردن هیچ‌گاه راه‌حل مناسبی نبوده است چراکه امروزه با پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات گسترده راه‌های زیادی برای دور زدن وجود دارد. همان‌طور که فیلتر کردن توییتر، تلگرام یا سایر برنامه‌های دیگر نتوانست از حجم کاربران کم کند قطعاً فیلترینگ اینستاگرام هم نمی‌تواند مؤثر باشد. بهتر است مسئولان به‌جای پاک کردن صورت‌مسئله به این فکر کنند که در دوره‌ای که اطلاعات به‌صورت آزاد در حال تبادل است نمی‌توانند برای گروهی محدودیت ایجاد کنند چراکه افراد یک جامعه هر قدر هم محدود شوند بالاخره روزنه‌ای برای پیگیری و شنیدن اطلاعات بدون فیلتر پیدا می‌کنند و چاره آن تنها یک فیلترشکن است.
دیدگاه تان را بنویسید