وقتی آمار از اطلاع‌رسانی رسمی پیشی می‌گیرد؛ ۱۸ مبتلا، ۴فوت
افزایش لحظه‌ای ابتلا به کرونا در ایران
سعیده علیپور
درست یک روز پس از آنکه شهرداری تهران، تصاویری از پیام همدردی ایران با ملت چین را با جملاتی مثل «ووهان قوی باش» بر برج آزادی تهران انداخت، خبر فوت دو نفر در شهر قم به دلیل ابتلا به کرونا از سوی مقامات وزارت بهداشت تأیید شد. گرچه پیشتر خبرهای فراوانی در مورد انتشار این ویروس در شهرهای مختلف در شبکههای مجازی منتشر شده بود، اما مقامات وزارت بهداشت، آن را مؤکدا رد کرده و به مردم اطمینان داده بودند که هنوز پای این ویروس به ایران باز نشده است و اگر هم باز شود آن را در دم مدیریت می‌کنند؛ اما گویا این بار هم مقامات غافلگیر شدند و ویروس زودتر از آنکه کار به مدیریت برسد در شهرهای مختلف کشور پخش شد.
به طوری که بر اساس گفته‌‌های کیانوش جهانپور، رئیس روابط عمومی وزارت بهداشت ایران؛ ابتلای ۱۳ نفر دیگر از جمله ۷ نفر در قم، ۴ نفر در تهران، ۲ نفر در گیلان نیز تأیید شده است. این مقام همچنین از مرگ دو نفر دیگر در اثر کرونا خبر داد که به این ترتیب، شمار جانباختگان در اثر ابتلا به کرونا در ایران به ۴ نفر رسیده است.
فاصله خبر فوت تا انتشار ویروس در کشور
ساعت ۵ عصر روز چهارشنبه ۳۰ اسفند وزارت بهداشت اعلام کرد که «آزمایش اولیه به عمل آمده از نمونه‌‌های ارسالی مشکوک به ابتلا به کروناویروس جدید، در دو مورد مثبت گزارش شده و آزمایش‌های بعدی برای بررسی قطعیت موضوع درحال انجام است و نتایج آن نیز به محض آماده شدن به اطلاع عموم خواهد رسید».
دو ساعت بعد کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت در توئیتی نوشت: «به دنبال پیک بیماریهای حاد تنفسی ظرف روزهای اخیر در قم، دو مورد در آزمایش‌های اولیه از نظر کروناویروس مثبت گزارش شدند، متأسفانه هر دو بیمار با توجه به کهولت سن و نقص سیستم ایمنی در بخش مراقبت‌‌های ویژه فوت نمودند».
مرگ این دو فرد که به فاصله دو ساعت بعد از خبر احتمال بروز کرونا در ایران، اعلام شد، این شائبه را به وجود آورد که باز هم مقامات کشور قصد دارند تا موضوعات بحرانی را کتمان و تا حد ممکن لاپوشانی کنند. این شائبه زمانی قوت گرفت که بعد از اعلام رسمی این خبر موج اخبار مختلف از سراسر کشور از تهران تا مازندران و گیلان در مورد شیوع کرونا منتشر شد.
جهانپور که به نظر می‌رسد از توئیتر برای اطلاع‌رسانی اخبار کرونا بهره می‌گیرد در پاسخ به این شائبه با بیان اینکه در خصوص ابتلا به ویروس کرونا بدون اخذ جواب آزمایش نمی‌توان هیچ موردی را قطعی اعلام کرد، گفت: «با روح و روان مردم بازی نکنید. نتیجه قطعی آزمایش‌های تشخیصی کووید ۱۹ از زمان ارسال نمونه ۴۸ ساعت زمان می‌برد».
او ادامه داد: «ممکن است این تصور پیش آید که پنهان‌کاری می‌شود، اما بدون اخذ جواب آزمایش نمی‌توان هیچ موردی را قطعی اعلام کرد و قطعاً چنین هم نخواهیم کرد».
با این حال هم او چند ساعت بعد رقم مبتلایان و جانباختگان را افزایش داد در صفحه توئیتر خود باز هم نوشت: «براساس آخرین گزارش‌های آزمایشگاهی، ابتلای ۱۳ نفر دیگر از جمله هفت نفر در قم، چهار نفر در تهران و دو نفر در گیلان تایید شده است. متأسفانه از این جمع دو نفر جان خود را از دست داده‌اند. اغلب موارد کماکان از ساکنان قم بوده یا سابقه مراجعت از قم در روزها و هفته‌های اخیر را داشته‌اند».
در حالی که وزارت بهداشت با تأخیر از خبرهای مربوط به کرونا مطلع می‌شود یا آن را در اختیار مردم می‌گذارد، برخی خطر اصلی شیوع کرونا را عدم مدیریت صحیح و اطلاع‌رسانی غیرشفاف در این باره می‌دانند که می‌تواند خطر ابتلا را به مقدار زیادی افزایش دهد. مدتی پیش نیز سازمان بهداشت جهانی گفته بود که نگرانیش از شیوع کرونا بابت چین نیست. خطر اصلی، شیوع احتمالی کرونا در کشورهایی است که توانایی مدیریت بحران را ندارند اتفاقی که به نظر بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی با ادامه این روند در ایران می‌توانیم شاهد آن باشیم.
آمارهای ناهمخوان کووید ۱۹
کووید ۱۹ یا ویروس جدید کرونا، ویروسی از خانواده کرونا است که احتمالاً در بدن یک حیوان جهش یافته و پس از انتشار بین اعضای یک گونه به انسان هم منتقل شده است. هنوز به درستی مشخص نیست عامل ابتدایی انتقال‌دهنده ویروس به انسان چه بوده است؛ اما در توصیه‌های نهادهای بهداشتی به مردم، بر کاهش تماس با حیوانات و رعایت امنیت در صورت تماس تأکید شده است.
تا دوم اسفند ۱۳۹۸ ابتلای حدود 76 هزار نفر در جهان به ویروس جدید کرونا تایید شده است. نزدیک به ۳ درصد این افراد بر اثر بیماری جانشان را از دست داده‌اند. این در حالی است که آمار ابتلا و مرگ به واسطه این ویروس چندان با آمار داخلی همخوانی ندارد و به همین دلیل بسیاری از کارشناسان احتمال شیوع بالای این بیماری را در سطح کشور می‌دهند. شیوعی که وزارت بهداشت به آن اشاره نمی‌کند.
برخی دلیل عدم مطابقت این آمار را عدم شناسایی این بیماران در داخل کشور عنوان می‌کنند. گرچه روز گذشته مسئولان وزارت بهداشت ایران، خبر از ورود چهارمین محموله کیتهای تشخیص اختصاصی ویروس کرونا از انبار سازمان بهداشت جهانی در دوبی به انستیتو پاستور تهران دادند، اما پیشتر گزارش‌هایی درباره کمبود کیتهای آزمایشی مربوط به شناسایی ویروس جدید کرونا یا کووید ۱۹ در مراکز درمانی ایران منتشر شده بود.
مرگ دو فرد که به فاصله دو ساعت بعد از خبر احتمال بروز کرونا در ایران، اعلام شد، این شائبه را به وجود آورد که باز هم مقامات کشور قصد دارند تا موضوعات بحرانی را کتمان و تا حد ممکن لاپوشانی کنند
یک پزشک گفته بود که در رشت امکان آزمایش کرونا وجود ندارد، آزمایش‌ها باید به تهران فرستاده شود و این موضوع تشخیص سریع این بیماری را سخت می‌کند.
خبرگزاری ایلنا به نقل از یک پزشک که نخواسته نامش فاش شود، گزارش داد: «در بیمارستان رازی رشت بیماران زیادی با مشکلات تنفسی و علائم بیماری بستری هستند، اما واقعیت این است که تاکنون هیچ تشخیص کرونایی داده نشده زیرا عملاً کیت تشخیص این بیماری در گیلان نیست و باید آزمایش‌ها به انستیتو پاستور تهران ارسال شود».
این در حالی است که بر اساس آخرین آمار تایید شده دستکم دو نفر در شهر رشت مبتلا به ویروس کرونا هستند.
به گفته مقامات وزارت بهداشت نیز آزمایش مربوط به شناسایی ویروس کرونا فقط در «آزمایشگاه‌‌های مرجع و معین» انجام‌پذیر است.
حرم بسته نشد
در حالی که گزارش‌ها حکایت از این دارد که منشأ شروع این بیماری قم است و اماکن زیارتی بیشترین خطر شیوع ابتلا را خواهد داشت، اما خبرها از این موضوع حکایت دارد که تولیت آستان قم محدودیتی را در این باره نپذیرفته و تنها دور ضریح اصلی را با حفاظ نرده و داربست پوشانده که به نظر از لحاظ بهداشتی کمکی به کاهش شیوع بیماری نخواهد کرد.
حتی کیانوش جهانپور، مسئول روابط عمومی وزارت بهداشت از محدود نشدن تجمعات در مراکز مذهبی از جمله زیارتگاه‌های استان قم انتقاد کرد.
او در توئیتی نوشت: «این به اصطلاح تمهیدات! در حرم، زیارتگاه‌ها و بقاع متبرکه شهر قم و مسجد جمکران، کمکی به محدودیت انتشار و قطع زنجیره انتقال نخواهد کرد و ساده انگاریست. از محدودیت موقت رفت و آمد به حرم و جمکران و تعویق تجمعات و همایش‌‌ها گریزی نیست...»
کارگران چینی؛ منشأ احتمالی کرونا در قم
اما در کنار همه این اخبار رایزنی‌ها در مورد منشأ این ویروس در ایران ادامه دارد. دیروز خبرگزاری ایرنا به نقل از عضو کمیته کشوری بیماریهای عفونی وزارت بهداشت نوشت: «احتمالاً منشأ این بیماری کارگران چینی بوده‌اند که در شهر قم کار می‌کنند و به چین تردد داشته‌اند و به نظر می‌رسد ویروس چرخیده و به افرادی که اکنون شناسایی شده‌اند رسیده است و چون این افراد ضعیف‌تر بوده‌اند به علت شدت بیماری به بیمارستان آمده‌اند».
درست یک روز پس از آنکه شهرداری تهران، تصاویری از پیام همدردی ایران با ملت چین را با جملاتی مثل «ووهان قوی باش» بر برج آزادی تهران انداخت، خبر فوت دو نفر در شهر قم به دلیل ابتلا به کرونا از سوی مقامات وزارت بهداشت تأیید شد
از احتکار تا گرانی ماسک
کمتر از چند ساعت بعد از اعلام رسمی شیوع ابتلا به کرونا در ایران، خبرهایی در مورد گرانی چند برابری قیمت ماسک و ژل ضدعفونی و همچنین کمبود آنها در داروخانه‌ها شنیده شد. حتی زمان کوتاهی بعد از احتکار مقادیر قابل‌توجهی ماسک در شهر قم خبرهایی منتشر شد.
گرچه مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو گفت که ژل و ماسک به اندازه کافی در داروخانه‌ها توزیع شده است و هیچ کمبودی وجود ندارد و حتی در ماه گذشته دو میلیون ماسک رایگان برای چین ارسال شد، اما اکنون دانشگاه علوم پزشکی تهران برای تأمین ماسک مورد نیاز، شماره حساب اعلام کرده است.
دیدگاه تان را بنویسید