چرا نوجوانان به فضای مجازی پناه می‌برند؟

یک روان‌شناس دلایل تمایل نوجوانان به تنهایی و پناه بردن به فضای مجازی را تشریح کرد و به ارائه راهکارهایی برای افزایش ارتباطات اجتماعی آنها پرداخت.

به گزارش ایسنا، حمیرا آزادمنش با اشاره به دلایل تمایل بیشتر نوجوانان به تنهایی و پناه بردن به فضای مجازی گفت: تنهایی ممکن است حالت بین فردی داشته باشد که از ضعف مهارت‌های ارتباطی و ندانستن روش‌های درست انتقاد و ارتباط نشات می‌گیرد. نوع دیگری از تنهایی درونی است که در این حالت فرد دائما احساسات خود را سرکوب و از برون‌ریزی آنها جلوگیری می‌کند. همچنین در حالتی دیگر، فرد هویت منسجم و روابط اجتماعی مطلوبی دارد اما باز هم احساس تنهایی می‌کند .این نوع حس، تنهایی وجودی است که درباره رابطه فرد با دنیا رخ می‌دهد.وی ادامه داد: در دوره نوجوانی  فرد کوله باری به نام تنهایی دارد که در داخل آن باید بی‌هویتی، تعارضات و تضادهای فکری را جای دهد و این کوله‌بار بر دوش او سنگینی می‌کند. وقتی که فرد از طریق انسان‌های مهم زندگی نیازهای خود را تامین نکرده و کنش و واکنش خوبی را دریافت نکند، به ناچار به جایی پناه می‌برد تا این بار را خالی کند.

این روانشناس که در یک برنامه رادیویی صحبت می‌کرد، با اشاره به دلایل الگوبرداری نوجوانان از فضای مجازی و روش‌های ایجاد هویت مستقل در آنها نیز تصریح کرد: زمانی که نیازهای روانی و اجتماعی یک نوجوان با آن همه تعارضات درونی و حس تنهایی در خانواده تامین نشود، از آنچه که در فضای مجازی می بیند الگو برداری می کند. اگر ما منابع هویتی درستی را در جامعه عرضه کرده و در رسانه‌های عمومی مانند صدا و سیما از الگوهای آزاد اندیش استفاده کنیم، نوجوان احساس می‌کند می تواند آزادانه نظر خود را بیان و نظر دیگران را نیز دریافت کند. اینجاست می‌تواند  به یک منبع هویتی درست نزدیک شود.

یوسف خدابنده لو درمانگر کلینیک سلامت ذهن سازمان فضای مجازی سراج نیز در پاسخ به این سوال که روابط در فضای مجازی چگونه سبب تنهایی در نوجوان می‌شود؟ گفت: در فضای مجازی روابط متعددی داریم که عمق و صمیمیت آنها به شدت پایین است. در این فضا به محض دلخوری افراد یکدیگر را حذف می‌کنند، یعنی نوجوان به راحتی در این فضا به دست دیگران کنار گذاشته می‌شود و مجالی برای آموختن مهارت تحمل و بردباری نمی‌یابد. در واقع به دلیل این ویژگی‌ها نوجوان روابط گسترده اما سطحی پیدا می‌کند که می‌تواند منجر به احساس تنهایی در نوجوان شوند.

وی افزود: از سوی دیگر نوجوان در این فضا دائما به دنبال لایک و تایید گرفتن از دیگران است و از فعالیت‌های روزمره زندگی دور شده و هرچه بیشتر در لاک تنهایی خود فرو می‌رود.

این پژوهشگر ضمن ارائه راهکاری برای والدین برای کنترل منطقی برنامه نوجوانان نیز توضیح داد: والدین به دلیل علاقه‌ای که به فرزندانشان دارند، محدودیت هایی برای آنها ایجاد می‌کنند که البته تربیت درست در فرزندپروری هم حکم می‌کند تا حداکثر محبت و قانونگذاری را در نظر بگیریم. والدین فرزندان چون به آسیب‌های فضای مجازی آگاهی دارند، علیرغم تمام ویژگی‌های مثبت این فضا، فرزندان را محدود می‌کنند که از نظر فرزندان ممنوعیت است.

وی افزود: برای اینکه فرزندان هم به صلاح دید والدین آگاه شوند و این موضوع را به چشم یک برنامه و نه ممانعت ببینند، باید الزاماتی را رعایت کرد.

 نخست اینکه پدر و مادر دانش لازم در این زمینه را کسب کنند و با فرزندان خود وارد فضای مجازی شوند. یعنی وب گردی‌های مشترکی با فرزندان داشته باشند. این کار علاوه بر اینکه والدین را با مشکلات و آسیب‌های این فضا آشنا می‌کند، احساس همدلی و صمیمیت میان نوجوان و خانواده را افزایش می‌دهد.

خدابنده‌لو توضیح داد: این رابطه منجر به طرح سوال‌هایی از سوی والدین و پاسخ آنها توسط فرزندان می‌شود که به مرور روابط بین اعضای خانواده را با گفت و گو عجین و از تنهایی جلوگیری می‌کند. والدین نباید تنها ویژگی منفی این فضا را گوشزد کنند بلکه مزایای استفاده از این تکنولوژی را نیز یادآور شوند. این برخورد آگاهانه و عادلانه روابط میان آنها را مستحکم‌تر می‌کند و سبب می‌شود این نگاه به عنوان محدودیت صرف از بین برود.

این پژوهشگر تاکید کرد: فعالیت نوجوانان نباید در اتاق در بسته و به دور از دید والدین باشد. ابزارهای استفاده باید در جایی باشد که پدرو مادر بتوانند هرازگاهی فرزند خود را ببینند و رفتار او را تحت نظر داشته باشند.