وضعیت زباله‌ها در جنگل‌های سراوانِ گیلان از مرز هشدار گذشته است
تامین دستگاه زباله‌سوز؛ ۳ سال دیگر!
آسو محمدی
بحران زیست محیطی منطقه سراوان استان گیلان سال‌هاست گریبانگیر استان شده و علاوه بر خطراتی که برای سلامت ساکنان این منطقه ایجاد کرده، محیط زیست گیلان را نیز در معرض خطر قرار داده است. در سال‌های اخیر بارها و بارها در مقاطع زمانی مختلف درباره مسئله سراوان بحث شده است، اما هیچ اقدام موثر و چشمگیری صورت نپذیرفته و حل مشکل محل دفن زباله سراوان رشت تنها به یک شعار انتخاباتی برای رای‌آوری تبدیل شده است. مسئولان شهری رشت بارها درباره راهکارهای رسیدگی به بحران دفن زباله در سراوان بحث کرده و قول‌هایی نظیر خرید زباله‌سوز را داده‌اند؛ اما این وعده‌ها در حد شعار باقی‌مانده و محقق نشده است.
از سال 1363 در منطقه جنگلی سراوان واقع در استان گیلان اقدام به دفن زباله شده است. مکان دفن زباله در فاصله 20 کیلومتری از شهر رشت واقع و روزانه حدود500 تن زباله به صورت غیر اصولی در آن دفن می‌شود. این مکان پذیرنده زباله شهرهای رشت، فومن، شفت، صومعه‌سرا ، خشکی‌بیجار، کوچصفهان و لشت‌نشا است که در این بین سهم رشت 450 تن زباله در روز است که حدود 90درصد زباله انتقال یافته به مرکز دفن زباله سراوان را تشکیل می‌دهد.
محل دپوی زباله‌ها در فاصله 15 کیلومتری جنوب شهر رشت و ارتفاع سراوان بین روستاهای گلسرک، موشنگا و کچا قرار دارد. منطقه سراوان رشت با درختانی سر به فلک کشیده از مناطق زیبا و دیدنی استان گیلان است، این منطقه در ۱۷ کیلومتری کلانشهر رشت بیش از سه دهه است که محلی برای تخلیه زباله شده، روزانه ۸۰۰ تا یک هزار تن زباله برای دفن به این محل انتقال داده می‌شود که این مهم موجب نگرانی مردم منطقه شده است. دفن زباله در دل درختان سر به فلک کشیده سراوان رشت، بوی نامطبوع و وجود حشرات موذی در منطقه، هر چند وقت، موجب اعتراضات مردم سراوان می‌شود. به‌طوری که در سال ۹۶ تعدادی از اهالی در اعتراض به وضعیت نابسامان دفن زباله، با تجمع در مقابل در ورودی محل انباشت زباله راه عبور ماشین‌های حمل زباله را بستند اما با حضور مسئولان و قول آنان برای رفع مشکل، کوتاه آمدند.
مشکل دیگر این که شیرآبه‌های ناشی از زباله در محل دفن، به شدت نگران‌کننده است؛ شیرآبه‌ها به رودخانه‌های گوهررود و زرجوب و درنهایت به تالاب انزلی ریخته می‌شود. هر چند از دو سال گذشته در پی اعتراضات مردمی و به دنبال آن قول مسئولان به مردم سراوان، به منظور کاهش بوی نامطبوع و از بین بردن مگس‌های آزاردهنده اقداماتی در این منطقه انجام گرفته اما رفع ریشه‌ای مشکل و شتاب در ساماندهی محل دفن زباله در این منطقه و عملیاتی شدن برنامه‌هایی از جمله احداث دستگاه زباله‌سوز و تصفیه‌خانه شیرآبه، نیازمند توجه جدی مسئولان استانی و کشوری است.
احداث دستگاه زباله‌سوز؛ مهم‌ترین خواسته مردم سراوان
عضو شورای اسلامی سراوان رشت در گفت‌وگو با ایسنا بیان داشت: احداث دستگاه زباله‌سوز و رفع مشکلات ناشی از دفن زباله در سراوان رشت برای همیشه، از مهم‌ترین خواسته‌های مردم این منطقه است. عباس شمسی با بیان این که ۳۰ سال است که زباله‌های شهرستان رشت و برخی شهرهای اطراف در سراوان دفن می‌شوند، اضافه کرد: زباله، آب وهوای منطقه را آلوده و اهالی را از این وضعیت خسته کرده است. شمسی خاطرنشان کرد: مردم بعد از گذشت این سال‌ها از بی‌مدیریتی و بی‌تدبیری مسئولان، صبرشان به پایان رسیده است. عضو شورای اسلامی سراوان رشت در ادامه سخنانش با اشاره به تجمع مردم این منطقه در سال ۹۵ با هدف ساماندهی وضعیت دفن زباله در سراوان و رفع مشکلات ناشی از آن اضافه کرد: در همان وقت مسئولان قول‌هایی به مردم دادند، اما کاری انجام نشد و در سال ۹۶ نیز بار دیگر مردم با تجمع، راه عبور ماشین‌های حمل زباله را بستند.
برای ساخت نیروگاه زباله‌سوز در منطقه کاری نشده
او بیان داشت: در سال ۹۶ در پی تجمع مردم، مسئولان وقت بین مردم حضور یافتند، هیاتی تشکیل و جلسه‌های مختلفی برگزار شد؛ خواسته‌های مردم منطقه سراوان به مسئولان شهرستان رشت و شورای تامین منتقل شد و آنان نیز دو سال فرصت خواستند و مردم نیز با تواضع و متانت قبول کردند. شمسی با بیان اینکه در این مدت کارهایی انجام شده اما اقدامات اساسی برای رفع همیشگی مشکل منطقه سراوان رشت انجام نگرفته، خاطرنشان کرد: متاسفانه برای ساخت نیروگاه زباله‌سوز در منطقه کاری نشده، احداث دستگاه زباله‌سوز تنها کاریست که حجم زباله در این منطقه را کاهش می‌دهد.
شهرهای شمالی و مشکل دفع بهداشتی پسماند
شهردار رشت هم در این باره به ایرنا گفته است: اکثر شهرهای شمالی کشور با توجه به محدودیت زمین، با مشکل دفع بهداشتی پسماند مواجه بودند و از سال‌های خیلی گذشته که در مازندران شهردار بودم، در شهرهای شمالی این مشکل را داشتیم و تاکنون که مسئول هستم، ادامه دارد. ناصر حاح محمدی با اشاره به توجه ویژه دولت برای رفع این مشکل استان‌های شمالی گفت: دولت در این راستا طی سال‌های گذشته، لایحه‌ای را به مجلس شورای اسلامی داد تا سه استان شمالی به صورت مستقل، در بحث پسماند مورد توجه قرار گیرند. حاح محمدی با بیان این که به این ترتیب احداث دستگاه زباله‌سوز برای سه استان شمالی در هیات وزیران مصوب شد، تصریح کرد: رشت، سومین شهری بود که برای آن دستگاه زباله‌سوز در نظر گرفته شد که به دلیل نداشتن زمین و مشکلات محیط‌زیستی بسیار در مضیقه بودند.
نتایج پژوهش «ارزیابی خسارات وارده بر اثر دفن زباله‌های شهر رشت در منطقه جنگلی سراوان» حاکی از، از بین رفتن حدود 16هکتار از اراضی جنگلی این منطقه است. عکس‌های هوایی نیز روند افزایش مساحت نابودی زمین‌های منطقه را در سال‌های گذشته تأیید می‌کند
۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه پروژه دستگاه زباله‌سوز
شهردار کلانشهر رشت ادامه داد: در نهایت مطالعات زیست‌محیطی بسیار زیادی بر روی نوع زباله‌سوز و اینکه مخلوط سوز یا سوخت مشتق از زباله (آر دی اف سوز) باشد، انجام شده و نتیجه این که برای رشت زباله‌سوز ۶۰۰ تنی(سه خط ۲۰۰ تنی) در نظر گرفته شد. او درباره احداث دستگاه زباله‌سوز در رشت اظهار داشت: زمین مربوط برای احداث زباله‌سوز را کمتر از یک ماه است که به پیمانکار تحویل دادیم و در این رابطه شرکتی، از پنج سال گذشته قراردادی را با شهرداری منعقد کرده و تاکنون حدود ۳۸ میلیارد تومان پول پرداخت شده که این پروژه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه در بردارد. حاج محمدی با بیان این که تامین اعتبار برای احداث دستگاه زباله‌سوز جزو وظایف اصلی دولت بوده، خاطر نشان کرد: البته تامین اعتبار می‌شود و هیچ نگرانی برای اعتبارش نیست.
شهردار رشت: با هماهنگی معاون دادستان، نیروی انتظامی و شورای تامین؛ زمین تحویل پیمانکار شده که در زمان حاضر، عملیات تجهیز کارگاه انجام گرفته و در صورتی که به درستی و به موقع تامین اعتبار شود، تا سه سال دیگر رشت صاحب زباله‌سوز خواهد شد
او یادآور شد: با مشکلات پیش آمده درباره زمین احداث دستگاه زباله‌سوز و در نهایت با هماهنگی معاون دادستان، نیروی انتظامی و شورای تامین؛ زمین تحویل پیمانکار شده که در زمان حاضر، عملیات تجهیز کارگاه انجام گرفته و در صورتی که به درستی و به موقع تامین اعتبار شود، تا سه سال دیگر رشت صاحب زباله سوز خواهد شد. او در ادامه سخنانش با بیان اینکه در شهرهای شمالی ۳۰ درصد زباله خشک و بیش از ۷۰ درصد زباله تر است، بیان داشت: درخواستی که به شرکت سازنده داشتیم، این بود که دستگاه مخلوط سوز برای رشت در نظر گرفته شود و اگر این کار انجام گیرد، می توانیم ۶۰۰ تن مخلوط را به صورت مستقیم دریافت و بسوزانیم. او ادامه داد: عملیات اجرایی کار شروع و بخشی از قطعات زباله‌سوز وارد کشور شده، نقشه‌های اجرایی ساخت آن نیز تا یکی دو ماه دیگر تحویل شهرداری می‌شود، ضمن این که بخش ساختمانی این پروژه، یکصد میلیارد تومان هزینه دارد که امیدواریم بتوانیم به موقع بسازیم و در بخش تامین اعتبار نیز، دستگاه‌های دولتی همکاری کنند.
نابودی 16هکتار از اراضی جنگلی سراوان
در این میان براساس نتایج مقاله «ارزیابی خسارات وارده براثر دفن زباله‌های شهر رشت در منطقه جنگلی سراوان» و عکس‌های هوایی از این منطقه، روند افزایش مساحت نابودی زمین‌ها در سال‌های گذشته حاکی از، از بین رفتن حدود 16هکتار از اراضی جنگلی این منطقه است.
در هر حال یکی از مشکلات محیط زیست کشور به‌ویژه استان گیلان دفن غیربهداشتی پسماند است که آلودگی آب و خاک و محیط زیست را به دنبال دارد. رشت با مساحت 136 کیلومتر مربع و تولید روزانه حدود 500 تن زباله یکی از شهرهای مهم شمال کشور است که باید به‌صورت جدی نسبت به ساماندهی زباله‌های آن به‌ویژه شهر سراوان چاره‌اندیشی کرد. اهالی منطقه سراوان رشت، بیش از سه دهه است که شاهد دفن زباله در جنگل‌های این منطقه هستند و تمامی آزارهای ناشی از انباشت زباله را تحمل می‌کنند. پاداش این صبوری و شکیبایی، اهتمام و جدیتی بیشتر از سوی مسئولان است تا احداث تصفیه‌خانه شیرابه و دستگاه زباله‌سوز، پایانی بر رنج‌های مردم این منطقه باشد.
دیدگاه تان را بنویسید