هشدار
دولت چشم بسته است خشکی بی‌سابقه دریاچه‌های فارس
«دریاچه کافتر، بختگان و پریشان همچنان به طور کامل خشک هستند و فقط دریاچه مهارلو به میزان کمی آب دارد؛ البته آبی که در این دریاچه هست، نیز قابل توجه نیست». اینها را سعید محمودی، مدیرکل محیط زیست استان فارس می‌گوید.
اغلب دریاچه‌های فارس خشک شدهاند اما حفر چاه‌های غیرمجاز و برنج‌کاری ادامه دارد. این مدیر استانی درخصوص احیای این تالاب‌ها هم ناامید است: «آخرین باری که حقابه‌ای برای دریاچه‌های فارس رها شد مربوط به بهار سال 91 بود که آن زمان آب رها شده هیچ تأثیری در احیای تالاب نداشت».
زمانی در استان فارس 10 تالاب مهم وجود داشت. اکنون اغلب این تالاب‌ها خشک شدهاند و کانون‌های بالقوه تولید گرد و غبار به شمار می‌آیند. دولت روحانی برای احیای تالاب‌های فارس 2.5 میلیارد تومان اختصاص داده بود، اما تاکنون تنها 250 میلیون آن محقق شده است.
خشکسالی از سال 86 استان فارس را فراگرفت. با این وجود کشاورزی و ایجاد چاه‌های غیرمجاز افزایش یافت. برآورد می‌شود 10 درصد از چاه‌های غیرمجاز ایران در استان فارس حفر شده است.
مدیر کل محیط زیست فارس می‌گوید: «تا زمانی که شیوه الگوی مصرف آب کشاورزی تغییر نکند نمی‌توان انتظار داشت دریاچه‌ها احیا شوند». او انتقاد می‌کند که وزارت نیرو و کشاورزی کارشان را درست انجام نمی‌دهند و با وجود ممنوعیت‌های اعمال شده همچنان شمار زیادی چاه غیرمجاز وجود دارد و برنج‌کاری نیز در برخی شهرستان‌های استان ادامه و افزایش یافته است.
دریاچه بین‌المللی پریشان نیز به طور کامل خشک است و فقط برکه‌ای برای گونه‌های آبزی در این دریاچه تعیین شده است. دریاچه کافتر طی چند سال گذشته به دلیل خشکسالی به طور کامل خشک شد. از دریاچه مهارلو تنها لکه آبی باقی مانده که این لکه نیز ناشی از ورود فاضلاب شهر شیراز به آن است. دریاچه بختگان که دومین دریاچه بزرگ ایران است نیز به دلیل خشکسالی‌های متوالی طی چند سال گذشته حتی یک بار هم آبگیری نشده و وضعیت‌اش بسیار نگران‌کننده است. این دریاچه زمانی 3500 کیلومتر مربع وسعت داشت.
خرداد ماه امسال مسعود باقرزاده کریمی، معاون امور تالاب‌ها در دفتر زیستگاه‌های سازمان حفاظت محیط زیست از خشک شدن 60 تالاب کشور خبر داد. به گفته او، حدود سه میلیون هکتار تالاب شامل 105 تالاب در کشور شناسایی شده است. حدود یک میلیون و 300 هزار هکتار از این تالاب‌ها یعنی 30 درصد آن و معادل 60 تالاب خشک شده است.
چرا تالاب‌ها خشک می‌شوند
خشک شدن تالاب‌ها در استان فارس و دیگر مناطق ایران اتفاقی نیست که تنها امسال آغاز شده باشد. از مدت‌ها پیش روند خشک شدن بسیاری از این تالاب‌ها آغاز شده بود و حافظان و فعالان محیط زیست نسبت به نابودی این زیست بوم‌های ارزشمند هشدار داده بودند.
در دهه‌‌های اخیر ایران فعالیت‌‌های گسترده‌ای را در زمینه سدسازی آغاز کرده است. تعداد زیادی از این سدها در استان‌های جنوبی مانند استان فارس و خوزستان ساخته شدهاند. این سدها بخش زیادی از آب رودخانه‌هایی که پیش از این تالاب‌ها را پر می‌کرد به خود اختصاص می‌دهند و به این ترتیب آب ورودی به تالاب‌ها کاهش یافته است.
عوامل متعددی در کنار یکدیگر وضعیت تالاب‌های ایران را به سوی ناپایداری و نابودی پیش برده‌اند. به طور کلی این عوامل به دو دسته عوامل طبیعی و عوامل انسانی تقسیم می‌شود. در بخش عوامل طبیعی خشکسالی مهمترین عامل تهدید کننده این تالاب‌هاست. خشکسالی از یک سو منابع ورودی آب به تالاب‌ها را محدود می‌کند و از سوی دیگر با افزایش یافتن دمای هوا، میزان تبخیر سطحی از دریاچه‌ها و تالاب‌ها نیز افزایش می‌یابد.
دیدگاه تان را بنویسید