رأی‌های دودی

حرف و حدیث پیرامون هزینه‌های انتخاباتی کاندیداها زیاد است، از شائبه دلال‌بازی و خرید و فروش رأی در شب انتخابات گرفته تا زدوبندهای پشت پرده با اسپانسرهای میلیاردی؛ اقداماتی که به گفته محمدجواد جمالی نوبندگانی، نماینده فسا در مجلس در سنوات گذشته منجر به شکل‌گیری رقابت ناسالم اقتصادی شده و در پی آن افراد شایسته‌ای که حاضر نبودند از منابع غیرشفاف استفاده کنند، بازنده کارزار انتخابات شدند.

به گزارش خبرآنلاین، سخن از رسوخ پول‌های بی‌حساب و کتاب در عرصه انتخابات حتی از سوی عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور هم مورد تایید قرار گرفته بود آنچنان که او در شروع به کار دولت یازدهم در جمع فرماندهان مبارزه با مواد مخدر از ورود پول‌های کثیف به عرصه انتخابات خبر داده بود.

اما محل تامین منابع مالی نامزدهای انتخابات و البته محل هزینه‌کردها کجاست؟ واقعیت آن است که چگونگی تأمین هزینه‌های انتخاباتی و منابع مالی داوطلبان و نحوه هزینه‌کرد آن همواره جزو ابهام‌آلودترین سوالاتی بوده که نه تنها هیچ گاه پاسخ شفافی به آن داده نشده بلکه هشدارهای گاه و بیگاه مسئولان این سوالات را در افکار عمومی ایجاد کرده که چگونه ممکن است یک کاندیدا هزینه‌های میلیاردی برای انتخابات متقبل شود؟ مگر میزان دریافتی یک نماینده مجلس چقدر است که برخی از کاندیداها تا میلیاردها تومان برای کسب کرسی‌های پارلمان هزینه می‌کنند؟

هزینه‌های تجملاتی انتخابات

مصطفی رضا حسینی قطب‌آبادی نماینده ادوار مجلس در پاسخ به این سوالات نبود شفافیت در هزینه‌کردهای انتخاباتی را آفتی بزرگ توصیف کرده و به خبرآنلاین می‌گوید: «هزینه‌های تجملاتی انتخابات آفتی است که رهبر معظم انقلاب بارها به آن اشاره کردند؛ متاسفانه امروز شرایط به گونه‌ای است که گاهی مشاهده می‌شود یک نامزد انتخاباتی در یک شهرستان بسیار کوچک که رأی بسیار پایینی دارد بالغ بر میلیاردها تومان هزینه می‌کند.»

«سوال این است این مبالغ آن هم برای نامزدی در یک شهرستان بسیار کوچک از چه محلی تامین شده ضمن اینکه به چه دلیل این مبالغ و به چه منظوری هزینه می‌شود؟» این سوال را  مصطفی رضا حسینی طرح می‌کند و اینگونه پاسخ می‌دهد: «به طور قطع نامزدی که هزینه‌های مالی زیادی برای حضور در مجلس به عنوان نماینده مردم انجام می‌دهد نمی‌تواند خیرخواه و دلسوز مردم باشد زیرا معیار چنین افرادی تنها پول است که با هزینه‌کردهای نجومی رأی مردم را خریداری کرده است. حتم بدانید چنین افرادی در پاسخ به مطالبات مردم پاسخی جز این نخواهند داشت که شما بابت رأ‌ی داده شده مبلغ مورد توافق را دریافت کرده‌اید و حق اعتراض ندارید.»

در شب انتخابات و در ساعت‌های پایانی و زمان تمدید، در بسیاری نقاط رأی تا ۲۰۰ هزار تومان کمی بیشتر و کمتر خرید و فروش می‌شود. در مواردی هم مشاهده می‌شود که در اطراف شعب اخذ آرا دلالانی برای خرید و فروش رأی تردد می‌کنند

هر رأی، ۲۰۰ هزار تومان تمام!

شاید آنچه بیش از همه منجر به مقاومت در برابر شفاف‌سازی در هزینه‌کردهای انتخاباتی شده نحوه هزینه‌کرد منابع باشد؛ هزینه کردهایی که در مسیر غیرمتعارف انجام می‌شود یعنی «پدیده خرید و فروش رأی»؛ پدیده ای که اگرچه در نظام انتخاباتی ایران با در نظر گرفتن سازو کارهایی همچون منع رأی غیرحضوری، مخفیانه‌بودن رأی و منع رأی تکراری تلاش شده جلوی آن گرفته شود اما شواهد گویای آن است که خرید و فروش آرا گاه و بی‌گاه انجام می‌شود.

حسینی قطب‌آبادی نیز با تایید این موضوع به مصداق‌هایی از خرید و فروش آرا اشاره کرده و می‌گوید: «متاسفانه دیده می‌شود که آراء جامعه معتادان ما که جمعیت آماری کمی هم نیستند به خصوص برای حوزه انتخابیه‌ای که با ۵۰ تا ۱۰۰ رأی سرنوشت آن تعیین می‌شود به دلیل نیاز مالی این طیف خریداری می‌شود؛ یا برخی عشایری که در قالب ییلاق و قشلاق از حوزه‌ای به حوزه دیگر می‌روند آرا خود را می‌فروشند. این‌ها آسیب‌هایی است که وجود دارد و بنده به عینه و در عرصه‌های مختلف انتخابات چه در زمانی که به عنوان فرماندار و رئیس انتخابات حوزه و چه به عنوان نامزد و نماینده مشغول فعالیت بودم آن را مشاهده کردم.»

نماینده مردم شهر بابک در مجلس هشتم تاکید دارد: «حتی گاهی دیده می‌شود که در شب انتخابات و در ساعت‌های پایانی و زمان تمدید، در بسیاری نقاط رأی تا ۲۰۰ هزار تومان کمی بیشتر و کمتر خرید و فروش می‌شود، در مواردی هم مشاهده می شود که در اطراف شعب اخذ آرا دلالانی تردد می‌کنند و به دنبال خرید و فروش رأی هستند که یک آفت جدی است که متاسفانه چشم‌ها را روی آن بسته‌ایم و برخوردی نمی‌شود. این‌ها واقعیت‌های اجتماعی است که نمی‌توان آن را کتمان کرد. شاید عده‌ای معترض شوند که چرا این مسائل مطرح می‌شود اما واقع امر آن است که این رفتارها آسیب‌هایی است که اتفاقا باید مطرح شود زیرا همه این‌ تخلفات توسط فرمانداران، دستگاه‌های نظارتی و حوزه‌های مختلف کاری گزارش می‌شود اما به همان ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از انتخابات محدود است و بعد هم به فراموشی سپرده می‌شود.»

تخلفات انتخاباتی توسط فرمانداران، دستگاه‌های نظارتی و حوزه‌های مختلف کاری گزارش می‌شود، اما به همان ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از انتخابات محدود است و بعد هم به فراموشی سپرده می‌شود

حامیان میلیاردی به دنبال گرفتن امتیازات مادی 

گفته می‌شود برخی با پرداخت هزینه‌های انتخاباتی به دنبال گرفتن امتیازات مادی کلان‌تری از نمایندگان هستند، به عبارتی آنها تلاش دارند با حمایت مالی، کاندیداها را در مشت خود داشته باشند تا از آنها به نفع خود بهره‌برداری کنند. موضوعی که به گفته ابراهیم فیاض «منجر به شکل‌گیری مجلس فرمایشی و سفارشی خواهد شد که در همین مجلس فعلی هم نمایندگانی بابت هزینه تبلیغات ضمانت‌هایی دادند که مجبور بودند گوش به فرمان افرادی در بیرون از مجلس باشند.»

حسینی قطب آبادی نیز با هشدار نسبت به تامین‌کنندگان مالی هزینه‌های انتخاباتی نامزدها می‌گوید: «حامیانی که برای نامزدها مبالغ میلیاردی هزینه می‌کنند فردای روزگار مطالباتی دارند که ممکن است تهیه و تامین آنها تالی فاسد داشته باشد و خدای ناکرده کار را به سمتی ببرد که فسادهای کوچک به فسادهای بزرگ منجر شود.»

بهترین راه، استانی شدن انتخابات است

وی با بیان اینکه برای رفع ایرادات موجود نیازمند انقلابی انتخاباتی هستیم بهترین راه را استانی شدن انتخابات، فعال شدن احزاب و الکترونیکی شدن انتخابات خواند و گفت: «در کنار آن فرهنگ‌سازی در رسانه ملی و شفاف‌سازی در تریبون‌های نماز جمعه منجر به هوشیاری مردم خواهد شد تا از نامزدهایی که هزینه‌های انتخاباتی سرسام‌آور دارند فاصله بگیرند.»

این نماینده ادوار مجلس با یادآوری مصوبه مجلس در اصلاح موادی از قانون انتخابات، افزود: «مجلس در سال گذشته مصوبات خوبی در رابطه با برخورد با تخلفات در حوزه‌های انتخابیه داشت که اگر با جدیت دنبال و اجرایی شود جلوی این فسادهایی که ذره ذره رخنه کرده و به خرده فرهنگ زشت تبدیل شده گرفته خواهد شد و در چنین شرایطی است که می‌توان امیدوار بود از ورود افراد با منابع مالی مشکوک به مجلس جلوگیری شود.»